Γιάννης Αραματανίδης
Giannis Aramatanidis

Ο Γιάννης Αραματανίδης, γνωστός και ως «Αραματάντς», γεννήθηκε στις 15 Απριλίου 1944 στα Κομνηνά Κοζάνης (παλαιότερα Ούτσ̌ενα), μέσα σε ένα καθαρά ποντιακό περιβάλλον που διαμόρφωσε καθοριστικά την καλλιτεχνική του ταυτότητα. Από τα παιδικά του χρόνια, βυθισμένος στους ήχους της ποντιακής λύρας και των παραδοσιακών μελωδιών, ανέπτυξε βαθιά αγάπη για τη μουσική του τόπου του. Χωρίς να έχει λάβει ποτέ επίσημη μουσική εκπαίδευση, ξεκίνησε αυτοδίδακτος να παίζει αγγείο (τουλούμ’), προσπαθώντας να αποδώσει τους σκοπούς που άκουγε γύρω του. Παράλληλα, ασχολήθηκε και με το χ̌ειλι͜αύλιν (ποντιακή φλογέρα), εξελίσσοντας το παίξιμό του σε μοναδικό επίπεδο.

Το ιδιαίτερο ύφος και οι δεξιοτεχνικές του ικανότητες τον ανέδειξαν γρήγορα σε έναν από τους σημαντικότερους εκφραστές των πνευστών της ποντιακής μουσικής. Οι συνάδελφοί του, αναγνωρίζοντας το ήθος, την απλότητα και τη συμβολή του, του απέδωσαν τον χαρακτηρισμό «ο πλανητάρχης», τίτλο που τον συνόδευε σε όλη τη μετέπειτα πορεία του. Η φήμη του ξεπέρασε τα ελληνικά σύνορα, καθώς συμμετείχε σε εκδηλώσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη, την Αμερική και την Αυστραλία, μεταφέροντας με αυθεντικότητα και πάθος τους ήχους της ποντιακής παράδοσης στις κοινότητες της διασποράς.

Η δισκογραφική του παρουσία ξεκίνησε το 1983 με τη συμμετοχή του στον δίσκο «Παραδοσιακά τραγούδια του Πόντου Νο6», πλάι στον αείμνηστο Γιώργο Αμαραντίδη. Το 1988, η συνεργασία τους στο άλμπουμ «Και πάλι παράδοση» αποτέλεσε ορόσημο για την ποντιακή μουσική, καθώς για πρώτη φορά το κοινό άκουσε ηχογραφημένα το χαρακτηριστικό παίξιμο της φλογέρας και του αγγείου του Αραματανίδη. Το ύφος αυτό καθιέρωσε τη λεγόμενη «σχολή του Αραματά», που επηρέασε βαθιά τις επόμενες γενιές μουσικών και θεωρείται αντίστοιχης σημασίας με τη συνεισφορά του «Πατριάρχη της λύρας» Γώγου Πετρίδη.

Στην προσωπική του ζωή, ο Γιάννης Αραματανίδης παντρεύτηκε τη Δέσποινα Παταρίδου και απέκτησαν τρία παιδιά. Ο γιος του, Χρήστος, συνεχίζει τη μουσική παράδοση της οικογένειας, διατηρώντας ζωντανή τη φλόγα της ποντιακής μουσικής κληρονομιάς. Ο Γιάννης Αραματανίδης έφυγε από τη ζωή στις 12 Οκτωβρίου 2025, αφήνοντας πίσω του μια τεράστια πολιτιστική παρακαταθήκη. Η διαδρομή, το ήθος και η συμβολή του στην ποντιακή μουσική τον καθιστούν έναν αληθινό θρύλο της παράδοσης και σημείο αναφοράς για κάθε επόμενο γενιό.

Giannis Aramantanidis, known as “Aramatants,” was born on April 15, 1944, in Komnina, Kozani (formerly Outsena), in a purely Pontian environment that profoundly shaped his artistic identity. From his early childhood, surrounded by the sounds of the Pontian lyra and traditional melodies, he developed a deep love for the music of his homeland. Without any formal musical education, he began teaching himself to play the aggeio ("touloum"), trying to reproduce the traditional tunes he heard around him. At the same time, he took up the shilavrin (Pontian flute or flogera), perfecting his technique to an exceptional level.

His unique style and skill quickly established him as one of the most important exponents of Pontian wind instruments. His fellow musicians, recognizing his talent, humility, and contribution, affectionately nicknamed him “Planitarchis" (the Ruler of the World), a title that accompanied him throughout his artistic journey. His fame extended far beyond Greece, as he performed at countless events across Europe, America, and Australia, invited by Pontian associations of the diaspora, carrying with authenticity and passion the sounds of his homeland to every corner of the world where Pontian hearts beat.

His recording career began in 1983, when he participated in the album Traditional Songs of Pontus No. 6 alongside the late Giorgos Amarantidis. Five years later, in 1988, their collaboration on the album Kai Pali Paradosi (Tradition Once Again) became a milestone in Pontian music. For the first time, audiences heard recorded performances of Aramantanidis’s distinctive playing on both the flogera and the aggeio — a sound that laid the foundation for a new musical approach, later known as the “Aramatan school.” His contribution was revolutionary for its time, opening new horizons in Pontian music and deeply influencing generations of later musicians. His impact is considered comparable to that of the “Patriarch of the Lyra,” Gogos Petridis.

In his personal life, Giannis Aramantanidis married Despina Pataridou, with whom he had three children. His son, Christos, proudly continues his father’s musical path, keeping the flame of tradition alive. Giannis Aramantanidis passed away on October 12, 2025, leaving behind an invaluable musical and cultural legacy. His life, character, and contribution to Pontian music make him a timeless figure — a true legend and a lasting reference point in the history of Pontian tradition.

ThePontians.com - Giannis Aramatanidis

Μουσικό Ποντιακό Αρχείο:

https://bit.ly/AramatanidisGiannis

Ποντιακός Στίχος:

https://pontianlyrics.gr/persons/person-details?personId=35

 Στέλιος Σαραφίδης
Stelios Sarafidis

O Στέλιος Σαραφίδης γεννήθηκε στην Αθήνα από γονείς ποντιακής καταγωγής (περιοχή Τρίπολης Πόντου από την πατρική γραμμή και περιοχή Τσίτε Σουρμένων Πόντου από τη μητρική γραμμή). Η οικογένεια του είναι από τις πρώτες προσφυγικές οικογένειες που εγκαταστάθηκαν στη περιοχή των Σουρμένων Αττικής. Η επαφή του λοιπόν με την ποντιακή παράδοση ξεκινά ήδη από την παιδική του ηλικία, με παραδοσιακά ποντιακά ακούσματα στο σπίτι του. Από την ηλικία μάλιστα των 15 ετών, με δασκάλους στην ποντιακή λύρα τον Δημήτρη Καρασαββίδη και στη θεωρία μουσικής τον Γιάννη Ισχνόπουλο, ξεκινά τα πρώτα βήματα στα μονοπάτια της ποντιακής μουσικής. Παράλληλα, ως ενεργό μέλος στην Ένωση Ποντίων Σουρμένων, συμμετέχει σε πολλές παραστάσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στην πορεία, παρακολουθώντας μαθήματα φωνητικής, ασχολείται με το ποντιακό τραγούδι, συμμετέχοντας σε εκδηλώσεις και παραστάσεις και συνοδεύοντας πολυάριθμα μουσικά και χορευτικά σχήματα είτε με τη λύρα, είτε με τη φωνή του. Σήμερα, ασχολείται επαγγελματικά με το ποντιακό τραγούδι, παραδίδοντας και μαθήματα ποντιακής λύρας την τελευταία 8ετία.

Stelios Sarafidis was born in Athens by parents of Pontian origin (Tripolis area from his paternal side and Tsite Sourmena area from his maternal side). His family is one of the first refugee families to settle in the area of ​​Sourmena in Attica. His contact with the Pontian tradition begins from his early childhood, with traditional Pontian sounds in his home. From the age of 15, with instructors Dimitris Karasavvidis for lyra and Yannis Ischnoupoulos for music theory, Stelios begins his first steps in the paths of Pontian music. At the same time, as an active member of the Pontian association Enosis Pontion Sourmenon, he participated in many performances in Greece and abroad. During this period, he takes vocal classes, studies Pontian songs, participates in events and performances, and accompanies numerous musicians and dancers  either by singing or playing lyra. Today, he sings Pontian songs professionally, and has also been giving Pontian lyra lessons for the last 8 years.

ThePontians.com - Stelios Sarafidis

 Άκης Παντζούρης
Akis Pantzouris

Ο Άκης Παντζούρης γεννήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου του 1997, και μεγάλωσε στα Κομνηνά (Ούτσενα) Πτολεμαΐδας, Νομού Κοζάνης. Η καταγωγή του από τον Πόντο είναι από την Άγουρσα της Ματσούκας. Κατάγεται από μουσική οικογένεια. Ο αείμνηστος θείος του, ο Στάθης Καραμανλίδης, ήταν γνωστός λυράρης της περιοχής και όχι μόνο. Τον “Στάθιον τη Γαβριηλίνας” τον συνόδευε πολλές φορές με τη φωνή του ο αδελφός του, Σάββας Καραμανλίδης, ο οποίος είναι και παππούς του Άκη. Επίσης αξιοσημείωτο είναι ότι ο πρώτος ξάδελφος του παππού του Άκη είναι ο γνωστός “Αραματάνς” ή Γιάννης Αραματανίδης. Χάρη σ΄αυτά τα γονίδια και σε αργότερα ακούσματα και βιώματα, ο Άκης ξεκίνησε στα 12 του να παίζει λύρα. Γνωρίζοντας και μιλώντας την ποντιακή διάλεκτο, ξεκινάει να τραγουδάει στα 14 του χρόνια. Έχει συνεργαστεί με αρκετούς συλλόγους της περιοχής με πολλές εμφανίσεις σε διάφορες εκδηλώσεις της ευρύτερης περιοχής, όπως επίσης συμμετείχε στο 13ο Παμποντιακό Φεστιβάλ στην Αθήνα με αξιόλογους καλλιτέχνες και φίλους σαν τραγουδιστής.

Akis Pantzouris was born on September 11, 1997, and grew up in Komnina (Outsena), Ptolemaida, Kozani. His origins from Pontos are from Agoursa, Matsouka. He comes from a musical family. His late uncle, Stathis Karamanlidis, was a well-known Pontian lyra player of the region, well known as “Stathion ti Gavrilinas”. He was often accompanied with vocals by his brother, Savvas Karamanlidis, who is also Akis' grandfather. Also noteworthy is that Akis is related to the well-known aggeion player "Aramatans" or Giannis Aramatanidis. Thanks to these musical genes, and to his later listenings and experiences, Akis began to learn to play Pontian lyra at the age of twelve. Knowing and speaking the Pontian dialect well, he starts singing at the age of fourteen. He has collaborated with several local Pontian societies, with many appearances at various events in the region. He has also participated in the 13th annual PanPontian Dance Festival in Athens as a singer, alongside remarkable artists and friends.

ThePontians.com - Akis Pantzouris

Γιάννης Γαβριηλίδης
Giannis Gavrielidis 

Ο Γιάννης Γαβριηλίδης γεννήθηκε στις 23 Ιουλίου του 1952 στο χωριό Κορομηλιά του Κιλκίς. Οι γονείς του Βασίλειος και Ευμορφία ήταν πρόσφυγες από την  περιοχή Καρς και Τσάλκας. 

Τελείωσε εξατάξιο Δημόσιο σχολείο και πηγε Γυμνασιο στην Τεχνικη σχολή "Δημόκριτος" Θεσσαλονίκης, στο ΑΣΤΕΜ Θεσσαλονικης (μηχανολόγων μηχανικών) και αποφοίτησε από την παιδαγωγική σχολή ΣΕΛΕΤΕ Θεσσαλονίκης. Υπηρετησε τον Ελληνικό στρατό με παρατεταμένη θητεία. Απο τον Μάρτιο του 1977 μέχρι και της 8 Δεκεμβρίου 1985 εργαστηκε ως ωρομίσθιος εκπαιδευτικός σε Τεχνική σχολή στο Κιλκίς και ΚΑΤΕΕ-ΤΕΙ στην Σίνδο Θεσσαλονίκης. Στις 9 Δεκεμβρίου του 1985 διορίστηκε ως εκπαιδευτικός στο ΤΕΙ Κοζάνης μέχρι τον Ιούνιο του έτους 1996 (ημερομηνία παραίτησης) και διορίστηκε ξανά στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση (Α' Φλωρινας) για ένα σχολικό έτος. Τον Ιούλιο του 1997 πήρε μετάθεση στο ΤΕΕ Κιλκίς από όπου το έτος 2012 συνταξιοδοτηθηκε με 33 χρόνια Υπηρεσία και 2 του στρατού. 

Με την μουσική ασχολείται από τα δεκαπέντε του χρόνια, επαγγελματικά με το Ποντιακό τραγούδι και την παράδοση απο το 1985. Είναι παντρεμένος με την Αντωνία και έχουν 2 κόρες την Ευμορφια και την Θεοδοσια.Από το 1999 έχει κάνει τον πρώτο ποντιακό δίσκο με συνολικά 5 ηχογραφήσεις επίσημες.

Giannis Gavriilidis was born on July 23, 1952, in the village of Koromilia, Kilkis. His parents were Vasileios and Evmorfia. He completed a six-year public school program and attended the “Demokritos” Technical School in Thessaloniki. He then studied at ASTEM Thessaloniki (Department of Mechanical Engineering) and graduated from the Pedagogical Academy SELETE in Thessaloniki.

He served in the Greek army with extended military service. From March 1977 until December 8, 1985, he worked as an hourly-paid instructor at a Technical School in Kilkis and at KATEE-TEI in Sindos, Thessaloniki. On December 9, 1985, he was appointed as an educator at the TEI of Kozani, where he remained until June 1996 (when he resigned). He was then reappointed to secondary education (A’ Florina) for one school year.

In July 1997, he was transferred to the TEE of Kilkis, from which he retired in 2012, having completed 33 years of service plus 2 years of military duty. He is married to Antonia, and they have two daughters, Evmorfia and Theodosia. They live in the city of Kilkis. Since 1999, he has released his first Pontian music album, with a total of five official recordings.

ThePontians.com - Giannis Gavrielidis

 Νίκος Σοφιανίδης
Nikos Sofianidis

Ο Νίκος Σοφιανίδης γεννήθηκε στις 9 Απριλίου 1999 στην Αθήνα. Από μικρή ηλικία έδειξε έντονο ενδιαφέρον για την ποντιακή μουσική παράδοση. Σε ηλικία οκτώ ετών έπιασε για πρώτη φορά τη λύρα στα χέρια του και από τότε δεν την αποχωρίστηκε ποτέ. Τα πρώτα του μαθήματα τα ξεκίνησε το 2008 με δάσκαλο τον Λευτέρη Καμενίδη και για ένα μικρό χρονικό διάστημα μαθήτευσε επίσης κοντά στον Γιώργο Ατματσίδη.

Το 2010 αποφάσισε να ασχοληθεί ξανά με τη λύρα, με την ενθάρρυνση της μητέρας του, και συνέχισε την εκπαίδευσή του με τον Λευτέρη Καμενίδη έως το 2014. Εκείνη τη χρονιά του έγινε πρόταση να συμμετάσχει ως λυράρης στα μικρά χορευτικά τμήματα του Συλλόγου Ποντίων Ασπροπύργου «Οι Ακρίτες του Πόντου», ενώ από το 2018 αποτελεί μόνιμο λυράρη του μεγάλου χορευτικού τμήματος του συλλόγου.

Η πρώτη του επίσημη εμφάνιση πραγματοποιήθηκε το 2016 σε βάπτιση στον Ασπρόπυργο, μαζί με τον Γιώργο Δημητριάδη, σηματοδοτώντας την έναρξη της επαγγελματικής του πορείας. Έκτοτε, ο Νίκος Σοφιανίδης έχει συνοδεύσει πλήθος εκδηλώσεων, γάμων και βαπτίσεων, συνεργαζόμενος με πολλούς καταξιωμένους καλλιτέχνες της ποντιακής μουσικής, όπως τους Στάθη Νικολαΐδη, Δημήτρη Καρασαββίδη, Αλέξη Παρχαρίδη, Γιώργο Δημητριάδη, Κώστα Θεοδοσιάδη, Μπάμπη Ιορδανίδη, Γιώργο Σοφιανίδη, Ανέστη Μωυσή, Παναγιώτη Θεοδωρίδη, Στάθη Αλεξανδρίδη, Βασίλη Τοπαλίδη, Πέλα Νικολαΐδη, Αντωνία Καραγιαννίδου, Ανέστη Ιωακειμίδη, Μίλτο Κυριλλίδη, Τάσο Παρχαρίδη, Στάθη Πορφυρίδη, Πόλυ Εφραιμίδη, Μιχάλη Κερχανατσίδη, Γιάννη Μιχαηλίδη, Γιώργο Τσιλικίδη και Γιάννη Λιάιλια.

Με σεβασμό και αγάπη προς την ποντιακή παράδοση, συνεχίζει μέχρι σήμερα να υπηρετεί τη μουσική, συμβάλλοντας ενεργά στη διάδοση και διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Nikos Sofianidis was born on April 9, 1999, in Athens, Greece. From an early age, he showed a deep passion for Pontian music. At the age of eight, he first picked up the lyra, an instrument that would become an inseparable part of his life. His first teacher was Lefteris Kamenidis, and he later took lessons for a short time with Giorgos Atmatsidis.

In 2010, with the encouragement of his mother, he decided to resume his lyra studies under Lefteris Kamenidis, continuing until 2014. That same year, he was invited to play for the junior dance group of the Pontian Association of Aspropyrgos “Akrites tou Pontou,” and since 2018, he has been the lyra player for the association’s main dance ensemble.

His first official performance took place in 2016 at a baptism in Aspropyrgos alongside Giorgos Dimitriadis, marking the beginning of his professional career. Since then, Nikos Sofianidis has performed at numerous cultural events, weddings, and baptisms, collaborating with many renowned Pontian artists, including Stathis Nikolaidis, Dimitris Karasavvidis, Alexis Parcharidis, Giorgos Dimitriadis, Kostas Theodosiadis, Babis Iordanidis, Giorgos Sofianidis, Anestis Moisis, Panagiotis Theodoridis, Stathis Alexandridis, Vasilis Topalidis, Pela Nikolaidou, Antonia Karagiannidou, Anestis Ioakeimidis, Miltos Kyrillidis, Tasos Parcharidis, Stathis Porfyridis, Polis Efremidis, Michalis Kerchanatsidis, Giannis Michailidis, Giorgos Tsilikidis, and Giannis Lialias.

With deep respect and devotion to Pontian musical tradition, Nikos continues to contribute to the preservation and promotion of this rich cultural heritage through his art and performances.

ThePontians.com - Nikos Sofianidis

 Θεόδωρος Κοτίδης
Theodoros Kotidis

Ο Θεόδωρος Κοτίδης γεννήθηκε το 1969 στο Κιλκίς. Με την ποντιακή μουσική ασχολήθηκε από τα παιδικά του χρόνια. Έχει διατελέσει λυράρης σε καταξιωμένα χορευτικά των Αθηνών («Αργοναύτες Κομνηνοί») και της Θεσσαλονίκης («Ένωση Ποντίων Πολίχνης»), καθώς επίσης και συνεργάτης του Λυκείου Ελληνίδων Αθηνών.

Έχει ταξιδέψει σε πολλές χώρες του κόσμου προσκεκλημένος από τους απόδημους Έλληνες συμμετέχοντας στις εκδηλώσεις τους, ενώ παράλληλα εμφανίζεται σε κέντρα διασκέδασης και πολλές εκδηλώσεις στον Ελλαδικό χώρο με κορυφαίες αυτές στο Ηρώδειο, στην Αρχαία Ολυμπία και το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης.

Διδάσκει ποντιακή λύρα και τραγούδι σε παιδιά και ενήλικες. Οι παιδικές χορωδίες του έχουν εμφανιστεί σε τηλεοπτικές εκπομπές σε σταθμούς πανελλήνιας εμβέλειας (ANT TV, OPEN TV, ET3). Συνθέτει τραγούδια και έχει πλούσια δισκογραφική πορεία, ενώ τα τελευταία χρόνια ασχολείται και με θεατρικές παραγωγές.

Πιστοποιημένος εξεταστής από το Υπουργείο Πολιτισμού για νεοεισακτέους φοιτητές σε ωδεία με ειδίκευση την Ποντιακή λύρα και το Ποντιακό τραγούδι.

Προτεινόμενος πτυχιούχος εμπειροτέχνης δάσκαλος ποντιακής λύρας και τραγουδιού στο Υπουργείο Πολιτισμού λόγω εμπειρίας και αποτελεσμάτων.

Ζει στην Θεσσαλονίκη και είναι παντρεμένος με τη φιλόλογο και συγγραφέα Αγγελική Παμπουκίδου και έχουν 4 παιδιά.

Theodoros Kotidis was born in 1969 in Kilkis and has been involved with Pontian music since his childhood. He has performed as a lyra player with renowned dance groups in Athens (“Argonaftes Komninoi”) and Thessaloniki (“Union of Pontians of Polichni”), as well as collaborated with the Lyceum Club of Greek Women in Athens.

He has traveled to many countries around the world, invited by expatriate Greek communities to participate in their cultural events, while also performing in entertainment venues and major events throughout Greece — most notably at the Odeon of Herodes Atticus, Ancient Olympia, and the Thessaloniki Concert Hall.

He teaches Pontian lyra and singing to both children and adults. His children’s choirs have appeared on national television programs (ANT TV, OPEN TV, ET3). He is also a songwriter with an extensive discography, and in recent years, he has been involved in theatrical productions.

He is a certified examiner by the Ministry of Culture for new conservatory students specializing in Pontian lyra and Pontian singing.

He has been proposed by the Ministry of Culture as a qualified, experienced instructor of Pontian lyra and song, based on his expertise and achievements.

He lives in Thessaloniki, is married to philologist and author Angeliki Pampoukidou, and they have four children.

ThePontians.com - Thodoris Kotidis

Άκης Γεωργιάδης
Akis Georgiadis 

Ο Άκης Γεωργιάδης γεννήθηκε στις 23 Απριλίου 1982 στο Κιλκίς. Τα πρώτα έντεκα χρόνια της ζωής του τα έζησε στη Στοκχόλμη της Σουηδίας, όπου από μικρή ηλικία υπήρξε ενεργό μέλος του χορευτικού τμήματος του Συλλόγου «Εύξεινος Πόντος Στοκχόλμης». Το 1993 επέστρεψε με την οικογένειά του στην Ελλάδα, όπου ολοκλήρωσε τη σχολική του εκπαίδευση. Η αγάπη του για την παράδοση τον οδήγησε να συνεχίσει τη χορευτική του δράση μέσα από τα τμήματα του Συλλόγου Δροσάτου Κιλκίς. Το 2006, αποφασίζει να επιστρέψει στη Σουηδία και να κάνει το επόμενο μεγάλο βήμα στην καλλιτεχνική του πορεία: να μπει ενεργά στον χώρο της ποντιακής μουσικής. Εκεί ξεκινάει η δισκογραφική του διαδρομή, με την κυκλοφορία των πρώτων του τραγουδιών που σηματοδοτούν την είσοδό του στην ποντιακή δισκογραφία.

Akis Georgiadis was born on April 23, 1982, in Kilkis. He spent the first eleven years of his life in Stockholm, Sweden, where from a young age he was an active member of the dance group of the “Efxinos Pontos Stockholm” Association. In 1993, he returned to Greece with his family, where he completed his schooling. His love for tradition led him to continue his dancing through the cultural association of Drosato, Kilkis. In 2006, he decided to return to Sweden and take the next major step in his artistic journey — to become actively involved in Pontian music. There began his recording career, marked by the release of his first songs, which signified his entry into the Pontian discography.

ThePontians.com - Aris Georgiadis

 Ιωάννης Χ. Κοσμίδης
Ioannis Ch. Kosmidis

Ο συγγραφέας , σεναριογράφος, σκηνοθέτης, στιχουργός, ποιητής Ιωάννης Χ. Κοσμίδης με καταγωγή από τα Κοτύωρα του Πόντου (Ορντού - Ordu), πολυβραβευμένο μέλος της ένωσης Ελλήνων λογοτεχνών της ΕΔΕΜ και τακτικό μέλος της εταιρίας Ελλήνων σκηνοθετών, και πρόεδρος του ‘’Θέατρο Πόντου’’ έχει γράψει έως τώρα 30 θεατρικά έργα στην ποντιακή διάλεκτο και έχει δημιουργήσει σε συλλόγους των Αθηνών και της επαρχίας ποντιακές θεατρικές σκηνές διδάσκοντας παράλληλα μέσω του θεάτρου, ως επί το πλείστον σε παιδιά, την πανάρχαια ποντιακή διάλεκτο. Έργα του παίζονται από διάφορες θεατρικές Ποντιακές σκηνές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

• Συμμετέχει επίσης και σε ποιητικές βραδιές ποντιακής ποίησης ανά την Ελλάδα απαγγέλλοντας δικά του ποιήματα.
• Στο χώρο της στιχουργίας τραγούδια του έχει τραγουδήσει σχεδόν όλο το σύνολο των Ποντίων τραγουδιστών.
• Όπως και σε απόδοση από το αρχαίο κείμενο εις την ποντιακή διάλεκτο σε διασκευή δική του για θέατρο, έχει κάνει τα έργα:

1. Λυσιστράτη του Αριστοφάνους
2. Βάτραχοι του Αριστοφάνους
3. Πλούτος του Αριστοφάνους
4. Προμηθέας Δεσμώτης του Αισχύλου
5. Μήδεια του Ευριπίδη
6. Οιδίπους Τύραννος του Σοφοκλέους

Τέλος, έχει εκδώσει το μυθιστόρημα με τίτλο ‘’Ο Ποιητής, το ταξίδι της ψυχής μου’’ και την ποιητική του ανθολογία: ‘’Καληνύχτα όνειρά μου’’.

The author, screenwriter, director, lyricist, and poet Ioannis Ch. Kosmidis, whose roots trace back to Kotyora (Ordu) in Pontos, is a multi-award-winning member of the Union of Greek Writers of EDEM, a regular member of the Society of Greek Directors, and President of “Theatre of Pontos.”

He has written 30 theatrical plays in the Pontian dialect and has founded Pontian theatrical groups in various cultural associations in Athens and across Greece. Through these performances, he also teaches the ancient Pontian dialect—mainly to children—by means of theater. His plays are performed by various Pontian theatrical troupes both in Greece and abroad.

He also participates in poetry evenings dedicated to Pontian poetry across Greece, reciting his own works.

In the field of songwriting, his lyrics have been performed by almost all Pontian singers.

He has also adapted and translated classical ancient Greek works into the Pontian dialect for the theater, including:

1. Lysistrata by Aristophanes

2. The Frogs by Aristophanes

3. Plutus by Aristophanes

4. Prometheus Bound by Aeschylus

5. Medea by Euripides

6. Oedipus Tyrannus by Sophocles

Finally, he has published the novel “The Poet – The Journey of My Soul” and a poetry collection titled “Goodnight, My Dreams”.

ThePontians.com - Ioannis Ch. Kosmidis

 Χρήστος Τικταπανίδης
Christos Tiktapanidis

 

Ο Χρήστος Τικταπανίδης γεννήθηκε στους Σιταγρούς Δράμας και κατάγεται από οικογένεια με βαθιές ρίζες στην ποντιακή παράδοση, από την Αργυρούπολη του Πόντου. Από μικρή ηλικία ήρθε σε επαφή με τη μουσική και τη λύρα, καθώς ο παππούς του, Γιάννης Στεφανίδης, υπήρξε από τους πιο γνωστούς λυράρηδες της περιοχής. Στα δώδεκα του χρόνια ξεκίνησε τα πρώτα μαθήματα κοντά του, ώσπου, μετά τον θάνατο του παππού του, συνέχισε με δασκάλους τον Παύλο Τορνικίδη και τον Λάμπη Τιλκερίδη, ενώ μαζί του μαθήτευαν και άλλοι μετέπειτα διακεκριμένοι λυράρηδες, όπως ο Παναγιώτης Κογκαλίδης και ο Αντώνης Νικηφορίδης.

Από τα δεκαπέντε του χρόνια άρχισε να παίζει σε γάμους, βαπτίσεις και πολιτιστικές εκδηλώσεις στη Δράμα, ενώ ως μέλος χορευτικών συγκροτημάτων συμμετείχε σε φεστιβάλ παραδοσιακής μουσικής στην Ελλάδα, στην Ιταλία και στη Γαλλία. Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας, η λύρα δεν έλειψε ποτέ από τα χέρια του, συνοδεύοντάς τον σε κάθε περίσταση.

Το 1991 μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες, εγκαθιστάμενος στο Norwalk του Κονέκτικατ, όπου εργάζεται και παράλληλα συνεχίζει τη μουσική του πορεία. Έγινε γνωστός ως «ο λυράρης της Ανατολικής Ακτής» και έχει εμφανιστεί σε δεκάδες εκδηλώσεις, φεστιβάλ και συλλόγους της ομογένειας, όπως ο Σύλλογος Κομνηνοί Αστόριας και το ετήσιο Φεστιβάλ του FDF στην Καλιφόρνια.

Ο Χρήστος έχει διακριθεί τόσο για το πάθος του όσο και για την τεχνική του στη λύρα, μεταδίδοντας τη γνώση του με τον παραδοσιακό τρόπο – από το αυτί. Έχει μαθητές στη Νέα Υόρκη, στη Βοστώνη, στο Μοντρεάλ και στο Norwalk, ενώ φροντίζει να μυεί τις νεότερες γενιές, ακόμη και παιδιά δεύτερης και τρίτης γενιάς Ποντίων, στην πλούσια μουσική παράδοση του Πόντου.

Πιστεύει βαθιά ότι η ποντιακή μουσική παραμένει ζωντανή και εξελίσσεται, αποφεύγοντας τη «μουσειοποίηση» του φολκλόρ. Η μουσική του Πόντου εξακολουθεί να αποτελεί γέφυρα ανάμεσα στις γενιές και τις εποχές. Για τον ίδιο, η μουσική δεν είναι απλώς διασκέδαση, αλλά ένας ζωντανός δεσμός που ενώνει τους Πόντιους όπου κι αν βρίσκονται.

 

Christos Tiktapanidis was born in Sitagroi, Drama, Greece, into a family deeply rooted in the Pontian musical tradition originating from Argyroupolis (Gümüşhane) in Pontos. From an early age, he was drawn to the sound of the lyra, inspired by his grandfather Giannis Stefanidis, one of the most respected lyra players of his generation. At the age of twelve, Christos began lessons with his grandfather; after his passing, he continued his studies with Pavlos Tornikidis and Charalambos (Lambis) Tilkeridis, alongside fellow students who would also become renowned lyra players, such as Panagiotis Kogkalidis and Antonis Nikiforidis.

By the age of fifteen, Christos was performing at weddings, baptisms, and local celebrations in Drama. As part of cultural dance ensembles, he represented Greek folk tradition in festivals across Greece, Italy, and France. During his twenty months of military service, the lyra remained his constant companion, played among friends and at gatherings.

In 1991, Christos immigrated to the United States, settling in Norwalk, Connecticut, where he has lived ever since. Known affectionately as “the lyra player of the East Coast,” he became a central musical figure within the Greek-American Pontian community. He has performed for numerous Pontian associations and festivals, including the Komninoi Pontian Association of Astoria, NY, and the Folk Dance Federation Festival (FDF) in California.

In addition to performing, Christos has dedicated himself to teaching the Pontian lyra, passing on the tradition to students in Norwalk, Boston, Montreal and New York City. His teaching remains faithful to the oral tradition—“by ear,” just as it was handed down to him.

Christos believes the Pontian musical heritage remains vibrant and evolving, avoiding the “museumization” that affects other folk forms. Pontian music continues to bridge generations and history, serving as a living bond that connects Pontians across the world. For Christos, music is not merely entertainment—it is the voice of memory and identity, keeping an ancient tradition alive in the modern world.

 

ThePontians.com - Christos Tiktapanidis 

 Χριστόφορος Κοσμίδης
Christoforos Kosmidis

 

 

Ο Χριστόφορος Κοσμίδης γεννήθηκε στην Αθήνα, με απώτερη καταγωγή του τα Κοτύωρα (Ορντού) του Πόντου και γαλουχήθηκε με τις Ποντιακές αξίες και την Ποντιακή μουσική , αποκτώντας ακούσματα λόγω της ενασχόλησης, σε ερασιτεχνικό επίπεδο, του πατέρα του (Ιωάννη Χ. Κοσμίδη) με τη λύρα. Η επαφή του με τον Ποντιακό χορό άρχισε σε πολύ νεαρή ηλικία , αρχικά μέσω των γλεντιών και μετέπειτα των συλλόγων, αλλά στο τέλος κυριάρχησε η αγάπη του για τη μουσική.

Αν και το πρώτο του μουσικό ερέθισμα ήταν ο ήχος της λύρας, τον κέρδισε ο ήχος του αγγείου και της φλογέρας τα οποία είναι και τα όργανα που ασχολείται σε επαγγελματικό επίπεδο μέχρι σήμερα.

Ως μουσικός, έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμες εκδηλώσεις και γλέντια κι έχει εμφανιστεί σε διάφορα Ποντιακά μαγαζιά (Κορτσόπον, Μίθριο, Λεμόνα, Αθήνα ‘82 κλπ). Αξίζει να αναφερθεί η πολυετής παρουσία του στο FDF, ένα φεστιβάλ της ομογένειας στην California των Ηνωμένων Πολιτειών.

Έχει συνεργαστεί με όλους τους καταξιωμένους Πόντιους καλλιτέχνες σε ζωντανές εμφανίσεις αλλά και δισκογραφίες.
Επίσης, το προσωπικό του κανάλι στο Youtube (theChrisKosmidis), περιέχει τις δημοφιλείς σειρές ηχογραφήσεων Tulum Live και Γαβάλ Live, με συνολικό αριθμό προβολών που ξεπερνούν το 1.000.000.

Πέραν της Ποντιακής παράδοσης, ανέπτυξε ενδιαφέρον και για την παράδοση των υπολοίπων περιοχών της χώρας μας. Αυτό τον ώθησε να αποφοιτήσει απ’ το Τμήμα Επιστήμης και Φυσικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Αθηνών, με ειδίκευση στον Ελληνικό Παραδοσιακό Χορό. Επιπλέον, παρακολούθησε μαθήματα Ευρωπαϊκής Μουσικής στο Ωδείο «Φίλιππος Νάκας».

Τα τελευταία χρόνια, ασχολείται έντονα με την Τσαμπούνα και την Ασκομπαντούρα, συγγενή όργανα του Αγγείου, απ’ τις περιοχές της Κρήτης και γενικότερα της νησιωτικής Ελλάδας.

 

Christoforos Kosmidis was born in Athens, with ancestral roots in Kotyora (modern-day Ordu) of Pontos. He was raised with Pontian values and music, having been exposed to it from an early age through his father, Ioannis Ch. Kosmidis, who played the lyra as an amateur musician. His involvement with Pontian dance began at a very young age, initially through celebrations and later through cultural associations, but in the end, his love for music prevailed.

Although his first musical influence was the sound of the lyra, he was ultimately captivated by the tones of the aggeion or tulum (an ancient wind instrument) and the flogera — the instruments he has continued to play professionally to this day.

As a musician, he has participated in numerous events and celebrations and has performed at various Pontian venues, including Kortsopon, Mithrio, Lemona, and Athina ’82. Notably, he has maintained a long-standing presence at the FDF (Folk Dance Festival), a major Greek diaspora event held in California, USA.

He has collaborated with many acclaimed Pontian artists, both in live performances and in recordings. His personal YouTube channel, theChrisKosmidis, features the popular recording series Tulum Live and Gaval Live, with total views exceeding 1,000,000.

Beyond the Pontian tradition, Christoforos also developed an interest in the broader folk traditions of Greece. This led him to graduate from the Department of Physical Education and Sport Science at the University of Athens, specializing in Greek Traditional Dance. In addition, he studied European Music at the Philippos Nakas Conservatory.

In recent years, he has been actively involved with the tsambouna and askobandoura — bagpipe-like instruments related to the aggeion — from Crete and the wider Aegean island region.

 

ThePontians.com - Christoforos Kosmidis

 Γιάννης Καραδίσογλου
Giannis Karadisoglou

Ο Γιάννης Καραδισόγλου γεννήθηκε στη Μελβούρνη το 1969 και είναι ο μικρότερος γιος από τα τρία παιδιά του Ανθίμου Καραδισόγλου και της Αγάπης Ταξίδου. Από μικρή ηλικία έδειξε έλξη προς τη μουσική και ανέπτυξε μια ιδιαίτερη συναισθηματική σχέση με τη λύρα του Πόντου.

Ως έφηβος γιος μεταναστών στην Αυστραλία, ο Γιάννης επιθυμούσε να μοιάζει περισσότερο με τα παιδιά αγγλοσαξονικής καταγωγής. Ωστόσο, μετά τον χαμό της γιαγιάς του το 1986, αναζήτησε τις ρίζες του και ξεκίνησε ένα προσωπικό ταξίδι γνωριμίας με την ποντιακή του κληρονομιά.

Σε ηλικία 18 ετών παρακολούθησε μαθήματα χορού στην Ποντιακή Εστία, όπου γνώρισε και συνδέθηκε φιλικά με τον Στάθη (Χρήστου) Παρχαρίδη, ο οποίος –πέρα από τη μητέρα του– υπήρξε ο πρώτος του δάσκαλος στην ποντιακή μουσική. Ο Στάθης, πρωτότοκος γιος του Χρήστου Παρχαρίδη, έγινε συνοδοιπόρος του στις μελέτες και στις πρόβες, και σύντομα ξεκίνησαν να εμφανίζονται μαζί σε ταβέρνες, ποντιακούς συλλόγους και κάθε σκηνή που τους δινόταν.

Αργότερα, μέσω του Στάθη, ο Γιάννης γνώρισε τον Λάμπη Αναστασιάδη. Όταν ο Στάθης αναγκάστηκε λόγω ασθένειας να σταματήσει τις εμφανίσεις, ο Ιωάννης μαθήτευσε δίπλα στον Λάμπη και μαζί εμφανίστηκαν σε γάμους, χοροεσπερίδες και εκδηλώσεις στη Μελβούρνη, το Σίδνεϊ και την Τασμανία.

Μετά από ένα διάλειμμα λόγω της επαγγελματικής του πορείας ως βοηθός διευθυντής ξενοδοχείου, ο Γιάννης επέστρεψε στις μουσικές εμφανίσεις, συνεργαζόμενος με τον νεότερο αδελφό του Στάθη, τον Λάμπη, τον μικρότερο γιο του Χρήστου Παρχαρίδη. Η συνεργασία αυτή αποδείχθηκε ιδιαίτερα γόνιμη, καθώς μαζί με τον ίδιο τον Χρήστο Παρχαρίδη πραγματοποίησαν πολλές επιτυχημένες εμφανίσεις.

Είχε την ευλογία να παρακολουθήσει πολλά μουχαπέτια και παρακάθια με παλαιότερους, έμπειρους Ποντίους της Μελβούρνης, όπου απορρόφησε το ήθος και τα τραγούδια του τραπεζιού.

Τον Μάρτιο του 2016, ο Χρήστος Παρχαρίδης και ο γιος του Λάμπης τον κάλεσαν να τραγουδήσει τέσσερα κομμάτια στη διπλή δισκογραφική τους δουλειά. Την ίδια χρονιά, στην Ελλάδα, ο Χρήστος Κεμανετζίδης του προσέφερε ένα τραγούδι και βιντεοκλίπ αφιερωμένο στη γιαγιά του, με τίτλο «Καλομάνα». Στους στίχους συμμετείχε η Κωνσταντία Αβραμίδου, Πόντια δεύτερης γενιάς από τη Μελβούρνη, ενώ το ρεφρέν γράφτηκε από τον Χρήστο Παρχαρίδη.

Η μουσική πορεία του Γιάννη συνεχίζεται έως σήμερα, με πιο πρόσφατη την ηχογράφηση και το βιντεοκλίπ του τραγουδιού του Γιάννη Τσανάκαλη «Εξέρτς ντό έν’ χ̌ειμωγκονί’», το οποίο ερμήνευσε σε δική του εκδοχή, σε παραγωγή του Χρήστου Κεμανετζίδη.

Giannis Karadisoglou (John Karadis) was born in Melbourne in 1969, the youngest of three children of Anthimos Karadisoglou and Agapi Taxidou. From an early age, he was drawn to music and felt a deep emotional connection to the Pontian lyra.

As a migrant teenager growing up in Australia, Giannis wanted to be more like his Anglo-Saxon peers. It wasn’t until the loss of his maternal grandmother in 1986 that he truly turned his attention toward his Hellenic Pontian heritage, embarking on a journey to learn as much as he could about his culture.

At the age of 18, he began attending dance lessons at Pontiaki Estia, where he met and befriended Stathis Parharidis, who—apart from Ioannis’s mother—became his first teacher of Pontian music. Stathis, the eldest son of Christos Parharidis, became his musical companion, and together they studied, rehearsed, and slowly began performing at taverns, Pontian clubs, and any stage they were given.

Later, through Stathis, Giannis was introduced to Lambis Anastasiadis. When Stathis was no longer able to perform due to illness, Giannis became a student of Lambis. Together, they performed at weddings, dance balls, and cultural events across Melbourne, Sydney, and Hobart, Tasmania.

After a pause in his musical career to pursue his profession as a hotel assistant manager, Giannis returned to the stage, this time performing with Stathis’s younger brother, Lambis (Harry), the youngest son of Christos Parharidis. This collaboration proved fruitful, and along with Christos himself, the three performed on numerous occasions at various events.

Ioannis also had the blessing of attending many mouhapetia and parakathia with elder, seasoned Pontians of Melbourne, where he absorbed the spirit and repertoire of traditional table songs.

In March 2016, Christos Parharidis and Lambis Parharidis invited Ioannis to record four tracks on their double album. Later that year, while in Greece, Christos Kemanentzidis gifted him with a song and music video dedicated to his grandmother, titled “Kalomana”. The lyrics were written by Konstantia Abramidou, an Australian-born Pontian from Melbourne, with the chorus composed by Christos Parharidis.

Ioannis’s journey with Pontian music continues to this day, most recently with the recording and release of a music video—a cover of Giannis Tsanakalis’s song “Ekserts do en shimongoni" (Do you know what winter is), which he performed in his own version, produced by Christos Kemanetzidis.

ThePontians.com - Giannis Karadisoglou

 Αντώνης Πηλαλίδης
Antonis Pilalidis

 

 

Ο Αντώνης Πηλαλίδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη την 1η Φεβρουαρίου 1980, από γονείς με καταγωγή από τη Λιβερά Ματσούκας του Πόντου και το Μετεβελί (τουρκ. Mütevelli) της Μικράς Ασίας.

Από το 1985 έως το 2007 υπήρξε χορευτής της Ένωσης Ποντίων Πολίχνης, ενός πολιτιστικού φορέα με πλούσια δράση και έντονη παρουσία τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Η ενασχόλησή του με το ποντιακό τραγούδι ξεκινά το 2003, στο Παρακάθ’, όπου συνεργάζεται με τον Κώστα Σιαμίδη, τον Αχιλλέα Βασιλειάδη και τον Σωκράτη Κυψελίδη. Οι τρεις αυτοί καλλιτέχνες υπήρξαν εκείνοι που τον ενθάρρυναν και τον στήριξαν στα πρώτα του βήματα, ώστε να ακολουθήσει μουσική πορεία.

Παράλληλα παρακολουθεί μαθήματα ευρωπαϊκής μουσικής (θεωρίας και μονωδίας), καθώς και βυζαντινής μουσικής. Την ίδια περίοδο αρχίζει να ασχολείται με τη συγγραφή ποντιακών στίχων και τραγουδιών, τα οποία ερμηνεύει είτε ο ίδιος είτε τα εμπιστεύεται σε άλλους καλλιτέχνες. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται οι Γιώργος Πουλαντσακλής, Χρήστος Καλιοντζίδης και Κώστας Καλούσης, ενώ έχουν δρομολογηθεί και νέες συνεργασίες.

Το 2005 συμμετέχει με δύο τραγούδια στη μουσική συλλογή του Παναγιώτη Ασλανίδη «Ασμάτων Ποντίων απάνθισμα», σε παραδοσιακές μελωδίες και στίχους του Σωκράτη Κυψελίδη.

Το 2018 κυκλοφορεί το πρώτο του προσωπικό ψηφιακό CD με τίτλο «Λόγια από καρδίας». Συνεργάζεται με τον Θεόφιλο Πουταχίδη, ο οποίος τον συνοδεύει στη λύρα, τραγουδά μαζί του σε ορισμένα τραγούδια και υπογράφει σε κάποια τόσο τους στίχους όσο και τη μουσική.

Ακολουθούν σημαντικές συνεργασίες:

• Το 2019 με τον στιχουργό και συνθέτη Ιωάννη Μάγγο στο τραγούδι «Τσ’ εγάπ’ς ρακίν», σε μουσική του ίδιου και λύρα του Παντελή Κυρκενίδη.
• Το 2020 με τον Τάσο Πετρόπουλο στη λύρα και στη δημιουργία του video clip του τραγουδιού «Σην γούλαν ατ’ς ετάχεψα», παραδοσιακής μελωδίας της Γαράσαρης του Πόντου, σε παραδοσιακούς στίχους και στίχους του Δανιήλ Εμμανουηλίδη.
• Το 2021 με τον πρωτοψάλτη και μουσικό Χρήστο Χαλκιά στην οπτικοακουστική παρουσίαση του τραγουδιού «Θάλασσα μ’», σε μουσική Δημήτρη Ξενιτόπουλου και στίχους του ιδίου.

Το 2022 κυκλοφορεί η συλλογή «Ήχος υφαντός» (ψηφιακό CD), όπου παρουσιάζονται παραδοσιακές μελωδίες, τραγούδια και δημιουργίες παλαιότερων ερμηνευτών. Τον συνοδεύει με τη λύρα του ο Δημήτρης Ξενιτόπουλος. Στη συλλογή συμμετέχουν και πολιτιστικοί φορείς από όλο τον κόσμο, όπως η Μέριμνα Ποντίων Κυριών Θεσσαλονίκης, η Ένωση Ποντίων Πολίχνης, ο Σύλλογος Ποντίων Νυρεμβέργης – Cardinal Bessario και η Μέριμνα Ποντίων Κυριών Αυστραλίας και Ωκεανίας, προσδίδοντας ιδιαίτερο συλλογικό χαρακτήρα στο έργο.

Την ίδια χρονιά υπογράφει τους στίχους του επετειακού τραγουδιού «Η Πολίχνη με το όνεμαν», αφιερωμένου στα 50 χρόνια από την ίδρυση της Ένωσης Ποντίων Πολίχνης. Το τραγούδι ερμηνεύτηκε από πληθώρα Ποντίων τραγουδιστών σε παραδοσιακή μουσική, με τον Δημήτρη Ξενιτόπουλο στη λύρα και τους Μπάμπη Κεμανετζίδη και Μιχάλη Σιωπή στο κλαρίνο.

Συνεχίζει να συμμετέχει ως τραγουδιστής σε εκδηλώσεις ποντιακών σωματείων και άλλων πολιτιστικών φορέων, προβάλλοντας και στηρίζοντας διαρκώς την ποντιακή μουσική παράδοση.

 

Antonis Pilalidis was born in Thessaloniki on February 1, 1980, to parents whose roots are from Livera of Matsouka in Pontus and Mütevelli (Metebeli) in Asia Minor.

From 1985 to 2007, he was a dancer with the Union of Pontians of Polichni, a cultural organization with extensive activity and a strong presence both in Greece and abroad.

His involvement with Pontian singing began in 2003 at Parakath’, where he collaborated with Kostas Siamidis, Achilleas Vassiliadis, and Socrates Kypselidis. These three artists were the ones who encouraged and supported him in his early steps to pursue a musical path.

At the same time, he attended classes in European music (theory and solo singing) as well as Byzantine music. During this period, he also began writing Pontian lyrics and songs, which he either performed himself or entrusted to other artists, including Giorgos Poulantsaklis, Christos Kaliontzidis, and Kostas Kalousis, with new collaborations underway.

In 2005, Pilalidis participated with two songs in Panagiotis Aslanidis’ music collection “Anthology of Pontian Songs”, based on traditional melodies and lyrics by Socrates Kypselidis.

In 2018, he released his first personal digital album titled “Logia apo kardias” (“Words from the Heart”). He collaborated with Theofilos Poutachidis, who accompanied him on the lyra, sang with him on several tracks, and contributed both lyrics and music to some songs.

Significant collaborations followed:

• • 2019 – With lyricist and composer Ioannis Maggos on the song “Ts’ egaps’ rakín”, to Maggos’ music and with Pantelis Kyrkenidis on the lyra.
• • 2020 – With Tasos Petropoulos on the lyra and on the video clip production of “Sin goulan ats etachepsa”, a traditional melody from Garasar (Pontus), with traditional lyrics and new verses by Daniil Emmanouilidis.
• • 2021 – With chanter and musician Christos Chalkias in the audiovisual presentation of “Thalassa m’” (“My Sea”), to music by Dimitris Xenitopoulos and lyrics by Pilalidis.

In 2022, he released the collection “Ichos Yfantos” (“Woven Sound”), a digital album featuring traditional melodies, songs, and works of earlier performers. He was accompanied on the lyra by Dimitris Xenitopoulos. The collection also included the participation of cultural organizations from around the world — such as Merimna Pontion Kyrion Thessalonikis, Union of Pontians of Polichni, Pontian Association of Nuremberg – Cardinal Bessario, and Merimna Pontion Kyrion of Australia and Oceania — giving the work a distinct collective character.

That same year, he wrote the lyrics to the commemorative song “I Polichni me to oneman” (“Polichni with the Name”), dedicated to the 50th anniversary of the founding of the Union of Pontians of Polichni. The song was performed by numerous Pontian singers to traditional music, featuring Dimitris Xenitopoulos on the lyra and Babis Kemaneztidis and Michalis Siopis on clarinet.

Antonis Pilalidis continues to perform as a singer at events organized by Pontian associations and other cultural institutions, constantly promoting and supporting Pontian musical tradition.

 

ThePontians.com - Antonis Pilalidis 

ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ - ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΕΝΑ ΠΟΡΠΑΤΩ (1987)

 

 Γιώργος Ατματσίδης
Giorgos Atmatsidis

Ο Γιώργος Ατματσίδης γεννήθηκε στο Λαύριο στις 15 Σεπτεμβρίου 1975. Οι γονείς του κατάγονται από την Ορντού (Κοτύωρα) και εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα ερχόμενοι από την πρώην Σοβιετική Ένωση. Είναι ο μικρότερος από έξι αδέλφια. Από την ηλικία των 6 ετών ξεκίνησε να παίζει λύρα, παίρνοντας ερεθίσματα από τα δύο του αδέλφια και τον πατέρα του, οι οποίοι επίσης έπαιζαν. Εντελώς αυτοδίδακτος, άρχισε από τα 12 του χρόνια να εμφανίζεται σε κοινωνικές εκδηλώσεις, ενώ σε ηλικία 13 ετών ξεκίνησε να παίζει και πλήκτρα.

Σε ηλικία 16 ετών ξεκίνησε την καλλιτεχνική του πορεία εμφανιζόμενος για πέντε χρόνια στα γνωστά ποντιακά κέντρα της Αθήνας «Τρυγόνα» και «Λεμονά», δίπλα σε καταξιωμένους καλλιτέχνες όπως ο Γιώργος Δημητριάδης, ο Γιώργος Νικολαΐδης και ο Κώστας Θεοδοσιάδης.

Το 1998 ξεκίνησε η συνεργασία του με τον Στάθη Νικολαΐδη. Αρχικά πραγματοποίησαν μερικές κοινές εμφανίσεις, ενώ τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους εμφανίστηκαν μαζί στο κέντρο «Αυλαία» της Θεσσαλονίκης. Το 1999 ξεκίνησαν τις εμφανίσεις τους στο κέντρο «Μίθριο» Θεσσαλονίκης, όπου παρέμειναν ως καλλιτεχνικό δίδυμο για πολλά χρόνια.

Πέρα από τις εμφανίσεις του σε νυχτερινά κέντρα, έχει πραγματοποιήσει περιοδείες σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Giorgos Atmatsidis was born in Lavrio on September 15, 1975. His parents were originally from Ordu (Kotýora) and settled in Greece after emigrating from the former Soviet Union. He is the youngest of six siblings. At the age of six, he began playing the Pontian lyra, inspired by his father and two brothers who were also lyra players. Entirely self-taught, he started performing at social events by the age of twelve, and at thirteen he also began playing the keyboard.

At sixteen, he launched his artistic career, performing for five years at the well-known Pontian venues of Athens, “Trygona” and “Lemona,” alongside established artists such as Giorgos Dimitriadis, Giorgos Nikolaidis, and Kostas Theodosiadis.

In 1998, he began his collaboration with Stathis Nikolaidis. After a series of performances together, they appeared in September of that year at the club “Avlaia” in Thessaloniki. In 1999, they started performing at the “Mithrio” in Thessaloniki, where they continued as a musical duo for many years.

Beyond his nightclub performances, he has toured extensively throughout Greece and abroad.

ThePontians.com - Giorgos Atmatsidis

 Κωνσταντίνος Ατματσίδης
Konstantinos Atmatsidis

Ο Κωνσταντίνος Ατματσίδης γεννήθηκε την 06/09/2006 στις Αχαρνές Αττικής. Η ενασχόλησή του με τη μουσική ξεκινά από πολύ μικρή ηλικία καθώς ζει και μεγαλώνει σε μία ποντιακή οικογένεια που τα ακούσματα και οι ήχοι της ποντιακής λύρας είναι καθημερινότητα και τρόπος ζωής, αφού είναι γιος του κορυφαίου λυράρη Γιώργου Ατματσίδη.

Παρά το νεαρό της ηλικίας του ασχολείται ενεργά με την ποντιακή λύρα και ήδη έχει καταγράψει αξιοσημείωτες παραστάσεις σε πολιτιστικά δρώμενα, φεστιβάλ, εκδηλώσεις, γλέντια και πανηγύρια που έχουν διοργανώσει πολιτιστικοί σύλλογοι και φορείς ανά την Ελλάδα. Επίσης, έχει συνεργαστεί με σπουδαίους καλλιτέχνες της ποντιακής μουσικής, όπως ο Στάθης Νικολαΐδης, ο Δημήτρης Καρασαββίδης, ο Γιώργος Ιωαννίδης και ο Γιώργος Δημητριάδης, ενώ έχει συνοδεύσει στη λύρα και τον καταξιωμένο ερμηνευτή Χρήστο Χολίδη.

Konstantinos Atmatsidis was born on September 6, 2006, in Acharnes, Attica. His involvement with music began at a very young age, as he grew up in a Pontian family where the sounds and melodies of the Pontian lyra were a daily part of life and a way of being—since he is the son of the renowned lyra player Giorgos Atmatsidis.

Despite his young age, he is actively engaged with the Pontian lyra and has already participated in notable performances at cultural events, festivals, celebrations, and feasts organized by cultural associations and institutions across Greece. He has also collaborated with distinguished artists of Pontian music, such as Stathis Nikolaidis, Dimitris Karasavvidis, Giorgos Ioannidis, and Giorgos Dimitriadis, while he has also accompanied on the lyra the acclaimed singer Christos Cholidis.

ThePontians.com - Konstantinos Atmatsidis

 Απόστολος Αραπίδης
Apostolos Arapidis

Ο Απόστολος Αραπίδης κατάγεται από τον Άγιο Δημήτριο Κοζάνης. Μεγάλωσε με παππούδες πρώτης γενιάς, με ρίζες από το Χαψίκιοϊ της άνω Ματσούκας, γεγονός που τον βοήθησε να γνωρίσει και να αγαπήσει τον γλωσσικό πλούτο του τοπικού ιδιώματος. Από νεαρή ηλικία συμμετείχε ενεργά στα πολιτιστικά δρώμενα του συλλόγου του χωριού του, τόσο στο χορευτικό όσο και στο θεατρικό τμήμα.

Βίωσε τα μουχαπέτια σε σπίτια και καφενεία, δίπλα σε ανθρώπους με αξία και γνώση στο είδος τους. Σε πιο ώριμη ηλικία ξεκίνησε να ασχολείται με τον ποντιακό στίχο. Η πρώτη του μουσική κυκλοφορία ήταν το τραγούδι «Μελίτικον καϊτέν», σε συνεργασία με την κόρη του και τον Χρήστο Καλιοντζίδη.

Ο ίδιος γράφει γιατί έτσι εκφράζεται, αποτυπώνοντας τις εμπνεύσεις του πάντοτε με σεβασμό στη γλώσσα. Για τον Απόστολο, το σημαντικότερο είναι να μπορεί να κάνει αυτό που αγαπά με πάθος, ενώ ταυτόχρονα συμβάλλει στη διατήρηση της ποντιακής διαλέκτου, κάτι που θεωρεί προσωπικό του χρέος.

Apostolos Arapidis is from Agios Dimitrios, Kozani. He grew up with first-generation grandparents whose roots trace back to Hapsikioi in Upper Matsouka, an experience that allowed him to appreciate and embrace the linguistic richness of the Pontian dialect. From a young age, he actively participated in the cultural activities of his village’s association, both in the dance group and the theater section.

He experienced the mouhapetia (traditional gatherings) in homes and coffee houses, alongside remarkable individuals of the tradition. Later in life, he began to dedicate himself to Pontian lyrics. His first musical release was the song “Melitikon kaiten”, in collaboration with his daughter and Christos Kaliontzidis.

He writes as a form of expression, always capturing his inspirations with deep respect for the language. For Apostolos, the most important thing is being able to pursue what he loves with passion, while at the same time contributing to the preservation of the Pontian dialect, which he considers his personal duty.

ThePontians.com - Apostolos Arapidis

 Μαρία Σοφία Αραπίδου
Maria Sofia Arapidou

Η Μαρία Σοφία Αραπίδου είναι 21 ετών και σπουδάζει Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας στη Θεσσαλονίκη. Κατάγεται από τον Άγιο Δημήτριο Κοζάνης, ένα αμιγώς παραδοσιακό χωριό, μέσα από το οποίο γνώρισε την ποντιακή μουσική. Από πολύ μικρή ηλικία ασχολήθηκε με τη μουσική, ξεκινώντας με το πιάνο και στη συνέχεια την αρμονία. Σε ηλικία 10 ετών, με την παρότρυνση του πατέρα της, ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με την ποντιακή λύρα.

Μέχρι τα 14 της χρόνια είχε δάσκαλο τον κ. Νίκο Κοτταρίδη, ενώ από τότε συνεχίζει μόνη της την πορεία της. Έχει συμμετάσχει ενεργά σε συλλόγους, όπως αυτόν του χωριού της και τον Σύλλογο Ποντίων Φοιτητών Θεσσαλονίκης, παίζοντας σε εκδηλώσεις, χορούς, ποντιακά γλέντια και ορχήστρες νέων. Η πρώτη της δισκογραφική δουλειά, με τίτλο «Μελίτικον καϊτέν», έγινε σε συνεργασία με τον εξαίρετο μουσικό Χρήστο Καλιοντζίδη.

Η ποντιακή λύρα αποτελεί βασικό στοιχείο της προσωπικότητάς της, γι’ αυτό και θα την υπηρετεί πάντα με σεβασμό και πάθος.

Maria Sofia Arapidou is 21 years old and studies Business Administration at the University of Macedonia in Thessaloniki. She comes from Agios Dimitrios, Kozani, a traditional village where she was immersed in Pontian music. From a very young age, she was involved with music, beginning with piano lessons and later harmony. At the age of 10, encouraged by her father, she came into contact with the Pontian lyra for the first time.

Until the age of 14, she studied under her teacher Mr. Nikos Kottaridis, and since then she has continued on her own. She has been actively involved in associations such as her village’s cultural club and the Association of Pontian Students of Thessaloniki, performing at events, dances, Pontian celebrations, and youth orchestras. Her first recording, “Melitikon kaiten”, was created in collaboration with the distinguished musician Christos Kaliontzidis.

The Pontian lyra is a fundamental part of her identity, and she vows to always serve it with respect and passion.

ThePontians.com - Maria Sofia Arapidou

 Μπάμπης Ραφαηλίδης
Babis Rafailidis

Ο Μπάμπης Ραφαηλίδης ξεκίνησε την πορεία του στην ποντιακή παράδοση από πολύ μικρή ηλικία. Σε ηλικία μόλις 4 ετών, συμμετείχε ως χορευτής στον Ποντιακό Σύλλογο Κορινού «Εύξεινος Πόντος», βάζοντας τα θεμέλια για τη μετέπειτα πορεία του στον χώρο της μουσικής και του πολιτισμού.

Με έντονη καλλιτεχνική φλέβα και αγάπη για τον ρυθμό, επηρεασμένος από τον παππού του Χαράλαμπο και τον αδελφό του Λευτέρη (ο οποίος μάθαινε λύρα), ο Μπάμπης άρχισε να πειραματίζεται με τον ήχο και τα κρουστά όργανα. Σε ηλικία 7 ετών κρατά για πρώτη φορά στα χέρια του το νταούλι, υπό την καθοδήγηση του δασκάλου του Λάμπη Ελευθεριάδη από τον Κορινό.

Έκτοτε, συνοδεύει τον αδελφό του στη λύρα, ενώ μέσα από την οικογένεια, τους φίλους και τη συνεργασία του με καταξιωμένους καλλιτέχνες του ποντιακού χώρου, εξελίσσει το προσωπικό του ύφος και ερμηνεία.

Τα τελευταία χρόνια, παρακινούμενος από τον αδελφό του, ασχολείται και με το τραγούδι, εμπλουτίζοντας το καλλιτεχνικό του αποτύπωμα. Ο ίδιος θεωρεί πως η συνεργασία του με σχεδόν όλους τους σημαντικούς εκπροσώπους του ποντιακού χορού ήταν το πιο πολύτιμο σχολείο στη ζωή του.

Babis Rafailidis began his journey in Pontian tradition at a very young age. At just 4 years old, he participated as a dancer in the Pontian Association of Korinos “Efxinos Pontos,” laying the foundations for his later path in music and culture.

With a strong artistic streak and a love for rhythm, influenced by his grandfather Charalambos and his brother Lefteris (who was learning the lyra), Babis started experimenting with sound and percussion instruments. At the age of 7, he held the daouli (drum) for the first time, under the guidance of his teacher, Lambis Eleftheriadis from Korinos.

Since then, he has accompanied his brother on the lyra, while through his family, friends, and collaborations with renowned artists of the Pontian music scene, he has developed his personal style and interpretation.

In recent years, encouraged by his brother, he has also engaged in singing, enriching his artistic presence. He believes that his collaboration with nearly all of the important representatives of Pontian music and dance has been the most valuable school of his life.

ThePontians.com - Babis Rafailidis