30 March 2013

30/03/13 ΒΙΝΤΕΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ: ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ - ΣΑΒΒΑΣ ΠΕΤΡΙΔΗΣ



Σαν σήμερα... "8 Χρόνια χωρίς το Χρύσανθο Θεοδωρίδη"
Ευχαριστούμε και πάλι τον συνεργάτη NoTip για το ανέβασμα του βίντεου στο Youtube!

ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ - CHRISANTHOS THEODORIDIS

Σαν σήμερα... "8 Χρόνια χωρίς το Χρύσανθο Θεοδωρίδη"





30 Μαρτίου 2005 - 30 Μαρτίου 2013 






ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ 
CHRISANTHOS THEODORIDIS 



Γεννήθηκε το 1934 στην Οινόη Κοζάνης από γονείς Πόντιους που κατάγονταν από το χωριό ΠΕΡΙΖΚΙΑΤΖΙΤ Κάρς Καυκάσου. Μετά το δημοτικό, που τελείωσε στην Οινόη, πήγε δύο χρόνια στο Βαλταδώριο γυμνάσιο Κοζάνης και με την έκρηξη του Εμφυλίου Πολέμου έρχεται με την οικογένεια στον Πειραιά στο συνοικισμό Δραπετσώνας. Μεταγράφεται στο Α' Πρότυπο Γυμνάσιο Πειραιώς, που τώρα ονομάζεται Ιωνίδειος Πρότυπος Σχολή. Απεφοίτησε τo 1954. Σ' ένα χρόνο, το 1955 πήγε στρατίωτης και απολύθηκε το 1957.


Με το ποντιακό τραγούδι ασχολήθηκε από το 1951, από μαθητής Γυμνασίου. Τραγουδούσε στους ραδιοφωνικούς σταθμούς Αθηνών με τα συγκροτήματα του Ν. Παπαβραμίδη και Ν. Σπανίδη από το 1951-1958. Συνεργάστηκε με όλα σχεδόν τα Ποντιακά Σωματεία της Αθήνας, σε κάθε λογής εκδηλώσεις. Το 1959 πηγαίνει στη Θεσσαλονίκη, όπου μένει συνεχώς μέχρι το 1975. Εκεί συνεργάζεται με τον αείμνηστο Βετεράνο και ανεπανάληπτο λυράρη ΓΩΓΟ (ο Χρύσανθος τον αποκαλούσε Πατριάρχη της Λύρας). Ο Χρύσανθος μαζί με τον Γώγο για πρώτη φορά εισάγει Ποντιακή μουσική σε κέντρα διασκέδασης ξεκινώντας από την Καλαμαριά και την Πολίχνη. Γίνεται μέλος Ποντιακών Σωματείων όπως της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης και του Φάρου Ποντίων, τραγουδώντας στους ραδιοφωνικούς σταθμούς Θεσσαλονίκης. Ηταν 13 χρόνια συνεργάτης του λαογράφου κ. Στάθη Ευσταθιάδη σε ραδιοφωνικές εκπομπές και σε Ποντιακές θεατρικές παραστάσεις που δίνονταν σε όλη τη Βόρειο Ελλάδα.


Η Ενωση Ποντίων Πολίχνης, στην κορυφαία εκδήλωση της, στις 5 Νοεμβρίου 1993, στο κοσμικό κέντρο ΜΙΘΡΙΟ, αποφάσισε να τον τιμήσει με ΧΡΥΣΟ ΜΕΤΑΛΙΟ και ΤΙΜΗΤΙΚΟ ΔΙΠΛΩΜΑ, σε αναγνώριση της μεγάλης του προσφοράς στο ΠΟΝΤΙΑΚΟ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ και στην ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ. Εκτός από τον αείμνηστο ΓΩΓΟ (Πετρίδη) με τον οποίο συνεργάστηκε πάνω από 18 χρόνια, είχε κατά καιρούς ως συνεργάτες τους λυράρηδες : Γεωργούλη Κουγιουμτζίδη, Δημήτρη Κουγιουμτζίδη, Γιωργούλη Κουσίδη, Παναγιώτη Ασλανίδη, Νίκο Ιωαννίδη, τον αείμνηστο Κωστίκα Τσακαλίδη, Μιχάλη Καλιοντζίδη, Χρήστο Χρυσανθόπουλο, τον γιο του ΓΩΓΟΥ, τον Κωστάκη Πετρίδη, τον γιο του Γεωργούλη, Ανδρέα Κουγιουμτζίδη, Χρήστο Τσενεκίδη, Θεόδωρο Βερροιώτη και Δημήτρη Πιπερίδη.


Ο ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ παράλληλα με το Ποντιακό τραγούδι από το 1973 συνεργάζεται με το μουσικοσυνθέτη Χριστόδουλο Χάλαρη στο Ελληνικό έντεχνο τραγούδι. Το 1975 εμφανίζεται σε μπουάτ της Αθήνας (Αποσπερίδα) με τον Ν. Ξυλούρη, την Μ. Κωχ και τον συνθέτη Χ. Χάλαρη τραγουδώντας Ποντιακά τραγούδια και τραγούδια του Χάλαρη. Το 1976 συμμετέχει σε συναυλίες με τον συνθέτη Χ. Χάλαρη και τον Ν. Ξυλούρη σε όλη την Ελλάδα. Το 1979-80 συμμετέχει σε συναυλίες στον Λυκαβητό του Χ. Χάλαρη και με τα έργα ΠΕΡΣΕΣ, ΡΩΜΑΝΟΣ Ο ΜΕΛΩΔΟΣ και άλλα. Το 1980 έλαβε μέρος μαζί με τον συνθέτη στο φέστιβαλ της Γαλλίας και σε τρεις άλλες πόλεις της Ν. Γαλλίας με έργα του συνθέτη και ποντιακά τραγούδια. Το 1981 πηγαίνει στη ΛΙΛ της Γαλλίας για μια συναυλία της πανεπιστημιακής σχολής. Το Φεβρουάριο του 1983 σε συναυλίες στην Δ. Γερμανία (Βόννη-Ντίσελντορφ) και Γενεύη Ελβετίας. Επίσης τον Μαίο του 1983 στην Μασσαλία της Γαλλίας ερμηνεύει το έργο του συνθέτη Χ. Χάλαρη ΠΑΘΗ ΑΠΟΚΡΥΦΑ σε ποιητική απόδοση Γ. Κακουλίδη. Το 1964 στην Δ. Γερμανία, το 1971 Αμερική, Καναδά , το 1972 Δ. Γερμανία, το 1974 σε όλη την Αυστραλία, το 1979 Σουηδία, το 1980-83 Γαλλία, Δ. Γερμανία, Ελβετία τον Οκτώβριο-Νοέμβριο. Τον Σεπτέμβριο-Δεκέμβριο 1984 Καναδά-Αμερική, τον Μάρτιο 1985 Δ. Γερμανία, τον Οκτώβριο-Νοέμβριο1985 Δ. Γερμανία (Φρανκφούρτη-Αμβούργο-Δ.Βερολίνο), ΜΑΛΜΕ Σουηδίας, 1988 Γερμανία, 1990 Καναδά, Αμερική, 1991-92 Γερμανία. Εμφανίστηκε σε τηλεοπτικές εκπομπές με ποντιακά τραγούδια και έργα του συνθέτη Χ. Χάλαρη. Το 1954 κάνει τον πρώτο του δίσκο 78 στροφών. Απο το 1960 και μετά έχει κάνει: 30 ποντιακούς δίσκους 45 στροφών, δέκα ποντιακούς δίσκους 33 στροφών, 1 δίσκο 45 στροφών του Χ.Χάλαρη-Ν.Γκάτσου. Συμμετείχε στον δίσκο του Χ.Χάλαρη ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ με τους Ν.Ξυλούρη-Δ.Γαλάνη. Ερμήνευσε τραγούδια σε 4 μεγάλους δίσκους ΔΡΟΣΟΥΛΙΤΕΣ Χ. Χάλαρη-Ν.Γκάτσου, ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Χ. Χάλαρη-Γ.Κακουλίδη και Θ. Αγγελόπουλος, ΠΑΘΗ ΑΠΟΚΡΥΦΑ Χ. Χάλαρη και Γ. Κακουλίδη, ΤΑ ΠΑΙΔΙΚΑ Χ. Χάλαρη-Γ. Λογοθέτη.


Ο Χρύσανθος Θεοδωρίδης πέθανε στις 30 Μαρτίου, 2005, σε ηλικία 71 χρόνων, λίγο μετά την τελευταία του δημόσια εμφάνιση στην Θεσσαλονίκη.


Chrisanthos Theodoridis was born in 1934 in Inoi, Kozani from Pontian parents that were descended from the village Perizkiatzit, in Kars of the Caucasus region. After finishing elementary school, he attended the Valtadorio Gymnasium of Kozani, and after the explosive debut of the Civil War he and his family move to Pireas, in the neighborhood of Drapetsona. He transferred to the First Model Gymnasium of Pireas, which today is called the Ionidios Model School of Pireas. He graduated in 1954. In one year, he served his army tenure and was discharged in 1957.


He first began singing as a student in high school in 1951. He sang at the radio stations of Athens with the ensembles of Nikos Papavramidis and Nikos Spanidis from 1951 through 1958. He has collaborated with nearly all the Pontian societies of Athens in all sorts of cultural events. In 1959 he moves to Thessaloniki where he remains until 1975. There he performs together with the veteran and unrepeatable lyra player Gogos Petridis (Chrisanthos had given him the name “the ‘Patriarch’ of the Pontian lyra”). Chrisanthos together with Gogos, for the first time ever, performs Pontian music in night clubs in Greece, with premiers in Kalamaria and Polihni. He becomes a member of major Pontian societies such as Efxinos Leshi and Faros Pontion, performing at radio programs in Thessaloniki. He collaborated for 13 years with the folklorist Stathis Efstathiadis in radio programming and in Pontian theatrical presentations all over northern Greece.


The Enosis Pontion Society of Polihni, in one of their most prominent events, on November 5, 1993, decided to publicly honor Chrisanthos with a gold medal and an honorary diploma at the club Mithrio, acknowledging his huge contribution to Pontian Hellenism and Pontian musical heritage. In addition to Gogos Petridis with whom he collaborated for 18 years, he had performed together with various lyra players such as Georgoulis Kougioumtzidis, Dimitris Kougioumtzidis, Giorgoulis Kousidis, Panagiotis Aslanidis, Nikos Ioannidis, the late Kostikas Tsakalidis, Mihalis Kaliontzidis, Kostakis Petridis (the son of Gogos), Andreas Kougioumtzidis (the son of Georgoulis), Christos Tsenekidis, Thodoros Veriotis, and Dimitris Piperidis.


In addition to Pontian music, Chrisanthos has collaborated with the composer Christodoulos Halaris from 1973 singing cultural Greek music. In 1975 he appears at the Aposperida Club in Athens with Nikos Xilouris, Mariza Koch and the composer Christodoulos Halaris, singing Pontian songs and songs composed by Halaris. In 1976 he participates in concerts with Halaris and Xilouris all over Greece. From 1979-1980 he performs the works “Perses” and “Romanos o Melodos”, among others, in concerts by Halaris at Lycabettus Theatre. In 1980 together with Halaris he tours France performing composed works and Pontian songs. In 1981 he performs at the University of Lille in France. In February 1983 he travels to West Germany (Bonn, Dusseldorf) and to Geneva Switzerland for performances. In May 1983 in Marseilles he performs the work of Halaris “Pathi Apokrifa” with a poetic renditioning by G. Kakoulidis.


Among some of his performances abroad:


1964 West Germany
1971 USA, Canada
1972 West Germany
1974 Australia
1979 Sweden
1980-83 France, West Germany, Switzerland
1984 Canada, USA
1985 West Germany, Sweden
1988 Germany
1990 Canada, USA
1991-92 Germany


He has appeared on television programs with Pontian songs and music of Hristodoulos Halaris. His first recording was made in 1954, a 78 rpm recording. He has recorded 30 45-rpm recordings and 10 LP albums with Pontian songs.


Chrisanthos Theodoridis passed away on March 30, 2005 at the age of 71, a few days after his last performance in Thessaloniki.



(από το ένθετο του CD "Ποντιακή Παράδοση" ΜΒΙ 1998
επανέκδοση του δίσκου "Ποντιακή Παράδοση" Veran 1978
from the CD "Pontian Tradition 1978/1998 -
English translation by trapezounta.com)

26 March 2013

26/03/13 ΒΙΝΤΕΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ: ΣΑΒΒΑΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ - ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΠΑΖΙΔΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑ 2010


Μια συνάντηση με τον σπουδαίο καλλιτέχνη και άνθρωπο Σάββα Λαζαρίδη στην Γερμανία το καλοκαίρη του 2010. 
A musical meeting with the famous lyra player and singer Savvas Lazaridis in Germany 
from the summer of 2010.

25 March 2013

25/03/13 ΒΙΝΤΕΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΪΓΑΝΙΔΗΣ


Γιώργος Ταϊγανίδης - λύρα - τραγούδι
Αλέξανδρος Ταϊγανίδης - νταούλι 
Πολύμυλος Κοζάνη - Norwalk CT USA

24 March 2013

24/03/13 ΒΙΝΤΕΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΠΑΖΙΔΗΣ - ΚΩΣΤΑΣ ΦΕΤΦΑΤΣΙΔΗΣ BOSTON 2013


Από το χορό της Παναγίας Σουμελά Βοστώνης 02 Φεβρουαρίου 2013
Γιάννης Απαζίδης : τραγούδι - νταούλι
Κώστας Φετφατσίδης : λύρα - τραγούδι
Χρήστος Κεμανετζίδης : πλήκτρα
Κώστας Απαζίδης : νταούλι

23 March 2013

23/03/12 ΒΙΝΤΕΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ: ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ - ΒΕΡΙΩΤΗΣ 2002



"Αυλαία" 2002
Αφιερωμένο με πολύ αγάπη στο φίλο Θεόδωρο Βεριώτη για την γιορτή του!
Χρόνια πολλά Θόδωρε!

22 March 2013

ΣΤΑΥΡΟΣ (ΣΤΑΥΡΗΣ) ΠΕΤΡΙΔΗΣ - STAVROS (STAVRIS) PETRIDIS

ΣΤΑΥΡΟΣ (ΣΤΑΥΡΗΣ) ΠΕΤΡΙΔΗΣ
STAVROS (STAVRIS) PETRIDIS






Ο Σταύρος Πετρίδης γεννήθηκε στο χωριό Φαντάκ' της Τραπεζούντας το 1896 και πέθανε στην Καλαμαριά το 1949. Είναι ο πατέρας του "Πατριάρχη" της λύρας Γώγου Πετρίδη.

Με τον ξεριζωμό του 1922, εγκαταστάθηκε στην Καλαμαριά, γνωστός ήδη από τον Πόντο ως λυράρης. Ο Σταύρης από έφηβος ήταν ώριμος τεχνίτης της λύρας και ασύγκριτος τραγουδιστής, ικανός να καλύψει όλες τις καλλιτεχνικές και ψυχαγωγικές απαιτήσεις κάθε ποντιακού γλεντιού και διασκέδασης. Προκαλούσε τον θαυμασμό όχι μόνο των Ποντίων αλλά και των Τούρκων. Στην Ελλάδα, ήταν ο καλλιτέχνης που διέδωσε την ποντιακή μουσική και το τραγούδι όσο κανένας άλλος, ιδίως στο βορειοελλαδικό χώρο. Με τη λύρα του επισκεπτόταν και τα πιο απομακρυσμένα ποντιακά χωριά, παίζονται και τραγουδώντας με ανιδιοτέλεια, για να ψυχαγωγήσει τους συμπατριώτες του. 
Γύρισε επίσης 4 δίσκους, που συγκίνησαν δύο γενιές Ποντίων. Είναι χαρακτηριστικό το δίστιχο, που τραγουδάει σ' έναν από τους δίσκους του:


Ο Σταύρης ο κεμεντζετζής
με κάμποσα παιδία
επαίρεν την παρέαν ατ'
κι εξέβεν σα χωρία. 





Από το βιβλίο του Γ. Ανδρεάδη "Καλαμαριά μου αξέχαστη": 


"Στα αυτιά μου ηχούν ακόμη τα τραγούδια και ο κεμεντζές του. Ηταν η εποχή της φτώχειας, της μεγάλης φτώχειας. Οταν πέθανε, πίσω του ήταν όλη η Καλαμαριά και όχο μόνον. Ο νεκρός όμως ήταν φτωχός και έτσι την ταφή έκαμε ο Παπανικόλας. Μπορεί να ήταν φτωχός ο Κεμεντζετζής, αλλά η Καλαμαριά τον τίμησε. Εβαλαν τον νεκρό Σταύρη μέσα στον τάφο και δίπλα του τοποθέτησαν τον κεμεντζέμ το αγαπημένο όργανο, που μια ζωή τον συνόδευε. Θυμούμε που ο Παπανικόλας έσκυψε και πήρε μέσα από τον τάφο τον κεμεντζέ και τον έδωσε στον Γώγο, τον γιο του Σταύρη, τον μετέπειτα Πατριάρχη των Ποντίων Λυράρηδων. "Πάρτο παιδί μου," του είπε, "Αυτή η λύρα έχει ψυχή και στον τάφο δεν μπαίνει." Ο Γώγος πήρε τον κεμεντζέ του πατέρα του και έπαιξε......
Με την πρώτη δοξαριά του Κεμεντζέ, ο κόσμος ξέσπασε σε κλάματα....

Ενας από τους μεγαλύτερους τροβαδούρους του ποντιακού τραγουδιού, έφευγε απ' αυτήν την ζωή."  



Οι δίσκοι του Σταύρη Πετρίδη, σε δίσκους 78 στροφών, είναι ως εξής:

Columbia Ελλάδος DG-6222 (1936):

Columbia Ελλάδος DG-6221 (1936):

His Master's Voice Ελλάδος ΑΟ-1082 (1936):
1. ΑΜΑΝ ΙΠΡΙΣΙΜ

His Master's Voice Ελλάδος ΑΟ-1081 (1936):
1. ΤΟ ΣΥΝΝΟΦΟΣΚΕΠΑΣΜΑ
2. ΤΗ ΚΡΩΜ ΤΟ ΤΣΙΟΛ ΕΝ ΕΜΟΡΦΟΝ


Stavros Petridis was born in the village of Fantak in Trapezounta in the year 1896, and he passed away in Kalamaria, Thessaloniki in 1949. He is the father of the "Patriarch" of the Pontian lyra (kementze) Gogos Petridis.

With the uprooting of the Christian populations in 1922, Stavros established himself in Kalamaria. already known from Pontos as a lyra player. From a young age was a master lyra player and an uncomparable singer; he was easily able to meet every musical need as a master entertainer for all Pontian functions. He would strike the curiosity and admiration of not only Pontian Greeks but the Turkish people as well. In Greece, he was the artist who spread the music and songs of Pontos as no one else did, especially in Northern Greece. With his kementze he would visit even the most out of place villages, playing and singing for the purpose of entertaining his compatriots. 
He recorded four records that touched the lives of two generations of Pontians. The lyric that he made famous is the one that he also sings on his famous 78 rpm recordings:

O Stavris o kementzetzis (Stavris the kementze player)
me kamposa paidia (with many other young men)
Eperen tin parean at (he took his friends)
ki ekseven sa xoria (and left for the villages)


We read in the book of G. Andreadis "Kalamaria mou aksehasti" (My Unforgettable Kalamaria):

"Im my ears I still hear his (Stavros') songs and his kementze. I was a time of poverty, a time of great poverty. When he passed away, behind him in the funeral procession was all of Kalamaria, and then some. The deceased, however, was poor, and the funeral services were performed by Father Nikolas (Papanikolas). Stavris may have been poor, but he was honored by Kalamaria. As Stavris was placed in the grave, next to him they placed his favorite instrument, his kementze, that always accompanied him. I remember how Papanikolas bent into the grave and took the kementze, and gave it to Gogos, the son of Stavris, who later became the Patriarch of all Pontian lyra players. "Take this, my son", Papanikolas told Gogos, "This lyra has a soul and does not belong in the grave!" Gogos took his father's lyra and started to play....
With the first bow sliding across the strings, the crowd began to uncontrollably weep.

One of the greatest advocates of Pontian song was leaving from this life."


Το πρώτο μέρος τηω βιογραφίας του Σταύρη Πετρίδη είναι του Σ. Ευσταθιάδη απο την Εγκυκλοπαίδεια του Ποντιακού Ελληνισμού. Το δεύτερο μέρος είναι από το βιβλίο "Καλαμαριά μου Αξέχαστη" του Γιώργου Ανδρεάδη. 
Τα στοιχεία για τους δίσκους 78 στροφών είναι από την σελίδα rebetiko.gr.
The first part of the biography is credited to Dr. Stathis Efstathiadis, published in the Encyclopedia of Pontian Hellenism. The second part is from the book "Kalamaria mou Aksehasti (My unforgotten Kalamaria) by Giorgos Andreadis, The information for the 78 rpm recordings were taken from the webpage rebetiko.gr.
English translation by radiotrapezounta.blogspot.com.

22/03/13 ΒΙΝΤΕΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ: ΠΑΡΧΑΡΙΔΗΣ-ΣΑΝΙΔΗΣ "ΠΑΡΑΚΑΘ"



Ο συνεργάτης της σελίδας μας - χρήστης του Youtube "NoTip"
επισκέπτηκε το ποντιακό κέντρο "Παρακάθ" στην Θεσσαλονίκη
στις 15 Μαρτίου 2013. Τον ευχαριστούμε θερμά για το βίντεο!







21 March 2013

21/03/13 ΒΙΝΤΕΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ: ΣΤΑΥΡΗΣ ΠΕΤΡΙΔΗΣ "ΜΑΤΣΟΥΚΑΚΙΚΟ ΜΑΚΡΥΝ"



Το τραγούδι "Ματσουκάκικο Μακρύν"  είναι από μια σειρά ηχογραφήσεων του Σταύρη Πετρίδη οι οποίες ήτανε οι πρώτες ηχογραφήσεις ποντακής μουσικής στην Ελλάδα. Δυσεύρετος δίσκος, σχεδόν ξαφανισμένος. Είναι ένα κομμάτι της ποντιακής ιστορίας,

20 March 2013

20/03/13 ΒΙΝΤΕΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ - ΘΑΝΑΣΗΣ ΣΤΥΛΙΔΗΣ





Ποντιακά τραγούδια της Εαμικής Αντίστασης και του ΔΣΕ. 
Τραγούδι Χρήστος Παπαδόπουλος 
Λύρα Θανάσης Στυλίδης , Άγγελος Βασιλειάδης
Νταούλι Κλεάνθης Βασιλειάδης 
Παραγωγή ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ Κεντρικής Μακεδονίας

Από τα '' Αντάρτικα του ΧΡΗΣΤΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ '' 


Τρία χρόνια σα ρασσία πολλά έσυρα.
τι Χριστού τα πάθη μάνα μ΄όλα επέρασα.
Πεινασμένος οξυπόλτος επολέμεσα,
τον γλυκίν τον ύπνο μάνα ξαι κι εχόρτασα.

Σα Πιέρια μανίτσα΄μ σην οροσειράν,
σην μάχην εκεί εντόχτα για πρώτη φορά.
Εντώκανε με τα σφαίρας ασ΄αυτόματα,
και το ψόπο΄μ εκολύμπεσεν σα γαίματα.

Τα σφαίρας και τα κανόνια ρούζνε αμόν βρεσσίν,
και τη ψυμ θα παραδίγω απάν σο ρασίν.
Μάνα να ελέπς τα σφαίρας ντ΄εντοκάνε με,
δυο μέτρα παλικάρι εκοσκίντσανε.

Στείλον με τη νοσοκόμαν η ενάν γιατρόν,
σο ρασσίν απάν μανίτσα΄μ εμέν να λαρών.
Οι γιατροί παν κ΄έρταν μάνα 'μ και τερούνε με,
κανείς το φάρμακον κι έβρεν να λαρών εμέν.

Όσον να ρωτάς μανίτσα΄μ κι όσον να αραεύ'ς,
κι θα ευρίκς το παιδόπος άδικα μη τρέεις.
Υπερίφανη να είσαι να λες ,να γελάς,
η ψυ΄μ έβγαινεν κι εκούξα << ΖΗΤΩ ΤΟ ΕΛΑΣ >>

19 March 2013

19/03/13 ΒΙΝΤΕΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ: ΓΩΓΟΣ ΠΕΤΡΙΔΗΣ - 3 ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΑ


Ο "Πατριάρχης" της Ποντιακής λύρας Γώγος Πετρίδης σε μια παλιά ηχογράφηση
 παίζει και τραγουδάει επιτραπέζιους σκοπούς.

Ευχαριστούμε τον συνεργάτη μας - χρήστη του Youtube ΝοΤιp για το βίντεο. 
Επισκεπτείτε και τις σελίδες του:

16 March 2013

Greek Bagpipes on the Parkway? (Cosmos Philly)


Greek Bagpipes on the Parkway?
by Elefterios Konstans
Originally posted on Cosmos Philly


Greek bagpipes played by Evangelos Poneres

In cities and towns across America, Independence day is memorialized with many traditions; including fireworks, a drum major, the street vender selling flags and of course a barrage of kilt cover men in green, captivating us with sounds of Scottish bagpipes.
This Sunday, at the Greek Independence day parade (Philadelphia’s Ben Franklin Parkway) , the sound of bagpipes will again soar, but this time, they won’t be from the Scottish highlands in the West, , but from the East; from the Highlands of “Pontos” in Eastern Turkey, where ancient Greeks popularized their own unique sound.
Greek Independence day will be celebrated in Blue and White; with children dressed as traditional “Tsoliades” and with the Greek national anthem. It is a day to remember and recognize our freedom and liberation from under the Ottoman yoke. More than 30 churches, schools and community organizations from across the Delaware Valley will take part in this historic day.
One of those organizations, “THE AKRITAI (Pontian Greek/Black Sea) of PHILADELPHIA” which is the oldest organization of it’s kind in North America, will again be part of the parade. When they reach the grand stand and bleacher covered crowed, the sounds of the Pontian Greek bagpipes, or as they’re known amongst Greeks- Tolum or (” Aggilio”/Greek name), will fill the air with the sounds of another homeland-Pontos. A 3000 year old homeland lost during the formation of the new state,Turkey in 1923 and one, only a few outsiders are familiar with today.
Most of us, think of the Bouzouki when we think of Greek music. But the modern day Bouzouki didn’t arrive in Greece until the early 1900′s from Asia Minor (present day Turkey). The Aggio (known in popular Greek culture as: Tolum) has been synonymous with Hellenism historically, but faded in popularity until recently, says Nikos Michailidis (Phd. candidate in Anthropology, Princeton University). In fact, the Aggio, is currently experiencing a revival in Greece and in Pontian culture. There appears to be a return to tradition and to peoples historic roots, added Michailidis.
Along with it’s popular and well recognized counterpart, the Lyra, the two are part of a culture that traces its roots back some 3000 years in to the Pontos region. There, it spread as a popular ancient instrument through out the region and has been embraced by many cultures.
Made of goats skin and played at social gatherings and formal affairs, you can here this instrument played this Sunday on the parkway when the Akritai march down the parkway. Or, you can mingle and feel listen to the sounds of the Ancient Greeks this Saturday evening, at a social gathering called a “Mouhabet” (Greek: Parakath) at the Pontian/Black Sea club house in the heart of the historic Greek community, Upper Darby.
For more information:
Pontian Society Akritai
Upper Darby, PA
6456 Market Street, Upper Darby, PA 19082, United States
Delaware County, PA

610-352-3525
Club

By: Eleftherios Kostans
Originally posted on Cosmos Philly

16/03/13 ΒΙΝΤΕΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ: ΠΕΣΙΡΙΔΗΣ-ΚΥΡΚΕΝΙΔΗΣ-ΚΑΡΑΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ



"ΓΙΑ Τ΄ΕΜΕΤΕΡΤΣ'"
ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΕΣΙΡΙΔΗΣ - ΤΡΑΓΟΥΔΙ
ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΑΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ - ΦΙΛΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
ΜΠΑΜΠΗΣ ΚΥΡΚΕΝΙΔΗΣ - ΛΥΡΑ

15 March 2013

15/03/13 ΒΙΝΤΕΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ - ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ


ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ τραγούδι
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ τουλούμ
ΗΛΙΑΣ ΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ πλήκτρα
ΣΙΜΟΣ ΣΥΜΕΩΝΙΔΗΣ νταούλι
ΚΑΤΕΡΙΝΗ 2002 - ΕΡΜΗΣ TV

14 March 2013

12 March 2013

07 March 2013

07/03/13 ΒΙΝΤΕΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ: ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΜΟΥΡΟΥΖΗΣ - ΜΟΥΧΑΠΕΤ


ΟΙ ΦΩΝΕΣ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΜΑΡΑΝΤΙΔΗΣ (ΔΙΦΩΝΟ 1998)


ΟΙ ΦΩΝΕΣ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ :
ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΜΑΡΑΝΤΙΔΗΣ




πρώτη δημοσίευση στην σελίδα www.trapezounta.com : 04 Δεκεμβρίου 2000
με γραπτή άδεια για αναδημοσίευση από το περιοδικό Δίφωνο
του Γιώργου Τσάμπρα, περιοδικό Δίφωνο Αύγουστος 1998

Οταν παίζει τη λύρα είναι σαν να διηγείται την Ιστορία του Πόντου. Ανήκει στην τρίτη γενιά προσφύγων, παλεύει όμως να παραμείνει παραδοσιακός -- επειδή "εξέλιξη σημαίνει και αλλοίωση"... 
Η φωνή του Πόντου είναι, έτσι και αλλιώς, μία από τις πιο μυστικές, από τις πιο κλεισμένες στον εαυτό τους φωνές της ελληνικής παράδοσης. Κάτι η ιδιαίτερη γλώσσα της, κάτι οι ιδιόμορφοι ρυθμοί της, κάτι οι λογείς παρεξηγήσεις που συνόδευσαν την διάσοσή της, η ποντιακή μουσική παράδοση έχει περιοριστεί σχεδόν αποκλειστικά σε όσους έχουν βιωματική σχέση μαζί της λόγω καταγωγής. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, τον πιό σημαντικό, ίσως, ρόλο στην πληρέστερη δυνατή καταγραφή του πλούτου αυτής της παράδοσης έχει η τρίτη γενιά μετά της εγκατάσταση των πληθυσμών του Πόντου στην κυρίως Ελλάδα. Από τους επιφανέστερους μουσικούς - εκπροσώπους αυτής της γενιάς είναι ο Γιώργος Αμαραντίδης. 
Γεννήθηκε το 1944, σε ένα χωριό της Κοζάνης, το Καπνοχώρι. Μέχρι τα 30 του, ζει στην αγροτική κοινωνία που έχουν οργανώσει εκεί οι Πόντιοι πρόσφυγες. Από 12 χρόνων, μαθητεύοντας κυρίως κοντά στον πατέρα του, ερασιτέχνη μουσικό, αρχίζει να παίζει κεμεντζέ (ποντιακή λύρα) σε παρέες, σε γάμους και σε πανηγύρια. Το 1973, δέχεται την πρόταση της Δόρας Στράτου να κατέβει στην Αθήνα για να παίξει λύρα συμμετέχοντας στις παραστάσεις του συγκροτήματος Ελληνικών Λαϊκών Χορών. Εναν χρόνο αργότερα, ηχογραφεί τον πρώτο μεγάλο δίσκο του με παραδοσιακά τραγούδια του Πόντου. Θα ακολουθήσουν πολλοί ακόμη προσωπικοί δίσκοι αλλά και κάποιες συνεργασίες με την Δόμνα Σαμίου. Η συζήτηση μαζί του έγινε στο σπίτι του, στον δεύτερο όροφο μιας πολυκατοικίας στην Καλλιθέα. 
Πως μεταδίδεται σε ένα παιδί που μεγαλώνει λίγο μετά τον πόλεμο -- και λίγο πριν συμπληρωθούν 30 χρόνια απο την προσφυγιά -- η ποντιακή καταγωγή του; 

Γ.Α. : Επειδή τότες δεν υπήρχε τηλεόραση, που κάθεσαι σήμερα και παρακολουθάς ό,τι λέει, έπρεπε κάποιος να μιλάει, να υπάρχει αντίλογος...Τον χειμώνα, λοιπόν, είχαμε τα "παρακάθια" όπως τα λέγαμε εμείς. Μαζευόμασταν, δηλαδή, σε σπίτια, 10-15 άτομα, οικογένειες, αντρόγυνα με παιδιά. Ητανε τότε ακόμη πρόσφατα τα γεγονότα, ζούσαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες. Ρεύμα δεν υπήρχε, βάζαμε στη μέση τη λάμπα και όλο γι' αυτά συζητούσαν. Τι τραβήξανε, πως φτάσανε μέχρι εδώ, πόσους χάσανε στους δρόμους...Εμείς όλα αυτά τα ακούγαμε σαν παραμύθι αλλά από τις πολλές επαναλήψεις κάποια στιγμή φτάναμε να νομίζουμε ότι κάπου εκεί ήμασταν κι εμείς.
 
Ποιά είναι η ιδιαίτερη καταγωγή σας; 

Γ.Α. : Από την Τραπεζούντα. Ο πατέρας μου γεννήθηκε στον δρόμο, στον ερχομό...Τους Αρμένιους τους σφάξανε εν ψυχρώ. Τους Πόντιους τους στέλνανε εξορία μέσα στον χειμώνα, τους παίρνανε τα ρούχα και από το κρύο και τις κακουχίες πεθαίνανε. Γενοκτονία με διαφορετικό τρόπο, δηλαδή. Ο παππούς μου -- έλεγαν -- είχε φύγει στην Ρωσία -- ήταν πολλοί που πηγαίνανε εκεί κατά διαστήματα και δούλευαν. Οταν γύρισε, μαζευτήκανε σε ένα φυσικό σπήλαιο. Μπήκανε μέσα τα γυναικόπαιδα και οι άντρες πιάσανε την είσοδο. Κάποια στιγμή, ο αξιωματικός των Τούρκων ζήτησε να μιλήσει με κάποιον υπεύθηνο. Ως απόδειξη της συμφωνίας για την ανταλλαγή πληθυσμών -- για να βγούνε οι δικοί μας και να μην πολεμάνε άδικα -- τους έφεραν μια εφημερίδα ελληνική. Υστερα, τους μαζέψανε όλους μαζί, τους κατεβάσανε στην παραλία και τους βάλανε στα πλοία. Ηρθανε στην Αθήνα και από εκεί διοχετεύθηκαν σε διάφορα μέρη, από τα Γιάννενα μέχρι την Κρήτη.
 
Στη δεκαετία του '50, όσο ήσασταν ακόμη παιδί, υπήρχαν άλλα ακούσματα στο χωριό εκτός από τη μουσική του Πόντου; 

Γ.Α. : Ακούγαμε ακόμη, τότε, τους λυράρηδες που είχαν έρθει από τον Πόντο. Βέβαια, δεν ήταν επαγγελματίες...Ο πατέρας μου έπαιζε λύρα, ο θείος μου τραγουδούσε. Δεν υπήρχε ραδιόφωνο στο χωριό για να ακούσουμε άλλες μουσικές. Μόνο γύρω στο 1955 ήρθε ένα ράδιο στο καφενείο και ήτανε αυτό το μέγα γεγονός. Μαζεύονταν, λοιπόν, όλοι εκεί για να ακούσουν τις ειδήσεις.
 
Ποντιακά από δίσκους πότε πρωτοακούσατε; 

Γ.Α. : Υπήρχαν μερικοί που είχανε γραμμοφωνήσει στις παλιές τις πλάκες : Ο Νίκος Παπαβραμίδης, ο Σταύρης Πετρίδης από τη Θεσσαλονίκη -- ο πατέρας του Γώγου, ο Μπαϊραχτάρης από τα Σούρμενα...Τους ακούγαμε μετά το 1955, στο γραμμόφωνο που υπήρχε στο καφενείο του χωριού. Μαζί ακούγαμε και το Μια μελαχρινή, κούκλα ζωντανή και τραγούδια σμυρνέικα. Η ποντιακή δισκογραφία όμως άρχισε βασικά μετά το '60. Τότε ξεκίνησε να ηχογραφεί ο Χρύσανθος, με τον Γώγο, με τον Κουγιουμτζίδη, και σιγά σιγά οι υπόλοιποι.
 
Φεύγετε για πρώτη φορά από το χωριό με αμορμή τη λύρα; 

Γ.Α. : Οταν ήρθε το στρατιωτικό, δεν πήρα τη λύρα μαζί μου. Παρουσιάζομαι τότε στα Τρίκαλα και είναι οι μέρες που έχει γεννήσει ο βασιλιάς τον Παύλο. Μας ρωτάνε, λοιπόν, πόσοι ξέρουμε όργανα για να γλεντήσουμε στο στρατόπεδο. Από τα μεγάφωνα ακούω ότι ψάχνουν κάποιον που να παίζει ποντιακή λύρα. Με φωνάξανε και πήγα. "Γιατί δεν έφερες τη λύρα;" με ρώτησαν. "Δεν τόλμησα." "Θα πάρεις άδεια να πας να την φέρεις." Απολύθηκα, γύρισα στο χωριό και συνέχισα την ίδια δουλειά : αγρότης. Εως ότου κάποιος από την Κοζάνη που με ήξερε μίλησε για μένα στη Δόρα Στράτου. Εκείνη έψαχνε λυράρη. Με παίρνει, λοιπόν, τηλέφωνο και μου λέει: "Έχω ένα θέατρο στην Αθήνα και θέλω..."  Εγώ ούτε τη Δόρα Στράτου ήξερα μέχρι τότε ούτε τίποτα για όλη αυτή την ιστορία. Προβληματίστηκα. Ηταν και μέσα στο καλοκαίρι και η δουλειά του χωραφιού δεν παίρνει αναβολή.
 
Δεν το θεωρήσατε μια καλή ευκαιρία για να φύγετε από το χωριό; Αυτό ήταν τότε ομολογουμένως το όνειρο των περισσοτέρων... 

Γ.Α. : Οχι. Εμένα μου άρεσε η δουλειά στα χωράφια. Εκεί είχα μάθει και εκεί μου άρεσε. Και τώρα, ακόμη, στο χωριό θέλω να ζήσω, αλλά οι υποχρεώσεις με κρατάνε εδώ. Ηρθα παρ' όλα αυτά στην Αθήνα -- ήμουν 27 χρονώ -- γνώρισα τη Δόρα Στράτου, γνώρισα και κάτι άλλα παιδιά, Πόντιους, που χόρευαν εκεί. Με άκουσε, της άρεσα και θέλησε να με κρατήσει.
 
Οπότε μετακομίζετε στην Αθήνα... 

Γ.Α. : Οχι. Πηγαινο-ερχόμουνα. Ταξίδευα τέσσερις φορές τον μήνα. Τη βδομάδα που έβαζε κρητικά στην παράσταση δεν έβαζε ποντιακά γιατί μοιάζουνε. Ετσι, εγώ την μια βδομάδα ήμουν στο χωριό και την άλλη στην Αθήνα. Αυτό για τρία χρόνια. Στο τέλος της πρώτης σεζόν, σκεφτόμουν να σταματήσω. Ετυχε, όμως, τότε, να γίνει ένα ταξίδι στις Ινδίες με όλο το γκρουπ. Ιανουάριος του 1974. Ενας λόγος που κάθησα ήταν αυτός. Ηταν μια καλή εμπειρία εκείνες οι περιοδείες και εγώ έμεινα κατενθουσιασμένος γιατί ήταν η πρώτη φορά που έβγαινα στο εξωτερικό. Την επόμενη χρονιά που η Δόρα Στράτου μου ζήτησε να ξανακατεβώ, εγώ της απάντησα : "Ναι, αλλά θέλω να με προωθήσετε για δίσκο προσωπικό, δικό μου..." Τηλεφώνησε, λοιπόν, και με σύστησε στη Μιούζικ Μποξ. Ετσι έκανα τον πρώτο μου δίσκο. Μέχρι που έκλεισε η εταιρεία και έφυγα, έκανα άλλους έξι δίσκους.
 
Πόσα χρόνια παίξατε στη Δόρα Στράτου; 

Γ.Α. : Εννιά. Οταν πια ήταν στα τελευταία της, έφυγα. Δεν θέλησα να συνεργαστώ άλλο. Επεσαν τα κοράκια πάνω της και αρχίσανε άλλα πράγματα. Ποιός θα πάρει τη θέση της, ποιός θα πάρει το τάδε πόστο..Εκείνη, λόγω της ηλικίας της, είχε πάθει κάτι σαν αμνησία -- δεν γνώριζε καλά καλά τους συνεργάτες της και δεν είχε πιά κρίση. Εβλεπα να καρφώνει ο ένας τον άλλον και εκείνη να διώχνει κόσμο. Εγώ έφυγα μόνος μου.
 
Η ΛΥΡΑ ΩΣ ΙΣΤΟΡΙΑ 
Πως νιώθει ένας άνθρωπος που έμαθε τη λύρα σε παρέες, σε γλέντια, σε γάμους και ξαφνικά βγαίνει να την παρουσιάσει σαν "νούμερο" μιας παράστασης σε ένα θέατρο; Εχω την εντύπωση ότι, μέχρι τότε, το τραγούδι, η μουσική, είχε για εσάς άλλο νόημα... 

Γ.Α. : Οταν παίζω λύρα σε τέτοιους χώρους, νομίζω ότι λέω την Ιστορία του Πόντου -- αυτήν που δεν έχουν τα βιβλία. Υπάρχουν μόνο δύο γραμμούλες για τόσες χιλιάδες χρόνια, τόσες θυσίες και μία γενοκτονία. Η Εξοδος του Μεσολογγίου που μάθαμε στα σχολεία έχει γίνει και εκεί, ο χορός του Ζαλόγγου έχει χορευτεί και από τις Πόντιες. Βέβαια, και εδώ και εκεί οι Τούρκοι τα κάνανε. Μόνο που αυτά εδώ είναι γραμμένα και τα δικά μας άγραφα. Και όταν λέμε Πόντος, σήμερα, μιλάμε για έναν λαό κοντά τρία εκατομμύρια στην Ελλάδα -- αν βάλουμε και τη διασπορά, μπορεί νά 'μαστε και πέντε. Δεν δικαιούμεθα, λοιπόν, λίγη Ιστορία; Οι περισσότεροι αυτό που ξέρουνε για τους Πόντιους είναι τα ανέκδοτα. Ετσι, λοιπόν, κι εγώ, όταν τραγουδάω για τον άγνωστο στρατιώτη του "Αητένς επαραπέτανεν" ή για "Του ηλ' το κάστρο", τραγουδάω την Ιστορία μου. Γιατί, αλλιώς, έρχεται σιγά σιγά η εξέλιξη που είναι και η αλλοίωση.
 
Φαντάζομαι ότι αυτές τις σκέψεις δεν τις κάνατε από νέος... 

Γ.Α. : Είχα από τότε την αίσθηση ότι είμαι Πόντιος αλλά δεν ήξερα πόσο σοβαρά είναι τα πράγματα. Συνεργαζόμενος με την Δόρα Στράτου, από τα λόγια της κατάλαβα ότι αυτή η δουλειά είναι πάρα πολύ σοβαρή, δεν είναι μόνο γλέντι, τραγούδι και χορός.
 
Το ποντιακό κέντρο διασκέδασης υπήρξε η αναγκαία λύση προκειμένου να συνεχίσετε την καριέρα σας στην Αθήνα όταν πια αποχωρήσατε από τη Στράτου; 

Γ.Α. : Την εποχή που ξεκίνησα, γύρω στο 1975, είχαν πάρει την απάνω βόλτα τα νεοποντιακά και δεν με προτιμούσαν ούτε στα κέντρα ούτε στις εκδηλώσεις. Ελεγαν "αυτός είναι μονότονος". Δεν βαριέσαι...Με την πάροδο του χρόνου, δικαιώθηκα. Αργότερα, εγώ ήμουν που είχα δουλειές ενώ αυτοί δεν είχαν. Ο λαός ξέρει να διαλέγει. Μπορεί να ενθουσιάζεται στην αρχή αλλά καταλήγει εκεί που πρέπει. Είναι το καλύτερο φίλτρο. Αμα περάσεις από μέσα, καθάρισες. Γύρω στο 1978, δούλευα για ένα διάστημα συγχρόνως στο θέατρο και στο μαγαζί με τα ποντιακά. Είχα παντρευτεί στο μεταξύ αλλά την οικογένεια δεν την είχα φέρει από το χωριό. Το μαγαζί ήτανε δυό μέρες την εβδομάδα -- και τώρα έτσι είναι. Μπορούσα, λοιπόν, να πηγαίνο-έρχομαι και στο χωριό. Τους έφερα όταν έκλεισα -- μία και μόνο φορά-- στα "Δειλινά", με τον Χάρρυ Κλυνν, τον Μανώλη Μητσιά, τη Λιζέττα Νικολάου και την Αννα Βίσση. Παρουσιάζαμε εκεί τον πυρρίχιο και η Λιζέττα έλεγε ποντιακά.
 
Πόσα είναι τα ποντιακά μαγαζιά σήμερα; 

Γ.Α. : Εδώ, στην Αθήνα, είναι δύο. Φτάσανε, κάποια στιγμή, μέχρι τέσσερα αλλά,...Στη Θεσσαλονίκη, πάλι, είχε δέκα αλλά και εκεί έμειναν μόνο τρία. Εχουν κλείσει γενικά όλα τα κέντρα τα παραδοσιακά, όχι μόνον τα ποντιακά.
 
Είναι, άραγε, επειδή οι μνήμες λιγοστεύουν και οι άνθρωποι που έχουν μια βιωματική σχέση με αυτά τα πράγματα δεν αποτελούν πλέον εν ενεργεία κοινό; 

Γ.Α. : Δεν το πιστεύω αυτό. Εγώ βλέπω τους νέους...Στη σειρά τη δική μου, μπορεί να υπήρχαν το πολύ 50 λυράρηδες σε όλη την Ελλάδα ενώ σήμερα υπάρχουν πάνω από 200. Αρα, δεν λιγόστεψαν αυτοί που ενδιαφέρονται για τέτοια πράγματα. Βγαίνω στη Μακεδονία και συναντάω παιδιά 20 χρονών που παίζουν πολύ καλή λύρα. Εγώ ο ίδιος έχω πάνω από 40 μαθητές σε συνεργασία με διάφορους συλλόγους. Οι σύλλογοι εδώ είναι πάνω από 30. Κάθε πόλη έχει και τον σύλλογό της. Γύρω στους 30 έχουμε και στην Γερμανία. Επομένως, τα κέντρα χαλάσαν γιατί...ήθελαν τα ίδια να χαλάσουν. Σιγά σιγά βάλανε και στα ποντιακά τις σαμπάνιες και τα λουλούδια και άρχισαν να μιμούνται το στυλ γλεντιού του λαϊκού τραγουδιού. Βάλανε και λαϊκές τραγουδίστριες...Μπορεί στην αρχή αυτό να άρεσε, μετά όμως οι Πόντιοι, αυτοί που θέλανε τη λύρα, άρχισαν να φεύγουν.
 
Με τα σύγχρονα ποντιακά πως τα πήγατε; 

Γ.Α. : Το πιο δύσκολο πράγμα για έναν παραδοσιακό μουσικό είναι να...μείνει παραδοσιακός. Ισως αν δεν συνεργαζόμουν με την Δόρα Στράτου και τη Δόμνα Σαμίου -- με την οποία συνεργάζομαι μέχρι σήμερα-- να έφτιαχνα και εγώ τέτοια, "σύγχρωνα" κομμάτια. Ωστόσο, η συνεργασία μου μαζί τους, οι συζητήσεις που κάναμε, με σταμάτησαν. Μου έδωσαν να καταλάβω ότι είναι σαν να γράφεις ψεύτικη Ιστορία : Ακούς μια μουσική τούρκικη, βουλγάρικη, σλάβικη, την παντρεύεις με ποντιακά λόγια και την σερβίρεις δισκογραφικά σαν ποντιακό. Ο πειρασμός υπάρχει. Εγώ, όμως, στους δίσκους ήμουν πάντα αυστηρός με τον εαυτό μου. Εχω γύρω στους 16 δίσκους με παραδοσιακά ποντιακά τραγούδια και όργανα : λύρα, νταούλι, αγγείον (τσαμπούνα), φλογέρα -- κάποτε και ζουρνά. Στα κέντρα, βέβαια, είναι αλλιώς. Οταν ένα τραγούδι που δεν είναι παραδοσιακό κυκλοφορεί, ο λαός το ακούει, του αρέσει και μετά έρθει ο άλλος και σου κάνει παραγγελιά, είσαι υποχρεωμένος να το παίξεις. Στα κέντρα, λοιπόν, παίξαμε όλα αυτά τα τραγούδια. Τώρα, το αν είναι καλό η όχι που γίνανε, θα το δείξει το μέλλον. Μπορεί κάποια από αυτά να μείνουνε και αργότερα να γίνουν παράδοση.
 
Η ποντιακή παράδοση πιστεύετε ότι έχει καταγραφεί ολόκληρη στη δισκογραφία; Προσωπικά, γνωρίζω λίγα πράγματα και ακόμη λιγότερα είναι στη διάθεση ενός μέσου ακροατή. 

Γ.Α. : Χαθήκανε πολλά. Θαφτήκανε μαζί με τους ανθρώπους. Τότε, το '22, όταν ήρθανε οι Πόντιοι, δεν υπήρχαν άνθρωποι να πάνε να τους βρουν και να καταγράψουνε την μουσική τους. Αλλωστε, και οι ίδιοι είχαν άλλες έννοιες. Αργότερα, οι περισσότεροι είχαν πια πεθάνει. Δεν υπάρχει, λοιπόν, καταγραφή. Αυτές οι ανώνυμες φωνές που τις έχω στα αφτιά μου δεν υπάρχουνε--ούτε και θα βγει κάποιος νεότερος, γιατί ούτε εγώ ο ίδιος που τις άκουσα δεν έχω αυτό το χρώμα, το καθαρό ποντιακό. Ο μεγαλύτερος λυράρης που πέρασε από την ιστορία μας -- τουλάχιστον από αυτούς που γνώρισα εγώ -- είναι ο Γώγος (Πετρίδης). Ανέβασε πολύ τη λύρα. Αυτόν ακούσαμε οι υπόλοιποι...Ολοι τον μιμηθήκαμε. Προσπαθήσαμε να παίξουμε πάνω στον τρόπο του. Εβαλε τη λύρα σε μια θέση σωστή γιατί οι παλαιότεροι παίζανε λίγο στην τύχη.  Ο Γώγος δεν ήξερε μουσική, ήτανε χάρισμα αυτό που είχε και έτσι τά 'βαλε όλα σε μια σειρά. Πρέπει νά 'χει 15 χρόνια που πέθανε, 72 χρονώ. Ξέρεις τι γίνεται με τον δίσκο μέχρι και σήμερα; Ο μόνος τρόπος που μαθαίνουμε αν πάει η όχι καλά είναι αν μας ζητήσει η εταιρεία να κάνουμε και άλλον. Ηχογραφώντας έναν δίσκο, το μόνο κέρδος που έχεις είναι ότι κάνεις "όνομα" . Από χρηματικής πλευράς, δεν αξίζει τον κόπο. Εγώ έχω 16 δίσκους που για να τους κάνω μου το ζήτησαν κάποιες εταιρίες. Και τί έβγαλα; Πάω κάθε έξι μήνες και παίρνω 100, το πολύ 200.000. Κι ύστερα, μόλις περάσουν δυο χρόνια από την κυκλοφορία του δίσκου, τελειώνει και αυτό....
 
Αλήθεια, πως σας φάνηκε η απόδοση ποντιακών τραγουδιών από τον Στέλιο Καζαντζίδη; 

Γ.Α. : Εμένα μου άρεσε που ο Καζαντζίδης είπε ποντιακά. Από κει και πέρα, για να γίνει χρυσός ο δίσκος πάει να πει ότι και ο λαός καλά το πήρε...
 
Δεν είπε, βέβαια, μόνο παραδοσιακά ποντιακά, ούτε χρησιμοποίησε παραδοσιακές ποντιακές ορχήστρες. 

Γ.Α. : Ετσι άρεσε στον Καζαντζίδη, έτσι θέλησε να το κάνει. Εγω ήμουνα στο στούντιο, με καλέσανε να βοηθήσω. Δεν δέχτηκα, όμως, να παίξω με αυτά τα όργανα. Είπα τη γνώμη μου για το πως πρέπει να γίνει ο δίσκος--παραδοσιακός με παραδοσιακά όργανα-- αλλά ο ίδιος ο Καζαντζίδης, ίσως επειδή το αφτί του είναι συνηθισμένο στην ορχήστρα, είπε, "όχι, εγώ θέλω να το κάνω έτσι..." Ητανε και ο Χρύσανθος σε εκείνην την δουλειά, ο οποίος επίσης του έλεγε να τα κάνουμε παραδοσιακά-- ούτε εκείνον άκουσε. Εμένα, βέβαια, μου αρέσανε και έτσι όπως τα έκανε.
 
Τελικά, σήμερα, μπορεί κανείς να ζήσει καλά παίζοντας λύρα; 

Γ.Α. : Εγώ έζησα. Δεν έκανα θαύματα, στο νοίκι κάθομαι, αλλά οπωσδήποτε μια οικογένεια τα φέρνει άνετα βόλτα. Είναι και πόσες δουλειές θα σου βγούνε...Αμα δεν είσαι σε κέντρο, περιμένεις να χτυπήσει το τηλέφωνο να βγει δουλειά. Αμα έχεις όνομα ισχυρό, επιβιώνεις. Αμα δεν έχεις, όμως, δεν μπορείς να ζήσεις. Και για μένα ακόμη μπορεί νά 'ρθει μήνας νά 'χει πολλή δουλειά, μπορεί νά 'ρθει και να μην έχει...\
 
Πέρα από την ενασχόληση σας μαζί της για επαγγελματικούς λόγους, διασκεδάζετε με τη λύρα; 

Γ.Α. : Στο τραπέζι, όταν βρεθούνε πέντε-δέκα καλοί μερακλήδες, κάνουν όλοι το κέφι τους, μαζί και ο λυράρης. Εκεί δεν είναι πλέον επάγγελμα. Πίνουμε και γλεντάμε.
 
Σας συμβαίνει συχνά αυτό; 

Γ.Α. : Πολλές φορές. Περισσότερο επάνω, στο χωριό, λιγότερο στην Αθήνα. Εδώ είναι και το διαμέρισμα, ενοχλείς τον διπλανό. Εμείς, άμα κάτσουμε να πιούμε, να παίξουμε λύρα και να τραγουδήσουμε, θα μας πάρει το πρωί. Εδώ, όμως, μπορεί να μας πάρει και το .....εκατό που θα φωνάξει ο άλλος. Ενώ στο χωριό, όσο θέλεις φώναξε...
 
Εκεί, στο χωριό, εξακολουθεί το "παρακάθι" ; 

Γ.Α. : Κάπως έτσι. Αμα αρχίζει να παίζει η λύρα, την κλείνουμε την τηλεόραση. Τελείωσε. Γλεντάμε και πίνουμε. Λέει ο ένας το ένα στιχάκι, λέει ο άλλος το άλλο. Μου αρέσει πολύ αυτό το γλέντι. Οχι ότι έχω τίποτα με την τηλεόραση, έτσι; Χρειάζεται και αυτή, τελευταία όμως μας έχει πάρει τα μυαλά.
 
Καμιά φορά, αναρωτιέμαι μήπως η αναγωγή της παραδοσιακής μουσικής σε "διατηρητέο μνημείο", σε αντικείμενο μελέτης συλλόγων, μουσείων κλπ. μέτρησε, εν τέλει, αρνητικά στην καθημερινή της χρήση ως μέσου έκφρασης και ψυχαγωγίας των ανθρώπων... 

Γ.Α. : Πάντα μια εξέλιξη έχει τα θετικά της και τα αρνητικά της. Είναι αναπόφευκτα όλα αυτά...Πρέπει επιτέλους όλοι μας να ξεκινήσουμε, έστω και τώρα, να δουλεύουμε πιο σοβαρά πάνω στην παράδοση της Ελλάδας. Και "πιο σοβαρά" σημαίνει να μπει μέσα στα σχολεία. Στο κάτω κάτω, δεν πειράζει να μάθει και πέντε χορούς το παιδί. Γυμναστική είναι και αυτό...Να μην περιμένουμε όλα "από στόμα σε στόμα". Κάνει, βέβαια, τη δουλειά της και αυτή η μέθοδος-- και την κάνει καλά, αιώνες τώρα. Ο λαός τα κρατάει όσο μπορεί όλα αυτά. Κατά τα άλλα, όμως, εκεί που το κράτος θά 'πρεπε να συντηρεί τους ανθρώπους οι οποίοι ζωντανεύουν το δημοτικό τραγούδι, μοιάζει να κάνει ό,τι μπορεί να τους φιμώσει. Τι να πω, ρε παιδί μου; Οτι είναι σκοπιμότητα; Να σας πω, για παράδειγμα, κάτι που συμβαίνει τελευταία με αυτό που λένε ότι κάθε επάγγελμα έχει ένα τεκμήριο στην εφορία; Με βάση αυτό, λοιπόν, ένας δημοτικός τραγουδιστής εξομοιώνεται με έναν λαϊκό. Και έρχεται η εφορία και ζητάει, ας πούμε, 4.000.000 από έναν άνθρωπο που έχει χρόνια να δουλέψει σε μαγαζί. Και είναι αρκετοί αυτοί...Για μια εκδήλωση κάπου στην Ελλάδα, εγώ δεν μπορώ να ζητήσω πάνω από 100.000. Βάλε εισητήρια, διαμονή...Και θα σου τύχει μια τέτοια εκδήλωση τη βδομάδα; Αν ζητήσω παραπάνω, την άλλη φορά δεν θα με πάρουν. Εχουμε παραδείγματα μεγάλων τραγουδιστών που ζήτησαν παραπάνω και σταμάτησε το τηλέφωνό τους να χτυπά για χρόνια. Ποιος να τους τα δώσει; Και από που να τα βγάλει ;


Radio Trapezounta Boston
Dedicated to the Musical Traditions of Hellenic Pontos


🔴 LISTEN LIVE ON TUNE IN RADIO:
🔴 http://bit.ly/RadioTrapezountaBoston

© [Ioannis Apazidis], [Trapezounta.com] and [RadioTrapezounta.com], [2023].
Unauthorized use and/or duplication of this material without express and written permission from this site’s author and/or owner is strictly prohibited. Excerpts and links may be used, provided that full and clear credit is given to [Ioannis Apazidis], [Trapezounta.com] and [RadioTrapezounta.com], with appropriate and specific direction to the original content.
© [Ιωάννης Απαζίδης], [Trapezounta.com] και [RadioTrapezounta.com], [2023].
Η μη εξουσιοδοτημένη χρήση ή / και η επανάληψη αυτού του υλικού χωρίς ρητή και γραπτή άδεια από τον δημιουργό ή / και τον ιδιοκτήτη αυτού του ιστότοπου απαγορεύεται αυστηρά. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποσπάσματα και σύνδεσμοι με την προϋπόθεση ότι θα δοθεί πλήρης και σαφής πίστωση στους [Ιωάννης Απαζίδης], [Trapezounta.com] και [RadioTrapezounta.com], με κατάλληλη και συγκεκριμένη κατεύθυνση στο αρχικό περιεχόμενο.

 

e-Pontos: Γιώργος Αμαραντίδης (Συμούλ΄τς)...



e-Pontos: Γιώργος Αμαραντίδης (Συμούλ΄τς)...: Η μάχη να κρατηθεί στη ζωή ήταν νομοτελειακά άνιση και για το Γιώργο Αμαραντίδη, που «έφυγε» τα ξημερώματα της 2ας Φεβρουαρίου......

Διαβάστε όλο το άρθρο εδώ για τον Γιώργο Αμαραντίδη, από την κ. Μυροφόρα Ευσταθιάδου...

04 March 2013

04/03/13 ΒΙΝΤΕΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ: ΓΙΩΡΙΚΑΣ ΚΑΡΥΠΙΔΗΣ




Ο Γιώργος Καρυπίδης παίζει λύρα και τραγουδαέι το τραγόυδι "Διονύση".
Γεια σου Γιωρίκα με το παίξιμο ς' ....

01 March 2013

ΔΗΛΩΣΗ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΓΑΒΡΙΗΛ ΑΒΡΑΜΙΔΗ ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΟΜΟΓΕΝΟΥΣ




ΓΑΒΡΙΗΛ ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ
ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ Α΄ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Τετάρτη, 27 Φεβρουαρίου 2013







Δ Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ


Με αφορμή τον θάνατο Ομογενούς Έλληνα πολίτη, εξαιτίας των αβάσταχτων και εξοντωτικών μέτρων, τα οποία εφαρμόζει η Κυβέρνηση με το νόμο 4093/2013 (Μνημόνιο 3), ο Βουλευτής της Α΄ Περιφέρειας Θεσσαλονίκης, των ¨Ανεξάρτητων Ελλήνων¨, Γαβριήλ Αβραμίδης, προέβη στην ακόλουθη δήλωση:

«Η Κυβέρνηση της «τρόικας εσωτερικού», που ενσυνείδητα επέλεξε να είναι «ακριβή στα πίτουρα και φθηνή στο αλεύρι», άρχισε να μετρά τα θύματα της μνημονιακής πολιτικής της, σε βάρος των νεοπροσφύγων Ομογενών, από την πρώην Σοβιετική Ένωση, και των Βορειοηπειρωτών.

Στο βωμό πρόσκαιρων δημοσιονομικών αποτελεσμάτων, κατ΄ εφαρμογή του ¨Μνημονίου 3¨ (ν.4093/2012), ένας ανάπηρος (κατά 80%), ανασφάλιστος Ομογενής, που διέμενε στο συνοικισμό των νεοπροσφύγων, στη Νικόπολη (Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης), αφού στερήθηκε το αναπηρικό επίδομα πρόνοιας, έλαβε -από τον Ο.Γ.Α.- και το ¨αγγελτήριο του προγραμματισμένου θανάτου του¨. Ήταν το ¨ενημερωτικό σημείωμα¨, που αποστέλλεται στους Ομογενείς, και τους ανακοινώνει ότι, οι ανασφάλιστοι υπερήλικες, που τίμησαν την εθνική τους καταγωγή, σε ξένες χώρες, παρά τους διωγμούς που υπέστησαν, από την 1η Μαρτίου 2013, δεν θα λαμβάνουν το βοήθημα των τριακοσίων ευρώ (300€), που καταβάλλεται σε όλους τους ανασφάλιστους γέροντες, Έλληνες πολίτες. Με αυτό το σημείωμα, δίπλα του, τον βρήκαν νεκρό οι γείτονές του. Είχε την ατυχία να γεννηθεί Έλληνας, σε μια μακρινή χώρα, κι εδώ, στην ιστορική του Πατρίδα, πλήρωσε με τη ζωή του, ένα ακόμη «μάθημα»: Στην Ελλάδα των Μνημονίων, οι περικοπές και το νοικοκυριό των δημοσιονομικών, δεν αρχίζουν από τα «παράσιτα», τους λαθρέμπορους και τους κλεπτοκράτες, αλλά από τους ανασφάλιστους, υπερήλικες Ομογενείς!...

Οι ηθικοί αυτουργοί του θανάτου του, και πιο συγκεκριμένα, οι αναίσχυντοι κυβερνώντες, ας μην έχουν καμιά αμφιβολία: Λίγες είναι οι μέρες τους! και δεν αργεί η στιγμή που θα λογοδοτήσουν!».


ΑΠΟ ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΟΥ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΓΑΒΡΙΗΛ ΑΒΡΑΜΙΔΗ

(Γραφείο Θεσσαλονίκης: Άρη Βελουχιώτη 44, Τ.Κ. 564 30 Σταυρούπολη
Τηλέφωνο & Τηλεομοιοτυπικό (fax): 2310 688940-1.

Γραφείο Αθηνών: Βουλής 4, Τ.Κ. 105 62 Αθήνα
Τηλέφωνο: 210 3706301. Τηλεομοιοτυπικό (fax): 210 3706501.


*ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ, ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ, ΜΕΤΑΔΟΣΗ, ΠΡΟΒΟΛΗ.
*ΘΕΡΜΕΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ, ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ.