07/01/11 ΒΙΝΤΕΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΠΑΖΙΔΗΣ - ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΑΝΙΔΗΣ

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ! ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ!

ΒΑΪ ΝΑΪΛΗ ΕΜΕΝ - ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ & ΓΩΓΟΣ

ΤΟΝ ΓΩΓΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΧΡΥΣΑΝΘΟ - ΣΑΒΒΑΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ

Βιβλία : Πρόσωπα - Καλιοντζίδης Μιχάλης

Ο Μιχάλης Καλιοντζίδης, γνωστός ως ένας από τους καλύτερους Πόντιους λυράρηδες στην Ελλάδα, έχει αφιερωθεί στην διατήρηση και διάδοση των παραδοσιακών μουσικών οργάνων του Πόντου. Γεννήθηκε στο Διπόταμο Καβάλας στην Ανατολική Μακεδονία από γονείς Ποντίων προσφύγων. Ο πατέρας του Χρήστος που ήταν ψάλτης ήρθε στο Διπόταμο το 1922. Ο Μιχάλης σπούδασε μουσική στο Ευγενίδειο Ωδείο στην Αθήνα και είναι αυτοδίδακτος στην ποντιακή λύρα, παίζοντας επαγγελματικά από το 1978. Έχει δόσει παραστάσεις ποντιακής παραδοσιακής μουσικής σε διάφορα θέατρα της Ελλάδας (Ηρώδου Αττικού, Μέγαρο Μουσικής, Λυκαβηττός) και στο εξωτερικό (Ευρώπη, Αυστραλία, ΗΠΑ και Καναδά) και συνεργάστηκε με τους Χριστόδουλο Χάλαρη, Δόμνα Σαμίου, Χρόνη Αηδονίδη, Γιώργο Νταλάρα, Μαρίζα Κωχ, Θάνο Μικρούτσικο, Πέτρο Γαϊτάνο, τον περίφημο συνθέτη Βαγγέλη, ως και τους περισσότερους καλλιτέχνες ποντιακής μουσικής.

 

 Εδώ μπορείτε να αγοράσετε το βιβλίο του Μιχάλη Καλιοντζίδη 

"Η Λύρα του Πόντου":

PERIZITITO.GR - Βιβλία : Πρόσωπα - Καλιοντζίδης Μιχάλης

ΤΑ ΧΝΑΡΙΑ ΤΩΝ ΑΡΓΟΝΑΥΤΩΝ

Θα είναι μεγάλη μας χαρά να σας δούμε στην πρώτη προβολή του ντοκιμαντέρ που ετοιμάσαμε για τον Πόντο, με τον τίτλο: Τα χνάρια των Αργοναυτών.

Η προβολή θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 1 Δεκεμβρίου 2010 στις 9 μ.μ.

στην αίθουσα εκδηλώσεων του Συλλόγου Αργοναύτες-Κομνηνοί (Δαβάκη 10, Καλλιθέα)

Με εκτίμηση,

Θεοδόσιος Κυριακίδης
 
Theodosios Kyriakidis

St. George Peristereota Research Centre

www.peristereota.com

Νέο Δ.Σ. του Σωματείου "Άγιος Γεώργιος Περιστερεώτα".

Δελτίου Τύπου-Ανακοίνωση

ΘΕΜΑ: Κατάρτιση σε σώμα του εκλεγέντος Διοικητικού Συμβουλίου κατά τις αρχαιρεσίες της 12^ης Σεπτεμβρίου 2010 της Γενικής Συνέλευσης των μελών.

Κατόπιν προσκλήσεως του πλειοψηφίσαντος κατά τις αρχαιρεσίες της 12ης Σεπτεμβρίου 2010 συμβούλου κ. Θεοδοσίου Κυριακίδη, συνήλθαν σήμερα 16-09-2010 και ώρα 18.00 μ.μ σε συνεδρίαση τα νεοεκλεγέντα μέλη για την κατανομή αξιωμάτων και τον καταρτισμό σε σώμα. Αναγνώσθηκε το πρακτικό με τα ονόματα των νεοεκλεγέντων μελών και διαπιστώθηκε απαρτία , με την παρουσία των πέντε μελών.

Ακολούθησε, σύμφωνα με τις διατάξεις του Καταστατικού μυστική ψηφοφορία και εξελέγησαν οι παρακάτω:

1. Κυριακίδης Ι. Αριστείδης, Πρόεδρος
2. Κυριακίδης Γ. Ιωάννης, Γραμματέας
3. Βασιλείου Θ, Νικόλαος, Ταμίας
4. Παναγιωτίδης Α. Δημήτριος, Α΄ Αντιπρόεδρος
5. Χούτσιου Ν. Αρετή, Β΄ Αντιπρόεδρος
6. Εξαρχόπουλος Δημήτριος, μέλος υπεύθυνος Ι. Ναού στο Ροδοχωρίου
7. Κυριακίδης Χ. Ιωάννης, μέλος υπεύθυνος Νομικών θεμάτων
8. Κυριακίδης Α. Θεοδόσιος, μέλος, υπεύθυνος Ερευνητικού Κέντρου και Δημοσίων Σχέσεων
9. Σαπανίδης Θ. Χρήστος, μέλος υπεύθυνος Καλλιτεχνικών θεμάτων και εκδηλώσεων

Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο δεσμεύεται να συνεχίσει τη δημιουργική πορεία των προηγούμενων συμβουλίων και στα πλαίσια των καταστατικών σκοπών προσβλέπει σε μια αγαστή συνεργασία με όλους τους φορείς.

Το Διοικητικό Συμβούλιο

ΑΓΙΟC ΓΕΩΡΓΙΟC ΠΕΡΙCΤΕΡΕΩΤΑ

Γραφεία Πνευματικού-Ερευνητικού Κέντρου

Ολύμπου 78 – 54631 Θεσσαλονίκη

Αίθουσα Εκδηλώσεων

Ολυμπίου Γεωργάκη 4 – 54630 Θεσσαλονίκη

Τηλ. 2310/430.380 – 271.522 – Fax 271.522

Ιερά Μονή Ροδοχώρι Ναούσης

Τ.Κ. 59200 – Τηλ. 23320/51.167

http://www.peristereota.com

AGIOS GEORGIOS PERISTEREOTA

(SAINT GEORGE PERISTEREOTA)

Offices Cultural Center – Research Center

Olympou 78 – P.C. 54631

Thessaloniki - Greece

Tel. 2310/430.380 -271.522 – Fax 271.522

Monastery Rodohori 59200 Naousa

Tel. 23320/51.167

http://www.peristereota.com

“ΟΙ ΧΟΡΟΙ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ ΤΟΥ ΑΚ ΝΤΑΓ ΜΑΤΕΝ”

2^η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΗΜΕΡΙΔΑ

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΧΟΡΟΥ ΤΗΣ ΠΑΜΠΟΝΤΙΑΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΠΟΕ)

“ΟΙ ΧΟΡΟΙ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ

ΤΟΥ ΑΚ ΝΤΑΓ ΜΑΤΕΝ”

16 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2010

ΚΙΒΩΤΟΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ

ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ: ΤΗΣ ΝΟΜΑΡΧΙΑΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ 

ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΩΤΩΝ

ΜΕΤΟΙΚΕΣΙΑ – ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΑΚ ΝΤΑΓ ΜΑΤΕΝ

Το Ακ Δαγ Μαδέν βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του βιλαετίου Αγκύρας στην υποδιοίκηση Υοσγάτης, απέχει από την Άγκυρα 300χιλ., βρίσκεται δυτικά από την Σεβάστεια 100χιλ. και νοτιονατολικά της Αμισού 200χιλ. Είναι κτισμένο αμφιθεατρικά στους πρόποδες του όρους Ακ Δαγ και εκτείνεται κατά μήκος του διαρρέοντος παραποτάμου του Ίρις ποταμού (Γ.Κανδηλάπτου – Κάνεως).

Το μεταλλείο του Ακ Δαγ Μαδέν δημιουργήθηκε στην περιοχή μεταξύ της Υοκάστης και της Σεβάστειας, από μία ομάδα Ελληνοποντίων μεταλλωρύχων που μετανάστευσαν από την ευρύτερη περιοχή της Αργυρούπολης το 1832. Επίσης στην περιοχή ήρθαν Έλληνες Πόντιοι από τις κοινότητες Άδυσσης, Κοροξένης, Κρώμνης, Βαρενού, Γιαγλίδερες, Σολοχαίνης και άλλες περιοχές του ιστορικού Πόντου (Γ.Φωτιάδης). Μόνο από την περιοχή της Άδυσσας εγκαταστάθηκαν 140οικ. στο Άκ-Δαγ, το Καλλίπογαρ και το Σεκί-γασέ (Γ.Φωτιάδης).

Τους μεταλλωρύχους μετανάστες ακολούθησαν και αρκετοί κρυπτοχριστιανοί από το χωριό Σταυρίν της Αργυρούπολης (γνωστό είναι το σταυριώτικο ζήτημα) (Γ.Φωτιάδης). Σιγά – σιγά αναπτύχθηκαν γύρω από την κωμόπολη του Ακ Δαγ Μαδέν 30 - 34 Ελληνικά χωριά. Πνευματικό και εμπορικό κέντρο της περιοχής ήταν η ομώνυμη πόλη με 7.000 κατοίκους από τους οποίους οι 5.000 ήταν χριστιανοί. (Γ. Φωτιάδης).

Ακολουθεί πρόχειρο σχεδιάγραμμα της περιοχής Ακ Δαγ Μαδέν του Γ. Φωτιάδη.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ

11:00 – 12:00 Εγγραφή συνέδρων

12:00 - 12:30 Έναρξη ημερίδας – χαιρετισμοί

Πρώτη συνεδρία

Προεδρείο: 1) Κ.Αλεξανδρίδης, 2) Γ. Παυλόγλου, 3) Α. Σαλακίδης

12:30 – 12:45 Μ.Καραβελάς

”ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ – ΚΙΜΙΣΧΑΝΑ, γενέθλιος τόπος και μήτρα πολιτισμού της Ποντιακής διασποράς“

12:45 – 13:00 Σ. Παπαδόπουλος

”Μουσική παράδοση του Ακ Νταγ Ματέν“

13:00 – 13:15 Ερωτήσεις – συζήτηση

13:15 – 13:50 Διάλειμμα

Δεύτερη συνεδρία

Προεδρείο: 1) Κ.Αλεξανδρίδης, 2) Θ. Πιλαλίδης, 3) Δ.Παπαγερίδης

13:50 – 14:10 Α. Πετρίδης

”Η χορευτική παράδοση του Ακ Νταγ Ματέν “

14:10 – 14:30 Β. Ασβεστάς

”Η συνέχεια και η διαφοροποίηση της χορευτικής παράδοσης της Αργυρούπολης του Πόντου από τους Έλληνες του Ακ νταγ Ματέν“

14:30 – 14:50 Κ. Μωυσίδης

”Η επίδραση της χορευτικής παράδοσης της Καππαδοκίας στη χορευτική παράδοση του Ακ Νταγ Ματέν “

14:50 – 15:10 Ερωτήσεις – συζήτηση

15:10 – 15:30 Παρουσίαση χορών από ποντίους β’ γενιάς με καταγωγή από το Ακ Νταγ Ματέν.

Τιμητικές διακρίσεις

Γεύμα - γλέντι με τοπικούς μουσικούς (από το Ακ νταγ Ματέν).

Ο κάθε σύλλογος μπορεί να συμμετάσχει με ένα μέλος του Δ.Σ. και τον χοροδιδάσκαλό του.

Για τη καλύτερη οργάνωση της ημερίδας παρακαλούνται οι σύνεδροι να δηλώσουν έγκαιρα συμμετοχή.

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή στην γραμματεία του συνεδρίου στον κ. Δαβιτίδη Γεώργιο στο τηλέφωνο 6974740178

Η Ημερίδα θα καλυφθεί διαδικτυακά από το www.livemedia.gr

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ:

• Πανποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδας
• Νομαρχία Γρεβενών
• Δήμος Ηρακλεωτών
• ΣΠΟΣ Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου
• Επιτροπή πολιτισμού της Π.Ο.Ε. με θέμα το χορό και την ενδύμασία
• Επιτροπή πολιτισμού της Π.Ο.Ε. με θέμα τη μουσική
• Πολιτιστικός Σύλλογος Κιβωτού Γρεβενών
• Σύλλογος Κιβωτιανών Βεροίας

ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ:

• Πρόεδρος:Κουπτσίδης Δημοσθένης (νομάρχης Γρεβενών)
• Αντιπρόεδρος:Ελευθεριάδης Περικλής (πρόεδρος συλλ. Κιβωτού)
• Γραμματέας: Δαβιτίδης Γιώργος
• Μέλος: Ασβεστάς Βασίλης (μέλος της επιτροπής χορού της Π.Ο.Ε.)
• Μέλος: Ανθημίδης Χαράλαμπος (πρόεδρος συλλ. Κιβωτιανών Βεροίας)
• Μέλοι: το Δ.Σ. του συλλόγου της Κιβωτού

ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:

• Εφημερίδα ΑΡΓΟΝΑΥΤΗΣ
• Ράδιο Ακρίτες 102.3FM
• ΕΤ3

ΤΗΝ ΠΑΧΝΙΑΝ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ - ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ

Την πάχνιαν και τα σύννεφα
εντάμαν θα συμπλέκω
Σα υψηλά του ουρανού
κι εσέν απές θα θέκω.

Εσέν κανείς να μη ελέπ
κι ευτάει την ψυ μ' κομμάτια
Τα κρύφτω 'σε πουλόπο μου
Ασ 'ση κοσμή τ' ομμάτια.

'Σο τέρεμα ς' πουλόπο μου
λύεται το καρδόπο μ'
Τ' απάνι μ' έρται μερμηγκιά
και φτυλακείζ το ψίοπο μ'.

Θία Χάλο - Μνήμη μπεστ σέλερ

 

 

Εθνικά τραύματα και συλλογικές μνήμες, η ανάγκη για συγχώρεση και οι σχέσεις μεταξύ λαών, όλα μέσα από μια προσωπική ιστορία. Σε μια εποχή που οι ελληνοτουρκικές σχέσεις περνούν μια νέα ιδιαίτερη φάση, η ελληνικής καταγωγής νεοϋορκέζα ζωγράφος και συγγραφέας Θία Χάλο, μας μιλάει για την περιπέτεια της μητέρας της και του ποντιακού ελληνισμού και για το πώς βλέπει τα πράγματα μέσα από αυτήν.

Η ελληνίδα Aννα Φρανκ, η Σάνο Χάλο (Ευθυμία Βαρυτιμιάδου), είχε γράψει το ημερολόγιό της βαθιά μέσα στη μνήμη της. Δεν είχε καμία άλλη δυνατότητα, καθώς από εννέα χρόνων το μόνο που είχε ως καθήκον ήταν η επιβίωσή της. Ογδόντα χρόνια μετά, ξαναπήγε το ταξίδι. Αντίστροφα αυτήν τη φορά. Από τη μεγαλύτερη πόλη του κόσμου, τη Νέα Υόρκη, στον Αγιο Αντώνη, που δεν είναι καν μια κουκκίδα στον χάρτη του Πόντου. Εκεί, επί τόπου, περιέγραψε το ημερολόγιό της στην κόρη της Θία Χάλο, για να γράψει εκείνη ένα διεθνές μπεστ σέλερ, το «Ούτε το όνομά μου», (στα ελληνικά από τις εκδόσεις Γκοβόστη) η κυκλοφορία του οποίου πυροδότησε μια μεγάλη δημόσια συζήτηση στις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και αλλού για τη γενοκτονία του ποντιακού ελληνισμού από τους Τούρκους μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η Θία Χάλο, στα 69 της χρόνια σήμερα, είναι μια βραβευμένη νεοϋορκέζα ζωγράφος, η οποία αποφάσισε να γράψει την ιστορία της μητέρας της, της 101 ετών Σάνο-Θυμιάς Χάλο, της «γιαγιάς όλων των Ποντίων», που επέζησε από τους διωγμούς και τις εκτοπίσεις χάνοντας συγγενείς και φίλους, ξεχνώντας ακόμη και το όνομά της – για να πάρει μόλις πέρυσι την ελληνική ιθαγένεια σε μια συγκινητική τελετή στο προξενείο της Νέας Υόρκης. Συναντήσαμε τη συγγραφέα σε μια πρόσφατη επίσκεψή της στην Αθήνα και μας μίλησε για τα πράγματα όπως πλέον τα βλέπει μέσα από την απίστευτη ιστορία της μητέρας της – μια ιστορία που τη «βάδισε» μαζί της κατά το ταξίδι τους στην Ανατολία.

Ακόμη και ο χρόνος δεν «γιατρεύει». Απλώς βάζει τα πράγματα στη θέση τους και επιφέρει την τάξη. Σκεφτόμουν ότι η κουβέντα μας θα έπρεπε να είναι κυρίως για την αγάπη και για το μίσος, για τη συγχώρεση και για την εκδίκηση και για άλλα τέτοια θέματα. «Αν θέλεις, μπορούμε να κουβεντιάσουμε για όλα αυτά» μου λέει η Θία Χάλο.

Η συγχώρεση είναι μια διαδικασία που πρέπει να ξεκινάει αφού κάνει το πρώτο βήμα αυτός που έσφαλε ή συμβαίνει μέσα σε αυτόν που έχει υποστεί το άδικο ανεξάρτητα από το τι κάνει ο άλλος; 

«Η συγχώρεση έχει να κάνει αποκλειστικά με το άτομο που έχει υποστεί την πληγή. Μερικές φορές μπορεί τα άτομα που σου έχουν προκαλέσει το πρόβλημα να μην ξέρουν καν ότι τους έχεις συγχωρέσει».

Αν αυτός που σε έχει τραυματίσει δεν νιώθει μετανιωμένος ή πιστεύει ότι δεν έχει κάνει κακό, συνεχίζεις να τον συγχωρείς και πάλι; 

«Η συγχώρεση είναι αποκλειστικά για το δικό σου καλό, οπότε ναι. Στην περίπτωση της μητέρας μου, για παράδειγμα, ή ίδια λέει ότι απλώς θέλει να ακούσει μια συγγνώμη για εκείνον τον διωγμό από την τουρκική κυβέρνηση. Βέβαια, να σας πω ότι ποτέ δεν μίσησε τους Τούρκους και ούτε έμαθε και σε εμάς να τους μισούμε. Οταν καμιά φορά τής λες για τους τούρκους πολίτες που έκαναν τις ασχήμιες και τα εγκλήματα, σου λέει: “Τι θα μπορούσαν να κάνουν;”. Την καταλαβαίνω απόλυτα, γιατί, κοιτώντας τη δική μου ζωή στις ΗΠΑ, και εγώ ήμουν εντελώς εναντίον της εισβολής στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, αλλά δεν έκανα κάτι για αυτό. Ούτε καν μια πορεία διαμαρτυρίας. Οι τούρκοι πολίτες τότε δεν θα μπορούσαν να κάνουν τίποτε γιατί θα τους σκότωναν. Αυτό η μητέρα μου το καταλάβαινε τότε, το καταλαβαίνει και τώρα, γι’ αυτό το μόνο που θέλει είναι μια επίσημη συγγνώμη από τη σημερινή κυβέρνηση της Τουρκίας, παρ’ ότι η συγκεκριμένη δεν έχει να κάνει σε τίποτε με εκείνη την κυβέρνηση των διωγμών».

Ο Τάσος Λειβαδίτης έχει γράψει ότι «όταν λες “μισώ”, ο πρώτος φόνος του κόσμου ξαναγίνεται μέσα σου». 

«Είναι πολύ ενδιαφέρον αυτό και πολύ ωραίο. Αυτό για το οποίο αισθάνεσαι δυνατό μίσος τώρα είναι εκείνο για το οποίο πιθανόν να είχες αισθανθεί την ίδια ισχυρή αγάπη κάποτε. Η μητέρα μου λέει ότι “η ζωή είναι τόσο όμορφη, γιατί να την ξοδέψω μισώντας κάποιον;”».

Πώς αισθάνεστε εσείς ή η μητέρα σας για τους χριστιανούς που αποφάσισαν να αλλάξουν τη θρησκεία τους για να μείνουν τότε εκεί; 

«Θυμάμαι να συναντώ κάποιους Ελληνες που πραγματικά είναι θυμωμένοι με αυτούς, αλλά εγώ δεν θεωρώ ότι είναι τόσο φοβερό. Οπως όμως σας είπα, το πρώτο καθήκον σου είναι να επιβιώσεις. Και αν νιώθεις ότι πρέπει να αλλάξεις τη θρησκεία σου για να προστατεύσεις τον εαυτό σου και την οικογένειά σου, ποια είμαι εγώ που μπορώ να σου πω: “Δεν μπορείς να προστατεύσεις την οικογένειά σου, άσ’ τους να πεθάνουν”. Αυτή είναι μια απόφαση που οι άνθρωποι παίρνουν για τον εαυτό τους και δεν αισθάνομαι άσχημα για αυτούς. Και με έναν τρόπο, αυτός είναι ο λόγος που δεν διακηρύσσω το μίσος εναντίον των Τούρκων. Δεν βίωσα εγώ αυτό τον διωγμό, η μητέρα μου τον βίωσε και αν η μητέρα μου τους συγχωρεί, ποια είμαι εγώ να τους μισώ;».

Είναι πιο εύκολο να συγχωρέσεις έναν εχθρό από έναν φίλο; 

«Δεν είμαι σίγουρη, πρέπει να το σκεφτώ. Ισως ένας φίλος μοιάζει να είναι περισσότερο προδότης, γιατί τον ξέρεις και τον εμπιστεύεσαι. Του έχεις πει την ιστορία σου, τη ζωή σου και μετά σε προδίδει. Ενας εχθρός είναι ένας εχθρός, δεν περιμένεις πραγματικά περισσότερα από αυτόν και δεν έχεις επενδύσει τίποτε σε αυτόν. Ισως, τελικά, είναι ευκολότερο να συγχωρέσεις έναν εχθρό από έναν φίλο. Αν μιλάμε συγκεκριμένα για τους Ελληνες και τους Τούρκους, ίσως οι Ελληνες περίμεναν περισσότερα από αυτούς ακριβώς επειδή ζούσαν χρόνια ως γείτονες, ο ένας δίπλα στον άλλον».

Επειτα από αυτήν την εμπειρία που είχατε με το ταξίδι στην Τουρκία και αναβιώνοντας μέσα από τη μητέρα σας τη γενοκτονία, έχει αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο βλέπετε ακρότητες που συμβαίνουν σήμερα, όπως στο Σουδάν ή στην Παλαιστίνη και αλλού; 

«Εδώ και πολλά χρόνια ασχολούμαι πολύ με ό,τι συμβαίνει στην Παλαιστίνη και πολλές φορές έχω μιλήσει και έχω υπογράψει ψηφίσματα για τη γενοκτονία του Ισραήλ κατά της Παλαιστίνης. Στη Ρουάντα όμως, όταν βλέπω όλους αυτούς τους πρόσφυγες, σκέφτομαι ότι είναι σαν τη μητέρα μου, με τη μόνη διαφορά ότι είναι μαύροι. Κατά τα άλλα, είναι ακριβώς η ίδια ιστορία».

Μέσα στη λέξη «αύριο» πάντα παραμονεύει η πιθανότητα του «ποτέ». Πιστεύετε ότι αυτός είναι ο λόγος που, όπως λέτε στο βιβλίο σας, όταν ανακοινώσατε στη μητέρα σας ότι θέλετε να κάνετε αυτό το ταξίδι στην πατρίδα της, σας είπε: «Πάντα περίμενα για αυτήν την πρόταση. Η βαλίτσα μου είναι έτοιμη». Ισως γι’ αυτό δεν σας είπε να το συζητήσετε αύριο; 

«Δεν ξέρω. Είναι ένας ενδιαφέρων διαχωρισμός, που δεν τον έχω σκεφτεί. Αυτό που ήξερα είναι ότι στη μητέρα μου αρέσει η περιπέτεια και δύσκολα θα μου έλεγε όχι».

Υπήρχε οποιοσδήποτε φόβος στη μητέρα σας για να πάει πίσω; 

«Δεν είχε κανέναν φόβο. Η μόνη ένδειξη φόβου που είχα από αυτήν είναι όταν πήγαμε στη βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης να βρούμε τους χάρτες εκείνης της εποχής, ψάχνοντας για τον Αγιο Αντώνιο που ήταν το χωριό της. Οταν βρήκαμε τους χάρτες, μου είπε να μην τους πάρουμε μαζί μας γιατί μπορεί να έχουμε μπελάδες! Δεν ήθελε να ξέρουν οι Τούρκοι για ποιον λόγο θα πηγαίναμε εκεί!».

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού είδατε κάτι καινούργιο στον χαρακτήρα της μητέρας σας ή ακόμη και στον δικό σας που δεν γνωρίζατε πριν από το ταξίδι; 

«Πάντα ανακαλύπτω ότι δεν ξέρω τη μητέρα μου. Και είναι ενδιαφέρον, γιατί οι άνθρωποι νομίζουμε ότι ξέρουμε τους γονείς μας αφού τους γνωρίζουμε από όταν γεννιόμαστε και έχουμε μεγαλώσει μαζί τους. Τελικά, δεν τους γνωρίζουμε καθόλου! Στο ταξίδι αυτό πολλές φορές σκέφτηκα για αυτήν: “Ποια είναι αυτή η γυναίκα;”. Ολη η συμπεριφορά της ήταν τόσο σοφή, που με εξέπληξε».

Σε αυτό το ταξίδι εμπλέκεστε μόνο εσείς οι δύο γυναίκες. Αν υπήρχε μαζί σας και ένας άνδρας, ένας αδελφός, για παράδειγμα, πιστεύετε ότι η παρουσία του αρσενικού στοιχείου θα ξετύλιγε την ιστορία λίγο διαφορετικά; Η παρουσία ενός άνδρα μήπως θα έκανε πιο επιθετική την αναζήτηση της αλήθειας; 

«Εξαρτάται από το είδος του αρσενικού που θα είχαμε μαζί μας. Υπάρχουν άνδρες που είναι πιο παθητικοί και άνδρες πιο επιθετικοί. Τώρα που σκέφτομαι την επαφή μας με τους Τούρκους που συναντήσαμε και μας βοήθησαν, ίσως αν είχαμε έναν “επιθετικό” άνδρα μαζί μας να είχε παίξει αρνητικό ρόλο».

Λένε ότι το κακό με τη ζωή δεν είναι ότι κρατάει λίγο, είναι ότι αρχίζει αργά. Νομίζετε ότι αυτό ισχύει για τη μητέρα σας;

«Κοιτάξτε, η μητέρα μου συγκεκριμένα άρχισε την ενήλικη ζωή της νωρίς αφού την “πέταξαν” από μικρό παιδί μέσα σε αυτήν και έτσι έχασε την παιδική της ηλικία. Μέσα στη ζωή μας όμως υπάρχουν πολλές μικρότερες ζωές που ζούμε. Η ζωή είναι όπως όταν διηγείσαι μια ιστορία που, ενώ νομίζεις ότι είναι μία, υπάρχουν πολλές μικρές ιστορίες μέσα σε αυτήν».


Αυτές οι μικρότερες ζωές όμως, που αποτελούν τη ζωή μας, μπορεί να έρθουν οποιαδήποτε στιγμή, ακόμη και λίγο πριν από το τέλος.

«Ναι! Ετσι ακριβώς έγινε και με τη Σάνο. Ξεκίνησε από ένα μέρος στην Τουρκία, που δεν είναι καν μια κουκκίδα στον χάρτη, και ήρθε στη μεγαλύτερη πόλη του κόσμου, τη Νέα Υόρκη, όπου έπρεπε να περάσουν 80 χρόνια και τώρα στο τέλος της ζωής της έγινε τόσο γνωστή στα περισσότερα μέρη του κόσμου. Για αυτήν όμως το πιο σπουδαίο είναι ότι στη Βόρεια Ελλάδα την αποκαλούν “γιαγιά όλων των Ποντίων”».

Κατά βάσιν είστε ζωγράφος. Τι ήταν το πρώτο που σας «βγήκε» να ζωγραφίσετε έπειτα από αυτό το ταξίδι; 

«Είναι παράξενο. Δεν ζωγράφισα απολύτως τίποτε. Είχα έτοιμα έργα για μια έκθεση την οποία είχα προγραμματίσει και όπου τελικά έλαβα μέρος, αλλά από τότε για κάποιον λόγο δεν ξαναζωγράφισα».

Τα όνειρα που έχουν οι άνθρωποι πρέπει να είναι μεγαλύτερα από τις πληγές τους. Πιστεύετε ότι αυτές οι μεγάλες πληγές για ένα εννιάχρονο κορίτσι, όπως ήταν τότε η μητέρα σας, το έκαναν να έχει ακόμη μεγαλύτερα όνειρα; 

«Μερικοί άνθρωποι δεν ξεπερνούν ποτέ τις πληγές τους και δεν επιτρέπουν στον εαυτό τους να πάει μπροστά και να προοδεύσει. Αυτό μπορεί να συμβεί για πολλούς λόγους, ακόμη και για λόγους ενοχής. Οπως η ενοχή τού “γιατί επέζησα εγώ, ενώ οι άνθρωποι που αγαπούσα δεν επέζησαν;”. Ετσι, δεν επιτρέπουν στον εαυτό τους να ζήσει πραγματικά, γιατί δεν του συγχωρούν το γεγονός ότι επέζησε. Η Σάνο ποτέ δεν είπε “γιατί επέζησα;”, πολλές φορές μού είπε το εξής: “Αυτό που έχω καταλάβει είναι ότι ήμουν ένα μικρό κορίτσι με άγνοια, που απλώς ήθελα να επιβιώσω. Ενιωθα ότι αυτό ήταν το καθήκον μου. Αυτό μόνο”. Βέβαια, ήταν πολύ θλιμμένη και πληγωμένη για ό,τι συνέβη στους δικούς της ανθρώπους και αυτό που δεν ήθελε με τίποτε είναι να ξεχαστεί η οικογένειά της και ό,τι έγινε σε όλους αυτούς τους ανθρώπους τότε. Το βιβλίο μου της έδωσε τη σιγουριά που περίμενε ότι δεν θα ξεχαστούν».

Πολύ συχνά οι άνθρωποι στα ταξίδια τους έχουν ένα τραγούδι το οποίο τους «κολλάει» στο μυαλό και το λένε συνέχεια. Κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού εσείς είχατε ένα τέτοιο τραγούδι; 

«Ναι, υπήρχε. Ενα αρμενικό ερωτικό τραγούδι, που η μητέρα μου θυμόταν από τότε. Το πρώτο τραγούδι όμως που μου είπε στο ταξίδι και το έβαλα στο βιβλίο είναι ένα που θυμόταν λίγο από τους στίχους και έλεγε: “Ελα, έλα, καλησπέρα”. Τραγουδούσαμε πολύ συχνά σε αυτό το ταξίδι».

Υπάρχει κάτι που από σκοπιμότητα παραλείψατε να γράψετε στο βιβλίο θεωρώντας είτε ότι θα προκαλέσει πρόβλημα είτε ότι δεν είναι τόσο σημαντικό; 

«Αποφάσισα ότι αφού η μητέρα μου θυμάται οτιδήποτε για 80 χρόνια, θα πρέπει να είναι σημαντικό, ανεξάρτητα από το πόσο ασήμαντο μπορεί να δείχνει, και έτσι βρήκα για το καθετί έναν τρόπο να το βάλω στο βιβλίο. Ακόμη και τα καθημερινά μικροπράγματα που έκαναν τότε τα θεώρησα σημαντικά και τα έγραψα. Υπήρξαν μια-δυο λεπτομέρειες που θυμήθηκε μετά την έκδοση του βιβλίου, αλλά αυτά πραγματικά δεν είχαν καμία σημασία».

Ενα ενδιαφέρον στοιχείο στη γενοκτονία είναι αν σκεφθεί κανείς ότι δεν συνέβη από τους παλαιούς Οθωμανούς αλλά από τους Νεότουρκους του Κεμάλ.

«Μα αυτός ήταν που είχε το όραμα να φτιάξει ένα μοντέρνο και ασφαλές κράτος! Και βέβαια είναι εύκολο να φτιάξεις ένα ασφαλές κράτος αν σκοτώσεις ή εκδιώξεις όλους τους χριστιανούς και έχεις μόνο μουσουλμάνους. Ετσι, δεν έχεις κανέναν να σου αντιτεθεί».

Η μητέρα σας θεωρείται από πολλούς η ελληνίδα Αννα Φρανκ. Απλώς το «ημερολόγιό» της δεν το έγραψε η ίδια – σας το διηγήθηκε και το γράψατε εσείς. 

«Ναι. Είναι η δική της ιστορία. Εγώ απλώς την έγραψα. Αυτή ευχαριστεί εμένα για αυτό και εγώ εκείνη».

Σας πλησίασαν πολιτικοί στην Αμερική για να εκμεταλλευτούν το «θέμα» του βιβλίου και την τεράστια απήχηση που είχε;

«Παρουσίασαν το βιβλίο στον κυβερνήτη της Νέας Υόρκης. Είναι το πρώτο και το μόνο βιβλίο με αυτό το θέμα γραμμένο στα αγγλικά και η πρώτη πραγματική καταγραφή των γεγονότων εκείνης της εποχής, όπως τα διηγήθηκε ένα πρόσωπο που τα έζησε και βρίσκεται ακόμη στη ζωή. Εμένα όμως προσωπικά δεν με πλησίασε κανένας πολιτικός με τέτοιον σκοπό. Ευτυχώς!».

Η μνήμη είναι μια πολύ παράξενη ανθρώπινη λειτουργία. Πολύ συχνά μπορεί να ονομάσουμε μνήμη κάποιες ψευδαισθήσεις μας ή κάποιες εμμονές μας. Αυτό σας προέκυψε ως πρόβλημα στη συγγραφή του βιβλίου; 

«Οι άνθρωποι συχνά λένε ότι δεν μπορείς να εμπιστευτείς τη μνήμη ενός παιδιού και δίνουν το κλασικό παράδειγμα ότι αν επιστρέψεις σε έναν χώρο ή ένα σπίτι όπου έζησες μικρός δεν έχει καμία σχέση με αυτό που θυμόσουν, αφού ως παιδί τα θυμόσουν πολύ πιο μεγάλα ή θυμάσαι πράγματα που δεν υπήρξαν ποτέ. Υπάρχει όμως μια πολύ σημαντική διαφορά όταν στη διαδικασία της μνήμης εμπλέκεται και ένα τραύμα. Το τραύμα σε κάνει πάντα να θυμάσαι πιο καθαρά και να μην ξεχνάς».

Ο συγγραφέας είναι στην ουσία ένας σκηνοθέτης. Δημιουργεί «σκηνές» και εικόνες και μας βάζει μέσα αυτές. Εσείς όμως γράφατε για πρώτη φορά ένα βιβλίο… 

«Οταν έγραφα το βιβλίο μου ήθελα να βοηθήσω τους αναγνώστες να βρεθούν στον τόπο όπου διαδραματίστηκαν τα γεγονότα. Δεν ήθελα απλώς να πω μια ιστορία, ήθελα όλοι οι αναγνώστες να είναι “εκεί”. Οι άνθρωποι μου λένε ότι, καθώς το διαβάζουν, νιώθουν πως περπατάνε μαζί με τη μητέρα μου, δίπλα της, σε αυτήν την πορεία θανάτου. Αυτό ήθελα από εσάς. Να σας βάλω να περπατήσετε δίπλα της».


Ενα βιβλίο, όπως και κάθε έργο τέχνης, για να το «πλησιάσεις» πραγματικά δεν πρέπει στην αρχή να το κάνεις με κριτική διάθεση, αλλά με διάθεση πρώτα να το «αισθανθείς». 

«Πρώτα νιώσε το και μετά θα δεις αν πρόκειται να το αγαπήσεις. Μπορεί και να το αντιπαθήσεις, αλλά, αν είναι αληθινό, δεν έχει σημασία. Μπορεί να σε φοβίζει, να σε κάνει να νιώθεις άβολα, αλλά αυτό δεν το κάνει ένα κακό βιβλίο. Μην αγαπήσεις την προσπάθεια του συγγραφέα, γιατί μοιάζει περισσότερο με εκτίμηση του κόπου του».

Τελικά «είμαστε τα όρια που διασχίζουμε». Εσείς, στη δική σας περίπτωση, διασχίσατε πολλά όρια με αυτήν την ιστορία. Νιώθετε τώρα ότι είστε ένα καινούργιο άτομο;

«Είμαι, παρ’ ότι πάντα θεωρούσα τον εαυτό μου πολίτη του κόσμου. Νιώθω ότι αυτή η ιστορία με έχει αλλάξει πολύ».

Θυμάστε τις πρώτες λέξεις που γράψατε ξεκινώντας το βιβλίο;

«Ναι, ναι, τις θυμάμαι, παρ’ ότι στο βιβλίο τις έχω βάλει σε ένα άλλο σημείο. Οι πρώτες λέξεις ήταν: “Το όνομά μου είναι Θυμία και ήμουν εννιά. Νομίζω”. Η λέξη “νομίζω” μπήκε γιατί η μητέρα μου δεν ήταν σίγουρη».

Το βιβλίο θα γίνει ταινία; 

«Το ελπίζω πραγματικά. Θα το ήθελα παρά πολύ. Εχω κάνει διάφορες συζητήσεις για αυτό και θα δούμε».


Ποιο ήταν το σημείο του ταξιδιού στο οποίο για πρώτη φορά σκεφθήκατε: «Ολο αυτό θα το κάνω ένα βιβλίο»;

«Οταν ταξιδέψαμε στην Τουρκία, όλο αυτό είχε να κάνει με τη μητέρα μου και καθόλου με μένα. Δεν υπήρχαν καν φωτογραφίες στο σπίτι που να με συνέδεαν με όλο αυτό. Ετσι, δεν είχα καμία σκέψη να γράψω βιβλίο, όταν όμως βρεθήκαμε στο χωριό της συνέβη κάτι παράξενο και για πρώτη φορά ένιωσα ότι αυτή η γη είναι και δική μου γη και η οικογένειά της είναι και οικογένειά μου. Ακόμη και τότε δεν σκέφθηκα να γράψω βιβλίο, γιατί εγώ είμαι ζωγράφος και διαβάζω υπέροχη λογοτεχνία από πολύ μικρή. Διάβαζα Τολστόι, Ντοστογέφσκι και Γκόγκολ και δεν θα σκεφτόμουν ποτέ να γράψω ένα βιβλίο εγώ. Αποφάσισα να γράψω μέσα από ένα πολύ παράξενο περιστατικό, αφού είχα γυρίσει στη Νέα Υόρκη. Περπατώντας στον δρόμο, κάποιος είχε πετάξει μια κούτα με βιβλία. Και επειδή λατρεύω τα βιβλία τα πήρα σπίτι για να δω αν κάτι με ενδιαφέρει. Εκεί υπήρχε ένα στο οποίο κάποιος δάσκαλος έλεγε στους μαθητές πώς να πουν μια ιστορία που συνέβη στους ίδιους μέσα σε μία σελίδα. Αφού έγραψαν όλοι οι μαθητές, τους είπε ότι το κλειδί είναι “να γράψετε απλώς ό,τι συνέβη, απλώς πείτε την ιστορία”. Αυτή η φράση μού έμεινε: “Απλώς πες τι συνέβη, μη μου πεις τι να σκεφτώ, μη μου πεις τι να αισθανθώ. Αυτή η φράση με έκανε να γράψω το βιβλίο για να πω απλώς τι συνέβη».

Δημοσιεύθηκε στο BHMagazino, τεύχος 516, σελ. 22-27, 5/09/2010.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΜΑΚΗ ΠΡΟΒΑΤΑ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΣΙΣΣΥ ΜΟΡΦΗ | Πέμπτη 9 Σεπτεμβρίου 2010  [ 10:26 ]


Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artid=353305&dt=09/09/2010#ixzz0zRRql7MO

ΕΥΞΕΙΝΟΣ ΛΕΣΧΗ ΠΟΝΤΙΩΝ & ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ Ν. ΤΡΙΚΑΛΩΝ

ΕΥΞΕΙΝΟΣ ΛΕΣΧΗ ΠΟΝΤΙΩΝ ΚΑΙ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ Ν. ΤΡΙΚΑΛΩΝ

14 Σεπτεμβρίου. Ημέρα Μνήμης της Μικρασιατικής Καταστροφής.

Η Εύξεινος Λέσχη Ποντίων και Μικρασιατών ν. Τρικάλων διοργανώνει την κεντρική εκδήλωση του συλλόγου για την επέτειο της Μικρασιατικής Καταστροφής. Η εκδήλωση θα λάβει χώρα στην αίθουσα του πρώτου ορόφου του Μύλου Ματσόπουλου την Τρίτη 14 Σεπτεμβρίου 2010 και ώρα 8.00μμ.

Κεντρικός ομιλητής : Καλεντερίδης Σάββας, Εκδότης

Θέμα: Θράκη, Κωσταντινούπολη, Πόντος, Καππαδοκία, Μικρά Ασία. Φωτογραφικό οδοιπορικό στις ιστορικές εστίες του Ελληνισμού.
Για το ΔΣ

Ο πρόεδρος
Αποστολίδης Κοσμάς
Η γραμματέας
Παπαδοπούλου Νόπη


ΕΥΞΕΙΝΟΣ ΛΕΣΧΗ ΠΟΝΤΙΩN &ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ Ν. ΤΡΙΚΑΛΩΝ

Radio Trapezounta- Song of the Day - Mathemenon Omal - 11 Sept 2010

Mathemenon Omal - from the CD "Pontos apo to Xthes sto Ayrio" 2009

Giannis Apazidis - vocals & daouli
Nikos Michailidis - vocals
Christos Tiktapanidis - lyra

Εσέν οντές εγάπανα
ας λέγωσα πως έτον
Απάν ΄σην πόρταν έστεκες
ημέραν ΄ξεργος έτον.

Λελεύω τ΄ομματόπα σου
ντο τερούν στέρεα στέρεα
Πουλόπο μ΄΄σην εγκάλια σου
κονεύνε περιστέρια.

Έμορφος είσαι κορτσόπον
πολλά θέλω το σόϊ ς'
Έκαψεν και εμάντσεν 'με
το τσιλβελί το μπόϊ ς.

Εμέν και το σαρίν τ΄αρνι μ'
Σ' έναν οντάν να ΄βάλναν
Να χάναν' τ' ανιγάρια 'τουν
κι εμάς να ενεσπάλναν.

Είμαι ψιλό ραχόπουλο
'ση δείσαν μαθεμένον
Απες ΄ση μεσ' 'σα μαλλόπα ς'
Αρ εϊς 'με ΄συ πλεγμένον.

Radio Trapezounta presents the folk music of Hellenic Pontos, from the beautiful coasts of the Black Sea. The music of Pontos is rooted in ancient Hellenic traditions with its unique dialect and rhythms. Trapezounta.com is pleased to present the music of our forefathers to the world.

ΣΤΑΥΡΗ Μ' ΕΠΑΡ ΤΗΝ ΚΕΜΕΝΤΖΕ Σ' - ΣΤΑΘΗΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ

Σταύρη μ' έπαρ την κεμεντσε ς'
Βαϊ. και με την τραγωδία μ'
Σον Άδην σύρον το τοξάρ
Φως ποίσον σην σκωτίαν.

Απάν 'σα τρία κόρδας -ις'
Το τοξάριν να σύρεις
Τον πάππο ς' για να ανασταίντς
Βαϊ, και τον Γώγον τον κύρι ς'.

Γώγο, εσύ επέθανες
Εφέκες τρία παιδία
Ατά πα παίζνε κεμεντσέν
Ειν' τ' εσά τα κλαδία.

6η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΟΝΤΙΑΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ

6Η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΟΝΤΙΑΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ

Στις 3, 4 και 5 Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιηθεί στην Θεσσαλονίκη η 6η Πανελλήνια Συνάντηση Ποντιακής Νεολαίας της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος . Η Συνάντηση θα λάβει χώρα στο ξενοδοχείο Sun Beach Hotel στο Δήμο Θερμαϊκού.



Το κύριο θέμα της 6ης Συνάντησης είναι «Χοροί του Πόντου».



Κατά τη διάρκεια της Συνάντησης θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα των καταγραφών και του διαλόγου της Επιτροπής Χορού και Ενδυμασίας της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδας. Έχοντας σαν γνώμονα τα μέλη της νεολαίας θελήσαμε να δαπανήσουμε τον μεγαλύτερο χρόνο της συνάντησης σε ένα θέμα, τους ποντιακούς χορούς, που είναι από τα αγαπημένα θέματα των νέων. Ταυτόχρονα με τον τρόπο αυτό θα ανακοινωθούν στο ευρύ κοινό τα αποτελέσματα των καταγράφων της Επιτροπής Χορού και Ενδυμασίας.



Το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει ακόμη τις ενδιαφέρουσες εισηγήσεις των Μανόλη Μανωλεδάκη «Ο Εύξεινος Πόντος στην αρχαιότητα και η σχετική επιστημονική έρευνα» και Παύλου Τσακαλίδη «Η ποντιακή μουσική και οι νέοι σήμερα».



Η έναρξη της Συνάντησης θα γίνει την Παρασκευή 3 Σεπτεμβρίου 2010 και ώρα 19:00 και η λήξη της το μεσημέρι της Κυριακής 5 Σεπτεμβρίου 2010 στις 14:00 με την έκδοση των συμπερασμάτων και του ψηφίσματος.



Η επίσημη τελετή έναρξης θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 3 Σεπτεμβρίου 2010 και ώρα 19.00 στο Ξενοδοχείο Sun Beach Hotel, το οποίο βρίσκεται στον Δήμο Θερμαϊκού. Μετά τη λήξη της τελετής θα ακολουθήσει ποντιακή βραδιά.



Λεπτομέρειες σχετικά με το πρόγραμμα της Πανελλήνιας Συνάντησης στο www.neolaia.poe.org.gr.



H 6η Πανελλήνια Συνάντηση Ποντιακής Νεολαίας θα καλυφθεί ζωντανά μέσα από το διαδίκτυο από το Livemedia , http://www.livemedia.gr.



Πρόγραμμα



Παρασκευή 3 Σεπτεμβρίου

12:00 – 18:00: Προσέλευση μελών νεολαίας. Τακτοποίηση στο ξενοδοχείο.

19:00: Έναρξη 6ης Πανελλήνιας Συνάντησης Ποντιακής Νεολαίας.

19:30: Κεντρική εισήγηση. Θέμα «Ο Εύξεινος Πόντος στην αρχαιότητα και η σχετική επιστημονική έρευνα».
Ομιλητής: Μανόλης Μανωλεδάκης. Λέκτορας Κλασικής Αρχαιολογίας. Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών, Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος.

20:00: Γεύμα.

21:00: Ποντιακή βραδιά με καλλιτέχνες της νεολαίας.



Σάββατο 4 Σεπτεμβρίου

09:00 – 11:00: πρωινό.

11:30: Εισαγωγή στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων των καταγραφών και του διαλόγου της Επιτροπής Χορού και Ενδυμασίας της Π.Ο.Ε.

11:45: Χοροί του Ακ Νταγ Ματέν.
Εισήγηση, παρουσίαση video. Χορός από τα παιδιά. Συζήτηση.
Εισηγητής: Μάκης Πετρίδης

12:45: Χοροί της Νικόπολης.
Εισήγηση, παρουσίαση video. Χορός από τα παιδιά. Συζήτηση.
Εισηγητές: Σάββας Τσεντεμεϊδης, Χρήστος Πακαταρίδης.

13:45: Εισήγηση: «Η ποντιακή διατροφή»
Εισηγητής: Θωμάς Σαββίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής ΑΠΘ, Τμήμα Βιολογίας, Τομέας Βοτανικής.

14:00: Διάλειμμα – Γεύμα με παραδοσιακά ποντιακά φαγητά.

17:30: Ομιλία: «Η ποντιακή μουσική και οι νέοι σήμερα».
Ομιλητής: Παύλος Τσακαλίδης, Δρ. Μουσικής, Μαέστρος, Συνθέτης

18:00: Ο χορός Σέρρα.
Εισήγηση, παρουσίαση video. Συζήτηση.
Εισηγητής: Μιχάλης Καραβέλας.

19:00: Το δρώμενο των Μωμόερων.
Εισήγηση, παρουσίαση video. Συζήτηση
Εισηγητής: Κώστας Αλεξανδρίδης.

20:00: Γεύμα.

21:00: Γλέντι.



Κυριακή 5 Σεπτεμβρίου

09:00 - 11:00: Πρωινό.

11:30: Θέματα Κοινωνικής Ευαισθησίας

Εισήγηση: «Εθελοντές δότες αίματος – εθελοντές δότες αιμοπεταλίων».
Εισηγητής: Ιωάννης Κατσαρής, Ιατρός - Αιματολόγος.

Εισήγηση: «Τράπεζες βλαστοκυττάρων».
Εισηγητής: Δαμιανός Σωτηρόπουλος, Ιατρός - Αιματολόγος, Διευθυντής αιματολογικής κλινικής και μονάδας μεταμοσχεύσεως του νοσοκομείου Παπανικολάου.

Εισήγηση: «Παρουσίαση της δράσης της Μ.Κ.Ο. «Φώς της Αφρικής», η οποία τελεί υπό την αιγίδα του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής.
Εισηγητής: Θωμάς Καρακώστας, Συντονιστής Οργανωτικού και Διοικητικού Τομέα της ΜΚΟ.

12:30: Παρουσίαση των Δράσεων της Συντονιστικής Επιτροπής Νεολαίας κατά το έτος 2009 – 2010.
Συζήτηση για τα θέματα, που αφορούν στην νεολαία (Κανονισμός λειτουργίας, Φεστιβάλ ποντιακών χορών, Συναπαντήματα νεολαίας, Λειτουργία της Σ.Ε.Ν. και των Π.Ε.Ν.)

13:30: Έκδοση ψηφισμάτων.

14:00: Αναχώρηση.



ΠΑΜΠΟΝΤΙΑΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΝΕΟΛΑΙΑΣ
Λ. ΝΙΚΗΣ 1,
Τ.Κ. 54624
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΤΗΛ: 2310227822
FAX: 2310227213
www.neolaia.poe.org.gr
info@neolaia.poe.org.gr

The Kemenche - Sam Topalidis

The Kemenche

Sam Topalidis 2010

(Author of A Pontic Greek History)

Where music is considered a frill, where no effort in made to transmit a musical heritage to new generations, where it is not cultivated, music and man have been robbed of value and meaning.¹

Description

The bottle-shaped kemençe, pronounced kemenche (see Plate 1), is the beloved instrument of Pontic people from north-eastern Asia Minor bordering the Black Sea. It has strong symbolic value for Pontic Greeks and serves as a symbol of cultural identity.²

Plate 1 Kemenche handcrafted by Terry Topalidis,

Hellenic Club of Canberra, Australia

The word kemenche is Persian in origin meaning ‘little bow’. It is sometimes called the karadeniz kemenchesi (Turkish for Black Sea fiddle) and the Pondiaki lyra (Greek for Pontic lyra).³

The body of the kemenche* is carved from cherry, plum, mulberry, walnut or juniper wood with seasoned plum heart-wood regarded the best.⁴ It is carved in the shape of a trough with rounded ends and covered with a coniferous wood sound-table. The short neck, which may have a fingerboard, tapers to a pear-shaped pegbox. Three strings are played with a short horsehair bow. The strings are tuned in 4ths and played in two-part polyphony (bowing across two strings at once).³ Until around 1920, some, or all of the three strings were made of silk. However, silk strings produce a beautiful but weak sound. Silk made way for gut strings and subsequently replaced by metal strings.⁵

Two classes of kemenche differing in size have been distinguished, but local Black Sea Turks, did not differentiate them. The smaller ones, around 54 cm in length, often have a fingerboard and the larger instruments are around 68 cm in length. Also, the kemane of Cappadocia, is a type of ‘large kemenche’, which, as seen in Turkish Museums, have six strings with a further six sympathetic strings under the fingerboards.⁴

In contrast, according to the Greek kemane player, George Poulantzaklis, the kemane is between 55 cm and 70 cm in length and only larger in volume and shape than the kemenche. The instruments Poulantzaklis uses have four strings with four other strings (sympathetica) which create a vibration (clamour) to the first four.⁶

The kemenche is one of the four basic types of lyra. The other three, the Cretan lyra (see Plate 2), the lyra of the Dodekanisa and the Thrakian lyra, are pear-shaped with three or four metal or gut strings which are stopped from the side by the fingernails (which differs from the kemenche where strings are stopped by the finger tips).⁷ Small pellet-bells attached on the bow (which provide rhythmic accompaniment), on the pear-shaped lyra, were once common (until around World War II), but are now rare³ (see Plate 3).

The pear-shaped lyra is closely related to the medieval rebec and like the rebec, a precursor of the medieval fiddle. The earliest known bowed instrument and the parent of the medieval European rebec is the rabab.⁸

 

Plate 2 A Cretan lyra

Plate 3 A pear-shaped lyra with small pellet-bells on the bow

History

The origin and history of the kemenche are obscure. The earliest known representation of a kemenche appears to be in an album of watercolours of Istanbul painted by Amadeo Preziosi. Preziosi was active in Istanbul from about 1840 onwards and was the chief figure in the Turkish art world in the 1870s. It is important to remember that the lack of images of humans and human artefacts in Islamic countries hinders the dating of the kemenche to an earlier period.⁴

Matthaios Tsahourides, researcher and respected kemenche player, believes the instrument (which he prefers to call the Pontic lyra) and its music has similar roots in Medieval Europe and Byzantium. If the construction of the instrument with other European instruments is examined, the kemenche looks more like a Byzantine or Medieval European instrument, than an instrument of Asian origin.²

The kemenche was taken to the Caucasus in the last half of the 19th century and the first quarter of the 20th century by Pontic immigrants and refugees.⁹ It was also taken to Greece in the first quarter of the 20th century by Pontic Greek refugees. 

 

Playing the kemenche

The sound of the kemenche is sharp and instantly recognisable. It is played in three positions:

• 
  
  While sitting, with the bottom end resting on the knee (although occasionally the fiddler will raise the fiddle above the knee, to obtain maximum resonance).

• 
  
  While standing still, with the fiddle hanging vertically; or

• 
  
  While actively leading a horon (chain dance), with the tailpiece directed away from the fiddler’s body, the long axis of the kemenche being horizontal when the arms are raised and vertical when the arms are lowered.⁴

In the past, kemenche players placed their wrist through a loop made of a ribbon, which was tied to the fiddle’s head. This helped them stabilise the instrument when they played the notes of the upper register with the extension of the fourth finger.²

The string tuned to the highest pitch (on the observers right when viewed in front) is known by Turks as the zil (I) string and is tuned first. The sağir (II) is the middle string and bom (III) the lowest string. Turkish fiddlers choose a pitch at which their instrument, often made by themselves or a local carpenter, is most resonant.⁴

From a Greek perspective, the strings of the kemenche are:

tuned on re, la, re, but their pitch is not absolute. The melody is played on the first or the second string, either while pressing down its adjacent string so as to form two parallel melodic lines, or touching with the bow the other string as a drone. Kementse is mainly played solo or accompanying the singer. Nevertheless, when the dance takes place in the open air it may be accompanied by a second kementse or a daouli¹⁰ [drum].

Playing techniques of the kemenche in Greece have been described.

The strings of the lyra are stopped with the player’s fingertips … using the four fingers of the left hand give expressiveness to the colourful playing of the lyra. In order to produce pitches higher than those of an open string, the string is firmly pressed against the fingerboard with the fingers of the left hand, thus shortening the sounding length, and consequently raising the pitch. The string itself vibrates only between the bridge and the nut. … When the lyra player plays a melody, he often simultaneously stops a neighbouring string with the same fingers. Something similar takes place in the case of the bow. In the course of playing, the bow will often be used to vibrate two strings, the string upon which the melody is played and the neighbouring string.¹¹

In relation to the left hand playing technique:

The most important characteristic left-hand technique in Pontic lyra playing is the trill. The movement of one finger produces a note that alternates repeatedly with a sustained tone held by another finger.¹²

‘The left hand playing technique is also very important in order to evaluate a musical performance, but it is the bowing [right hand playing] that forms the overall acoustic result.’¹³

The bow is held firmly, yet lightly, between the fingers and thumb of the right hand. The third finger is in a position to exert varying pressure on the bow hair. … The bow is drawn at right angles across the strings … The correct bow position on the instrument (about 2 to 4cm away from the bridge) makes a clear and pure sound. … In performance, the performer may need to turn the body of the instrument with his left hand in order for the bow to touch another string.¹⁴

Defining a specific melody in Pontic lyra music is very elusive. There is no authoritative or written version of a melody or tune and each time it is performed by the lyra player, it is played differently. … The use of modulation in Pontic lyra music is common. The lyra player usually modulates by playing a melodic phrase in a different key tonality above or below that of the original tonal centre. In contemporary music repertory, most of the time modulation takes place through improvisation. Thus, the Pontic lyra player may modulate by improvising and changing the mode of the original piece but must always return to the tonic of the original tune.¹⁵

 

Distribution in Turkey^#

It appears that Samsun on the Black Sea coast is the western limit of the playing of the kemenche.⁴ Playing the kemenche continued eastwards, beyond Trabzon (300 km straight-line distance east of Samsun) and Hopa to the Soviet frontier (160 km east of Trabzon). Reinhardt regards the neighbourhood of Machka (25 km south of Trabzon) as having players with the highest technical skill, including the highest frequency of bowing.¹⁶

In Findikli (130 km east of Trabzon):

the average speed [of playing] falls, and extended use of undecorated fourth parallels becomes more frequent. In villages south of Pazar [100 km east of Trabzon], the simultaneous bowing of all three strings may be used extensively. … In the opposite direction, West of Ordu [140 km east of Samsun], the style tends to become more linear, with only occasional use of two voices, and there is perhaps more frequent use of tetrachords that include an augmented second.¹⁷

From the work of Dr Davis in his volumes of Flora of Turkey, the distribution of Turkish folk musical instruments is regulated in part by similar factors that regulate the distribution of wild plant-species. Barriers to the spread of plants are usually also barriers to the movement of men.⁴

Davis notes a break in the characteristic flora between Giresun and Ordu (115 km and 160 km west of Trabzon respectively). This may be correlated with a sharp break in the character of the coastal scenery east of Ordu, where forested hills run down to the sea, and are transected by steep valleys which become more broken than the rolling country to the west. From this break to the Georgian border, there is a distinctive region, extending inland up to the watershed that separates it from the central plateau. This region is floristically linked with Western Georgia and the Caucasus. The same region coincides very closely with the distribution of the kemenche. The fiddle extends into both the Caucasus and Soviet Armenia.⁴

It may be significant that the kemenche appears to be linked with the hazelnut cultivating population of the eastern coastal region.⁴

 

References

¹ Kilpatrick, DB 1980, Function and style in Pontic dance music (A dissertation

submitted in partial satisfaction for the degree Doctor of

Philosophy in Music 1975, University of California, L.A.),

Archeion Pontou [Archives of Pontos], supplement no.12,

Epitropi Pontiakon Meleton [The Committee for Pontic

Studies] Athens, p. 256.

² Tsahourides, M 2007, The Pontic lyra in contemporary Greece, Unpublished

PhD thesis, Goldsmiths College, University of London.

³ The New Grove Dictionary of Musical Instruments, In three volumes.

1985.

⁴ Picken, L 1975, Folk musical instruments of Turkey, Oxford University Press, London.

⁵ Anoyanakis, F 1991, Greek popular musical instruments, Melissa Publishing

House, Athens. (Quoted in Tsahourides (2007).)

⁶ Poulantzaklis, G www.kemanes.gr/english/index.php?page=kem-lyra viewed May 2010.

⁷ New Groves Dictionary of Music and Musicians, In 29 volumes.

2001,

⁸ Encyclopaedia Britannica,

2005,

⁹ Petrides, Th n.d., ‘Traditional Pontic dances accompanied by the Pontic lyra’, at: www.karalahana.com/english.html edited by Ozhan Ozturk, under the heading Pontic Music, created 2005, viewed June 2006. (Petrides lived 1928-88.)

¹⁰ Raftis, A 199?, Twenty Pontic dances and songs, Booklet on Pontic Greek songs with compact disk, Dora Stratou Greek Dances Theatre, Athens, pp. 18-9.

¹¹ Tsahourides, M 2007, pp. 45-6.

¹² Tsahourides, M 2007, p. 47.

¹³ Tsahourides, M 2007, p. 52.

¹⁴ Tsahourides, M 2007, p. 49.

¹⁵ Tsahourides, M 2007, p. 58.

¹⁶ Reinhardt, K 1966, Quoted in Picken (1975).

¹⁷ Picken, L 2007, pp. 329-30.

* Kemenches can be purchased from The Violineri. Details available from: http://kemenche.pontosworld.com

^# In the future, I look forward to reading information that is more contemporary from accomplished kemenche player, Nikos Michailidis, who is researching for his PhD thesis.