Σήμερα Τρίτη 29 Ιανουαρίου έφυγε από την ζωή ο μεγάλος στιχουργός και διακεκριμένος νευροχειρούργος ο Χρήστος Αντωνιάδης σε ηλικία μόλις 63 χρονών σύμφωνα με πληροφορίες από το kozan.gr.
Αποτέλεσε καμάρι του νεώτερου Ποντιακού Ελληνισμού τόσο ως σπουδαίος επιστήμονας στην Ιατρική όσο και ως στιχουργός που είχε την μοναδική ικανότητα να περιγράφει σύγχρονες μορφές ζωής και καταστάσεις μέσα από αυθεντικά ποντικά στιχουργήματα.
Η κηδεία του θα γίνει αύριο Τετάρτη στις 12 το μεσημέρι στην γενέτειρά του, Ξηρολίμνη Κοζάνης.
Ακολουθεί ένα σύντομο βιογραφικό του σπουδαίου αυτού ανθρώπου:
Χρήστος Αντωνιάδης: Επίκουρος καθηγητής Νευροχειρουργικής Κλινικής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θράκης. Γεννήθηκε στην Ξηρολίμνη της Κοζάνης και σπούδασε στην Ιατρική Σχολή της Θεσσαλονίκης. Το 1976 μετέβη στην Γερμανία όπου και εκπαιδεύτηκε εντατικά στην μικροχειρουργική και στη νευροδιαγνωστική. Μετά τη στρατιωτική του θητεία στην Ελλάδα επέστρεψε στην Γερμανία όπου το 1982 αναγορεύτηκε διδάκτορας του Πανεπιστημίου. Εκλέχτηκε Λέκτορας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1992 και το 1998 επίκουρος καθηγητής ΑΠΘ. Τα τελευταία χρόνια εργάζονταν ως Νευροχειρουργός στο «Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο Θεσσαλονίκης». Με δική του επινόηση στη Νευροχειρουργική Κλινική του ΑΠΘ υπό την διεύθυνση του καθηγητή κ. Φάρογλου και όλων των συνεργατών της κλινικής ανέπτυξε νέα μέθοδο στην αντιμετώπιση των χρόνιων υποσκληριδίων αιματωμάτων με αποτελέσμα την ελαχιστοποίηση των υποτροπών και τον μηδενισμό της θνητότητας. Η μέθοδος αυτή σήμερα αποτελεί μια βασική μέθοδο στην αντιμετώπιση των χρόνιων υποσκληριδίων αιματωμάτων. Το συγγραφικό και ερευνητικό του έργο περιλαμβάνει περισσότερες από 150 εργασίες που έχουν ανακοινωθεί σε διεθνή και ελληνικά επιστημονικά συνέδρια ή έχουν δημοσιευτεί σε δύο διεθνή συνέδρια. Ασχολήθηκε με την ποντιακή μουσική, έχει γράψει ποντιακούς στίχους, που μελοποιήθηκαν και τραγουδήθηκαν από καταξιωμένους πόντιους καλλιτέχνες. Αξιόλογη είναι η συμμετοχή του στην ποντιακή δισκογραφία με κατ’ εξοχήν δικά του τραγούδια σε 7 δίσκους.
Τα τραγούδια που έγραψε ακούγονται καθημερινά από όλους του ραδιοφωνικούς σταθμούς της χώρας που παρουσιάζουν ποντιακό πρόγραμμα και συνοδεύουν κάθε πολιτιστική εκδήλωση, γλέντι, γιορτή και χαρά, σε κάθε γωνία της γης, όπου ζουν Πόντιοι. Τραγούδια που περιγράφουν με τρόπο μοναδικό τις αλησμόνητες πατρίδες και τα βάσανα της προσφυγιάς, αναδεικνύουν μεγάλα κοινωνικά ζητήματα της εποχής μας και υμνούν τις ανθρώπινες σχέσεις και τον έρωτα. Ποιος δεν έχει ακούσει «Την Πατρίδα μ’ έχασα», «Πατρίδα μ’ άραεύωσε», «Μαυροθάλασσα», «Ορθοδοξία», «Χαρά» και «Χούι – Χούι». Ελάχιστοι είναι αυτοί, ακόμα και μεγάλοι δημιουργοί, που ευτύχησαν να κάνουν τόσες πολλές και μεγάλες επιτυχίες. Η πρώτη του ποιητική συλλογή «Κατάθεση ψυχής» μελοποιήθηκε από το Χρήστο Χρυσανθόπουλο και έγινε δίσκος στον οποίο συμμετείχε ως ερμηνευτής ο Στέλιος Καζαντζίδης. Έχει μεταφράσει και διασκευάσει τη «Μήδεια» στην ποντιακή διάλεκτο.
Ακολουθώντας πιστά τη ρήση του Ελύτη, «μόνη έγνοια η γλώσσα μου», ο Αντωνιάδης κατέθετε καθημερινά την αγωνία του για το μέλλον της ποντιακής διαλέκτου, ελπίζοντας ότι συμβάλλει στην διάσωσή της με το έργο του.
«Αυτή η διάλεκτος, που τη φόρτωσε ο Ιάσονας πριν 2.700 χρόνια επάνω στην ''Αργώ'' και την κουβάλησε κι έζησε εκεί επί 27 αιώνες, γιατί πρέπει τώρα να πεθάνει; Και αυτό το αξιοθρήνητο γεγονός γιατί να τύχει στη γενιά μου, γιατί να λάχει σε μένα να είμαι ένας αυτόπτης μάρτυρας ενός τέτοιου επικείμενου θανάτου. Η ποίηση που γράφω έγκειται στην αναζήτηση ''μαγικών'' ποντιακών λέξεων με αρχέγονη σημασία και φωνητική αξία, με στόχο να μείνει ζωντανή η ποντιακή διάλεκτος. Είμαι ένας ελεύθερος σκοπευτής - στιχουργός στρατευμένος να προστατέψω τη γλώσσα μου. Προσωπικά διαλαλώ ότι δεν έχασα την πατρίδα μου. Θέλω να πιστεύω ότι είμαι είναι ένας εσωτερικός μετανάστης από τον Πόντο στη Μακεδονία».
ΠΗΓΗ: www.pontos-news.gr
Χρήστος Αντωνιάδης - Χρήστος Χρυσανθόπουλος
Ενας γιατρός σώζει το ποντιακό τραγούδι
Ο νευροχειρουργός Χρήστος Αντωνιάδης γράφει στίχους και μεταφράζει Ευριπίδη στη διάλεκτο του Πόντου
«Εντάμαν με την κεμεντζέν, σ΄ έναν πατεμασέαν/θα λέω τα πονετικά μ΄, μ΄ ισούλ΄ κον τοξαρέαν», δηλαδή «αντάμα με τη λύρα μου σ΄ έναν σκοπό επάνω/ θα πω για αυτά που με πονούν μ΄ ανάλαφρο τοξάρι». Για τον νευροχειρουργό Χρήστο Αντωνιάδη, πέρα από όσα περιγράφει στο τραγούδι του«Παιδίν δεκατετράχριονον» (το δίστιχο είναι παρμένο από αυτό), τα «πονετικά» σημαίνουν και κάτι ακόμη: αυτό που τον πονάει είναι να μην εξαφανισθεί η ποντιακή διάλεκτος. Με σύνθημά του «Η ποντιακή διάλεκτος δεν έχει το κουράγιο να πεθάνει», εδώ και 15 χρόνια γράφει στίχους στα ποντιακά μεταφέροντας ουσιαστικά τα βιώματα που «εισέπραξε» πριν από χρόνια από τη γιαγιά του με έναν και μοναδικό σκοπό: «Να μη χαθεί η γλώσα μας.Αυτός είναι άλλωστε και ο μοναδικός λόγοςπου ασχολήθηκα με τη στιχουργική. Είναι ιστορικά αποδεδειγμένο ότι όταν μια γλώσσα-διάλεκτος δεν διδάσκεται στα σχολεία,είναι καταδικασμένη να πεθάνει.Και δεν θέλω να συμβεί αυτό στα ποντιακά» σημειώνει. Προσφάτως κυκλοφόρησε το άλμπουμ «Πισάγκωνα δεμένος» (έχουν προηγηθεί ακόμη τέσσερις δίσκοι) με τις συμμετοχές του Κώστα Σιαμίδη στη λύρα, του ΓιώργουΣτεφανίδη στο τραγούδι και του Γιάννη Πολυχρονίδηστο νταούλι, ένα άλμπουμ που «πατάει» στα παραδοσιακά ακούσματα του Ανατολικού Πόντου (αξίζει να σημειωθεί ότι οι ποντιακοί στίχοι συνοδεύονται από τη νεοελληνική απόδοσή τους). Αυτή όμως δεν είναι η πρώτη επαφή του Χρήστου Αντωνιάδη με τη μουσική. Ολα άρχισαν πριν από 15-16 χρόνια από ένα ταξίδι του στον Πόντο, στην Τραπεζούντα συγκεκριμένα, στα χωριά των παππούδων του. Η παρότρυνση ήρθε λίγο αργότερα από τον κορυφαίο δεξιοτέχνη της ποντιακής λύρας Χρήστο Χρυσανθόπουλο: η πρώτη ποιητική συλλογή του Αντωνιάδη «Κατάθεση ψυχής» μελοποιήθηκε από τον Χρυσανθόπουλο, ενώ συμμετείχε, ως ερμηνευτής, ο Στέλιος Καζαντζίδης. Ηταν τραγούδια που μιλούσαν για τις αλησμόνητες πατρίδες και τα βάσανα της προσφυγιάς, αναφέρονταν σε κοινωνικά ζητήματα της εποχής μας και υμνούσαν τις ανθρώπινες σχέσεις και τον έρωτα.
Ο Χρήστος Αντωνιάδης δεν κρύβει τη συγκίνησή του και μόνο στη σκέψη ότι η ποντιακή διάλεκτος μπορεί να εξαφανισθεί. «Αυτή η προσπάθεια που γίνεται μέσω των τραγουδιών έχει ως στόχο να παραμείνει ζωντανή η ποντιακή λαλιά.Στους στίχους που γράφω,άλλωστε,δεν κάνω τίποτε περισσότερο από το να αναπαράγω τις ιστορίες που έλεγε η γιαγιά μου για τον Πόντο...Είναι συγκινητικό να βλέπω σήμερα μικρά παιδιά να μιλούν τηδιάλεκτό μας.Γι΄ αυτό και δημιουργήθηκε αυτή η παρέα με τους λυράρηδες και τους τραγουδιστές:για να ασχοληθούμε με τη διάλεκτό μας.Και εγώ διάλεξα τον πιο εύκολο δρόμο: να γράφω στίχους».
Ε κτός από στίχους, ο Χρήστος Αντωνιάδης έχει μεταφράσει και τη «Μήδεια» τουΕυριπίδη στην ποντιακή διάλεκτο: «Ελπίζω να εκδοθεί και να μείνει στις βιβλιοθήκες τωννεότερων γενιών.Να μάθουν για παράδειγμα ότι τις “Συμπληγάδες πέτρες” εμείς οι Πόντιοι τις λέμε συμπληγολίθαρα». Ως τότε, παράλληλα με την εξάσκηση του ιατρικού επαγγέλματος, θα συνεχίσει να επισκέπτεται τον τόπο καταγωγής του στην Κοζάνη σχεδόν κάθε Σαββατοκύριακο, να δίνει το παρών στις ποντιακές μαζώξεις, να τραγουδά, να χαλαρώνει, να διασκεδάζει, αλλά κυρίως... να σκέπτεται και να γράφει στα ποντιακά.
«Σκοπός μας το “φρεσκάρισμα” της παράδοσης»
Ο Χρήστος Αντωνιάδης δεν σκοπεύει να κόψει τις ρίζες με το ποντιακό παρελθόν του. Δίνει πάντα το παρών σε εκδηλώσεις Ποντίων, χαίρεται να βλέπει μικρά παιδιά να τραγουδούν στα ποντιακά ( «από αυτό παίρνω κουράγιο να συνεχίσω»), ενώ διατυπώνει την άποψη ότι η παράδοση δεν είναι κάτι το στατικό. «Με ενδιαφέρει και με απασχολεί αν ένα νέο παιδί μπορεί να ακούσει αυτό που κάνουμε με τον ποντιακό στίχο και την ποντιακή λύρα.Γι΄ αυτό και προσπαθώ οι στίχοι μου να περιγράφουν τον σημερινό τρόπο ζωής- χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν “πατάμε” πάνω στον παλιό τρόπο στίχου και μουσικής. Σεβόμενοι την παράδοσή μας θέλουμε να προσθέσουμε κάτι το νέο. Δημιουργούμε το παρόν και το μέλλον.Το κλασικό ποντιακό τραγούδι υπήρχε και θα υπάρχει, αλλά για να το αγκαλιάσουν οι νέες γενιές θα πρέπει να παρουσιαστεί πιο φρέσκο και σημερινό.Αυτός είναι ο σκοπός μας και αυτό είναι το... πείραμα που κάνουμε».
ΠΗΓΗ: www.tovima.gr ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ 14/03/09
Χρήστος Αντωνιάδης: Η ψυχή της ποντιακής παράδοσης δεν θα χαθεί ποτέ από τις καρδιές των ανθρώπων - του Μιχάλη Αγραφιώτη
«Βάσταξον, καρδιά μ’ βάσταξον, κάμποσα χρόνεα κι’ άλλο, όπως βαστούνε τα ραχιά την βαρυχειμωνίαν, όπως βαστάζνε τα δεντρά την παραγρανεμίαν» είναι οι στίχοι του τραγουδιού του εκλιπόντος Ιατρού και φίλου, Χρήστου Αντωνιάδη με τίτλο «Βασταξον’ καρδιά μ’». Συγκλόνισε η είδηση του θανάτου όσους τον γνώριζαν. Σεμνός, συνετός και πάντα χαμογελαστός, παρείχε ηρεμία και αγάπη στον συνομιλητή του. Δυστυχώς, η καρδιά που γι’ αυτή ο γιατρός έγραψε τόσο όμορφους στίχους, τον πρόδωσε σήμερα τα ξημερώματα σαν να γνώριζε εκ των προτέρων τα παιχνίδια της μοίρας.
Ιδιαίτερα έξυπνος άνθρωπος αλλά ταυτόχρονα σεμνός, ταπεινός διέκρινες στο βλέμμα του τα ανθρώπινα συναισθήματα που δύσκολα συναντούσες σε έναν γιατρό τόσο πολυάσχολο και πετυχημένο. Έναν άνθρωπο που τον γνώριζαν παντού όπου και αν πήγαινα από την Ελλάδα έως τις Ηνωμένες Πολιτείες. Έναν άνθρωπο που βοήθησε πολύ κόσμο και διέκρινες την συμπαράσταση του στον πόνο του άλλου στην πράξη και όχι στα λόγια.
Κατάθεση ψυχής ήταν ο τίτλος της πρώτης του ποιητικής συλλογής. Κατάθεση ψυχής και στην ίδια του τη ζωή για τον συνάνθρωπο, την επιστήμη, την ποντιακή παράδοση και τον τόπο του. Δυστυχώς, η Κοζάνη, η Δυτική Μακεδονία έχασαν έναν μεγάλο στυλοβάτη της ποντιακής παράδοσης και της επιστήμης. Το έργο του θα μείνει παρακαταθήκη στους επόμενους. Ένας άνθρωπος με πολύ σημαντικά χαρακτηριστικά, δεν πρόκειται ποτέ να λησμονηθεί από τους φίλους του και τους ανθρώπους που αγάπησαν την ειλικρίνεια του, το αγαπητό χαρακτήρα του και το ισχυρό πνεύμα του. Ο Χρήστος Αντωνιάδης θα ζει για πάντα στις καρδιές όλων των συμπατριωτών μας.
«Όπως βαστάζ’ η θάλασσα
τη κόσμη τα καράβεα
όπως βαστάζ’ ο ουρανόν
εκείνα όλα τ’ άστρα
όπως βαστάζ’ το χάλκωμαν
‘ς ση καζαντζή τα χέρα
Όπως βαστάζ’ το σίδερον
‘σ σην βαρυτσακουτσέαν
βάσταξον κάρδια μ’ βάσταξον
αν θέλεις κι αν ‘κι θέλεις
βάσταξον κάρδια μ’ βάσταξον
αν θέλει κι αν ‘κι θέλεις»
Καλό παράδεισο!