31 August 2010

6η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΟΝΤΙΑΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ

6Η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΟΝΤΙΑΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ




Στις 3, 4 και 5 Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιηθεί στην Θεσσαλονίκη η 6η Πανελλήνια Συνάντηση Ποντιακής Νεολαίας της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος . Η Συνάντηση θα λάβει χώρα στο ξενοδοχείο Sun Beach Hotel στο Δήμο Θερμαϊκού.



Το κύριο θέμα της 6ης Συνάντησης είναι «Χοροί του Πόντου».



Κατά τη διάρκεια της Συνάντησης θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα των καταγραφών και του διαλόγου της Επιτροπής Χορού και Ενδυμασίας της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδας. Έχοντας σαν γνώμονα τα μέλη της νεολαίας θελήσαμε να δαπανήσουμε τον μεγαλύτερο χρόνο της συνάντησης σε ένα θέμα, τους ποντιακούς χορούς, που είναι από τα αγαπημένα θέματα των νέων. Ταυτόχρονα με τον τρόπο αυτό θα ανακοινωθούν στο ευρύ κοινό τα αποτελέσματα των καταγράφων της Επιτροπής Χορού και Ενδυμασίας.



Το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει ακόμη τις ενδιαφέρουσες εισηγήσεις των Μανόλη Μανωλεδάκη «Ο Εύξεινος Πόντος στην αρχαιότητα και η σχετική επιστημονική έρευνα» και Παύλου Τσακαλίδη «Η ποντιακή μουσική και οι νέοι σήμερα».



Η έναρξη της Συνάντησης θα γίνει την Παρασκευή 3 Σεπτεμβρίου 2010 και ώρα 19:00 και η λήξη της το μεσημέρι της Κυριακής 5 Σεπτεμβρίου 2010 στις 14:00 με την έκδοση των συμπερασμάτων και του ψηφίσματος.



Η επίσημη τελετή έναρξης θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 3 Σεπτεμβρίου 2010 και ώρα 19.00 στο Ξενοδοχείο Sun Beach Hotel, το οποίο βρίσκεται στον Δήμο Θερμαϊκού. Μετά τη λήξη της τελετής θα ακολουθήσει ποντιακή βραδιά.



Λεπτομέρειες σχετικά με το πρόγραμμα της Πανελλήνιας Συνάντησης στο www.neolaia.poe.org.gr.



H 6η Πανελλήνια Συνάντηση Ποντιακής Νεολαίας θα καλυφθεί ζωντανά μέσα από το διαδίκτυο από το Livemedia , http://www.livemedia.gr.



Πρόγραμμα



Παρασκευή 3 Σεπτεμβρίου

12:00 – 18:00: Προσέλευση μελών νεολαίας. Τακτοποίηση στο ξενοδοχείο.

19:00: Έναρξη 6ης Πανελλήνιας Συνάντησης Ποντιακής Νεολαίας.

19:30: Κεντρική εισήγηση. Θέμα «Ο Εύξεινος Πόντος στην αρχαιότητα και η σχετική επιστημονική έρευνα».
Ομιλητής: Μανόλης Μανωλεδάκης. Λέκτορας Κλασικής Αρχαιολογίας. Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών, Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος.

20:00: Γεύμα.

21:00: Ποντιακή βραδιά με καλλιτέχνες της νεολαίας.



Σάββατο 4 Σεπτεμβρίου

09:00 – 11:00: πρωινό.

11:30: Εισαγωγή στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων των καταγραφών και του διαλόγου της Επιτροπής Χορού και Ενδυμασίας της Π.Ο.Ε.

11:45: Χοροί του Ακ Νταγ Ματέν.
Εισήγηση, παρουσίαση video. Χορός από τα παιδιά. Συζήτηση.
Εισηγητής: Μάκης Πετρίδης

12:45: Χοροί της Νικόπολης.
Εισήγηση, παρουσίαση video. Χορός από τα παιδιά. Συζήτηση.
Εισηγητές: Σάββας Τσεντεμεϊδης, Χρήστος Πακαταρίδης.

13:45: Εισήγηση: «Η ποντιακή διατροφή»
Εισηγητής: Θωμάς Σαββίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής ΑΠΘ, Τμήμα Βιολογίας, Τομέας Βοτανικής.

14:00: Διάλειμμα – Γεύμα με παραδοσιακά ποντιακά φαγητά.

17:30: Ομιλία: «Η ποντιακή μουσική και οι νέοι σήμερα».
Ομιλητής: Παύλος Τσακαλίδης, Δρ. Μουσικής, Μαέστρος, Συνθέτης

18:00: Ο χορός Σέρρα.
Εισήγηση, παρουσίαση video. Συζήτηση.
Εισηγητής: Μιχάλης Καραβέλας.

19:00: Το δρώμενο των Μωμόερων.
Εισήγηση, παρουσίαση video. Συζήτηση
Εισηγητής: Κώστας Αλεξανδρίδης.

20:00: Γεύμα.

21:00: Γλέντι.



Κυριακή 5 Σεπτεμβρίου

09:00 - 11:00: Πρωινό.

11:30: Θέματα Κοινωνικής Ευαισθησίας

Εισήγηση: «Εθελοντές δότες αίματος – εθελοντές δότες αιμοπεταλίων».
Εισηγητής: Ιωάννης Κατσαρής, Ιατρός - Αιματολόγος.

Εισήγηση: «Τράπεζες βλαστοκυττάρων».
Εισηγητής: Δαμιανός Σωτηρόπουλος, Ιατρός - Αιματολόγος, Διευθυντής αιματολογικής κλινικής και μονάδας μεταμοσχεύσεως του νοσοκομείου Παπανικολάου.

Εισήγηση: «Παρουσίαση της δράσης της Μ.Κ.Ο. «Φώς της Αφρικής», η οποία τελεί υπό την αιγίδα του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής.
Εισηγητής: Θωμάς Καρακώστας, Συντονιστής Οργανωτικού και Διοικητικού Τομέα της ΜΚΟ.

12:30: Παρουσίαση των Δράσεων της Συντονιστικής Επιτροπής Νεολαίας κατά το έτος 2009 – 2010.
Συζήτηση για τα θέματα, που αφορούν στην νεολαία (Κανονισμός λειτουργίας, Φεστιβάλ ποντιακών χορών, Συναπαντήματα νεολαίας, Λειτουργία της Σ.Ε.Ν. και των Π.Ε.Ν.)

13:30: Έκδοση ψηφισμάτων.

14:00: Αναχώρηση.



ΠΑΜΠΟΝΤΙΑΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΝΕΟΛΑΙΑΣ
Λ. ΝΙΚΗΣ 1,
Τ.Κ. 54624
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΤΗΛ: 2310227822
FAX: 2310227213
www.neolaia.poe.org.gr
info@neolaia.poe.org.gr

24 August 2010

The Kemenche - Sam Topalidis


The Kemenche


Sam Topalidis 2010
(Author of A Pontic Greek History)


Where music is considered a frill, where no effort in made to transmit a musical heritage to new generations, where it is not cultivated, music and man have been robbed of value and meaning.1



Description

The bottle-shaped kemençe, pronounced kemenche (see Plate 1), is the beloved instrument of Pontic people from north-eastern Asia Minor bordering the Black Sea. It has strong symbolic value for Pontic Greeks and serves as a symbol of cultural identity.2




Plate 1 Kemenche handcrafted by Terry Topalidis,


Hellenic Club of Canberra, Australia


The word kemenche is Persian in origin meaning ‘little bow’. It is sometimes called the karadeniz kemenchesi (Turkish for Black Sea fiddle) and the Pondiaki lyra (Greek for Pontic lyra).3

The body of the kemenche* is carved from cherry, plum, mulberry, walnut or juniper wood with seasoned plum heart-wood regarded the best.4 It is carved in the shape of a trough with rounded ends and covered with a coniferous wood sound-table. The short neck, which may have a fingerboard, tapers to a pear-shaped pegbox. Three strings are played with a short horsehair bow. The strings are tuned in 4ths and played in two-part polyphony (bowing across two strings at once).3 Until around 1920, some, or all of the three strings were made of silk. However, silk strings produce a beautiful but weak sound. Silk made way for gut strings and subsequently replaced by metal strings.5

Two classes of kemenche differing in size have been distinguished, but local Black Sea Turks, did not differentiate them. The smaller ones, around 54 cm in length, often have a fingerboard and the larger instruments are around 68 cm in length. Also, the kemane of Cappadocia, is a type of ‘large kemenche’, which, as seen in Turkish Museums, have six strings with a further six sympathetic strings under the fingerboards.4

In contrast, according to the Greek kemane player, George Poulantzaklis, the kemane is between 55 cm and 70 cm in length and only larger in volume and shape than the kemenche. The instruments Poulantzaklis uses have four strings with four other strings (sympathetica) which create a vibration (clamour) to the first four.6

The kemenche is one of the four basic types of lyra. The other three, the Cretan lyra (see Plate 2), the lyra of the Dodekanisa and the Thrakian lyra, are pear-shaped with three or four metal or gut strings which are stopped from the side by the fingernails (which differs from the kemenche where strings are stopped by the finger tips).7 Small pellet-bells attached on the bow (which provide rhythmic accompaniment), on the pear-shaped lyra, were once common (until around World War II), but are now rare3 (see Plate 3).

The pear-shaped lyra is closely related to the medieval rebec and like the rebec, a precursor of the medieval fiddle. The earliest known bowed instrument and the parent of the medieval European rebec is the rabab.8
 


Plate 2 A Cretan lyra






Plate 3 A pear-shaped lyra with small pellet-bells on the bow
History

The origin and history of the kemenche are obscure. The earliest known representation of a kemenche appears to be in an album of watercolours of Istanbul painted by Amadeo Preziosi. Preziosi was active in Istanbul from about 1840 onwards and was the chief figure in the Turkish art world in the 1870s. It is important to remember that the lack of images of humans and human artefacts in Islamic countries hinders the dating of the kemenche to an earlier period.4

Matthaios Tsahourides, researcher and respected kemenche player, believes the instrument (which he prefers to call the Pontic lyra) and its music has similar roots in Medieval Europe and Byzantium. If the construction of the instrument with other European instruments is examined, the kemenche looks more like a Byzantine or Medieval European instrument, than an instrument of Asian origin.2

The kemenche was taken to the Caucasus in the last half of the 19th century and the first quarter of the 20th century by Pontic immigrants and refugees.9 It was also taken to Greece in the first quarter of the 20th century by Pontic Greek refugees. 
 

Playing the kemenche

The sound of the kemenche is sharp and instantly recognisable. It is played in three positions:


  • While sitting, with the bottom end resting on the knee (although occasionally the fiddler will raise the fiddle above the knee, to obtain maximum resonance).


  • While standing still, with the fiddle hanging vertically; or


  • While actively leading a horon (chain dance), with the tailpiece directed away from the fiddler’s body, the long axis of the kemenche being horizontal when the arms are raised and vertical when the arms are lowered.4

In the past, kemenche players placed their wrist through a loop made of a ribbon, which was tied to the fiddle’s head. This helped them stabilise the instrument when they played the notes of the upper register with the extension of the fourth finger.2

The string tuned to the highest pitch (on the observers right when viewed in front) is known by Turks as the zil (I) string and is tuned first. The sağir (II) is the middle string and bom (III) the lowest string. Turkish fiddlers choose a pitch at which their instrument, often made by themselves or a local carpenter, is most resonant.4


From a Greek perspective, the strings of the kemenche are:
tuned on re, la, re, but their pitch is not absolute. The melody is played on the first or the second string, either while pressing down its adjacent string so as to form two parallel melodic lines, or touching with the bow the other string as a drone. Kementse is mainly played solo or accompanying the singer. Nevertheless, when the dance takes place in the open air it may be accompanied by a second kementse or a daouli10 [drum].

Playing techniques of the kemenche in Greece have been described.
The strings of the lyra are stopped with the player’s fingertips … using the four fingers of the left hand give expressiveness to the colourful playing of the lyra. In order to produce pitches higher than those of an open string, the string is firmly pressed against the fingerboard with the fingers of the left hand, thus shortening the sounding length, and consequently raising the pitch. The string itself vibrates only between the bridge and the nut. … When the lyra player plays a melody, he often simultaneously stops a neighbouring string with the same fingers. Something similar takes place in the case of the bow. In the course of playing, the bow will often be used to vibrate two strings, the string upon which the melody is played and the neighbouring string.11

In relation to the left hand playing technique:
The most important characteristic left-hand technique in Pontic lyra playing is the trill. The movement of one finger produces a note that alternates repeatedly with a sustained tone held by another finger.12

The left hand playing technique is also very important in order to evaluate a musical performance, but it is the bowing [right hand playing] that forms the overall acoustic result.’13

The bow is held firmly, yet lightly, between the fingers and thumb of the right hand. The third finger is in a position to exert varying pressure on the bow hair. … The bow is drawn at right angles across the strings … The correct bow position on the instrument (about 2 to 4cm away from the bridge) makes a clear and pure sound. … In performance, the performer may need to turn the body of the instrument with his left hand in order for the bow to touch another string.14

Defining a specific melody in Pontic lyra music is very elusive. There is no authoritative or written version of a melody or tune and each time it is performed by the lyra player, it is played differently. … The use of modulation in Pontic lyra music is common. The lyra player usually modulates by playing a melodic phrase in a different key tonality above or below that of the original tonal centre. In contemporary music repertory, most of the time modulation takes place through improvisation. Thus, the Pontic lyra player may modulate by improvising and changing the mode of the original piece but must always return to the tonic of the original tune.15
 
Distribution in Turkey#

It appears that Samsun on the Black Sea coast is the western limit of the playing of the kemenche.4 Playing the kemenche continued eastwards, beyond Trabzon (300 km straight-line distance east of Samsun) and Hopa to the Soviet frontier (160 km east of Trabzon). Reinhardt regards the neighbourhood of Machka (25 km south of Trabzon) as having players with the highest technical skill, including the highest frequency of bowing.16

In Findikli (130 km east of Trabzon):
the average speed [of playing] falls, and extended use of undecorated fourth parallels becomes more frequent. In villages south of Pazar [100 km east of Trabzon], the simultaneous bowing of all three strings may be used extensively. … In the opposite direction, West of Ordu [140 km east of Samsun], the style tends to become more linear, with only occasional use of two voices, and there is perhaps more frequent use of tetrachords that include an augmented second.17

From the work of Dr Davis in his volumes of Flora of Turkey, the distribution of Turkish folk musical instruments is regulated in part by similar factors that regulate the distribution of wild plant-species. Barriers to the spread of plants are usually also barriers to the movement of men.4

Davis notes a break in the characteristic flora between Giresun and Ordu (115 km and 160 km west of Trabzon respectively). This may be correlated with a sharp break in the character of the coastal scenery east of Ordu, where forested hills run down to the sea, and are transected by steep valleys which become more broken than the rolling country to the west. From this break to the Georgian border, there is a distinctive region, extending inland up to the watershed that separates it from the central plateau. This region is floristically linked with Western Georgia and the Caucasus. The same region coincides very closely with the distribution of the kemenche. The fiddle extends into both the Caucasus and Soviet Armenia.4

It may be significant that the kemenche appears to be linked with the hazelnut cultivating population of the eastern coastal region.4
 

References

1 Kilpatrick, DB 1980, Function and style in Pontic dance music (A dissertation
submitted in partial satisfaction for the degree Doctor of
Philosophy in Music 1975, University of California, L.A.),
Archeion Pontou [Archives of Pontos], supplement no.12,
Epitropi Pontiakon Meleton [The Committee for Pontic
Studies] Athens, p. 256.

2 Tsahourides, M 2007, The Pontic lyra in contemporary Greece, Unpublished
PhD thesis, Goldsmiths College, University of London.

3 The New Grove Dictionary of Musical Instruments, In three volumes.
1985.

4 Picken, L 1975, Folk musical instruments of Turkey, Oxford University Press, London.

5 Anoyanakis, F 1991, Greek popular musical instruments, Melissa Publishing
House, Athens. (Quoted in Tsahourides (2007).)

6 Poulantzaklis, G www.kemanes.gr/english/index.php?page=kem-lyra viewed May 2010.

7 New Groves Dictionary of Music and Musicians, In 29 volumes.
2001,

8 Encyclopaedia Britannica,
2005,

9 Petrides, Th n.d., ‘Traditional Pontic dances accompanied by the Pontic lyra’, at: www.karalahana.com/english.html edited by Ozhan Ozturk, under the heading Pontic Music, created 2005, viewed June 2006. (Petrides lived 1928-88.)

10 Raftis, A 199?, Twenty Pontic dances and songs, Booklet on Pontic Greek songs with compact disk, Dora Stratou Greek Dances Theatre, Athens, pp. 18-9.

11 Tsahourides, M 2007, pp. 45-6.

12 Tsahourides, M 2007, p. 47.

13 Tsahourides, M 2007, p. 52.

14 Tsahourides, M 2007, p. 49.

15 Tsahourides, M 2007, p. 58.

16 Reinhardt, K 1966, Quoted in Picken (1975).

17 Picken, L 2007, pp. 329-30.

* Kemenches can be purchased from The Violineri. Details available from: http://kemenche.pontosworld.com

# In the future, I look forward to reading information that is more contemporary from accomplished kemenche player, Nikos Michailidis, who is researching for his PhD thesis.

20 August 2010

ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ: Ας Σην Τραπεζούνταν Σην Θεσσαλονίκην

Μετά από πολυετή μουσική περιπλάνηση στην Ελλάδα και στον ιστορικό Πόντο, σε πόλεις, χωριά, παρχάρια, σε λαϊκές πανηγύρεις και παρακάθεα, σε συναυλίες και φεστιβαλικές εκδηλώσεις, ο Αντέμ Εκίζ και ο Φίλιππος Κεσαπίδης είναι και πάλι μαζί μας με μια διαφορετική δισκογραφική παραγωγή που έχει ως αφετηρία την Τραπεζούντα και τη Θεσσαλονίκη.

Πηγή: Livemedia.gr 

Δείτε τα διαφημηστικά βίντεο εδω:

Αντέμ Εκίζ - Φίλιππος Κεσαπίδης - 1ο μέρος -
Livemedia.gr - Ζωντανή μετάδοση, Αναμετάδοση, Ζωντανές μεταδόσεις, Συνέδρια, Καταγραφή συνεδρίων - εκδηλώσεων, Βιντεοσκόπηση, Βιντεοσκοπήσεις

16 August 2010

ΕΡΝΤΟΓΑΝ: "Τέλεσαν τη Λειτουργία τους. Τι χάσαμε;"

http://fanarion.blogspot.com/2010/08/blog-post_16.html

Ρεπορτάζ - φωτογραφίες: Νικόλαος Μαγγίνας

Ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ευρισκόμενος σε δείπνο του Ραμαζανίου (Ιφτάρ), που παρέθεσε η Ένωση Βιομηχάνων και Επιχειρηματιών (MÜSİAD) στην πόλη Γκαζίαντεπ στην νοτιοανατολική Τουρκία, αναφέρθηκε στην ιστορική Θεία Λειτουργία που τελέσθηκε στην Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά στην Τραπεζούντα του Πόντου λέγοντας ότι: «Σήμερα στη Σουμελά ήρθαν οι Χριστιανοί και τέλεσαν τη Θεία Λειτουργία σύμφωνα με την παράδοσή τους».

Στη συνέχεια ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στις διακηρύξεις των εθνικιστών λέγοντας:
«Μία-δύο ομάδες, όπως είναι γνωστό, δε χρειάζεται να εξηγήσω ποιοί είναι αυτοί, λένε «ορίστε, ξαναζωντάνεψαν την επιθυμία για δημιουργία κράτους του Πόντου».


Ο Τούρκος Πρωθυπουργός συνέχισε λέγοντας: «Φίλοι μου, τί έγινε; Ήρθαν, τέλεσαν τη Θεία Λειτουργία τους και αναχώρησαν. Πόσοι άνθρωποι; 1500 – 2000. Τί χάσαμε; Στην πραγματικότητα κερδίζουμε. Τί κερδίζουμε; Να σας πω. Αυτός που είναι βέβαιος για την πίστη του δεν φοβάται την ελευθερία της πίστης . Όποιος πιστεύει στις ιδέες του και στις σκέψεις του δεν φοβάται την ελευθερία των ιδεών και των σκέψεων. Αυτοί, λένε, ότι είναι «εθνικιστές». Άνοιξτε και ρίξτε μια ματιά στη Ιστορία των Οθωμανών. Κοιτάξτε, τα είχαν φοβηθεί ποτέ αυτά οι Οθωμανοί; Αντίθετα, επί Οθωμανών ήταν ανοικτά, χωρίς να αντιμετωπίσουν την παραμικρή δυσκολία. Τα χρησιμοποίησαν στις σχέσεις τους με τη διεθνή κοινότητα, με τον καλύτερο τρόπο, προς όφελος της δικής τους εξουσίας. Τώρα τί είναι αυτά;.... Θεέ μου! Ένα κλίμα φοβίας με σκοπό να αναστατώσουν τη χώρα και να φέρουν τα πάνω κάτω».

Αξίζει να αναφερθεί ότι πριν λίγες ημέρες ο Πρωθυπουργός Ερντογάν επισκέφθηκε την Τραπεζούντα καθ' οδόν για την ιδιαίτερη πατρίδα του που βρίσκεται στην περιοχή της πόλης Ρίζε, στη Μαύρη Θάλασσα. Σύμφωνα με πληροφορίες σε συζήτηση που είχε με τις αρχές της Τραπεζούντας τούς συνέστησε "η φιλοξενία να είναι άψογη προς τους επισκέπτες που θα έρθουν για την λειτουργία στην Σουμελά".

ΞΕΡΙΖΩΜΟΣ - ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ

ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ ¨ΡΩΜΑΝΙΑ¨
ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΓΡΕΒΕΝΩΝ 16/5/2010
¨ΞΕΡΙΖΩΜΟΣ¨ (Ο ΑΛΕΞΗΣ)

ΛΙΒΩΝ Ο ΟΥΡΑΝΟΝ - ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ

ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ ¨ΡΩΜΑΝΙΑ¨
ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΓΡΕΒΕΝΩΝ 16/5/2010

 

12o ΣΥΝΑΠΑΝΤΗΜΑ ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΠΟΝΤΙΑΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ



12o ΣΥΝΑΠΑΝΤΗΜΑ
ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΠΟΝΤΙΑΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ
ΣΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ

15,16,17,18 ΙΟΥΛΙΟΥ 2010

ΨΗΦΙΣΜΑ
Εμείς οι 450 νέοι και νέες, εκπρόσωποι Ποντιακών Σωματείων συγκεντρωθήκαμε 15, 16, 17, 18 Ιουλίου 2010 στα υψώματα του Βερμίου για το «Συναπάντημα στην Παναγία Σουμελά». Μέσα από ποικίλες ομιλίες και παρουσιάσεις με θεματικές όπως η διατήρηση της ιστορικής μνήμης, η παράδοση, τα ήθη και τα έθιμα, η οικολογία-το περιβάλλον, τεχνολογία και διαδίκτυο, σε συνδυασμό με κατάθεση απόψεων, ιδεών και προβληματισμού καταλήξαμε μέσα από διάλογο στα παρακάτω:
Για την 19η Μαΐου – ημέρα μνήμης
Απαιτούμε η 19η Μαΐου να καθιερωθεί ως ευρωπαϊκή μέρα μνήμης των θυμάτων του Κεμαλισμού, μιας πολιτικής πρακτικής που οδήγησε στις γενοκτονίες των λαών του Ευξείνου Πόντου και της Μικράς Ασίας.
Για την οικολογία
Ως συνειδητοποιημένοι νέοι αντιμετωπίζουμε ενεργά τα περιβαλλοντικά προβλήματα, ενημερωνόμαστε, τοποθετούμαστε και στηρίζουμε τις προσπάθειες για πράσινη ανάπτυξη και δεν μένουμε απλά θεατές στην κλιματική αλλαγή και στα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας.
Για την Ποντιακή νεολαία
Αποτελεί για μας το Συναπάντημα ποντιακής νεολαίας που γιορτάζει φέτος (12) δώδεκα χρόνια ζωντανής και δυναμικής παρουσίας κάτι παραπάνω από μια σταθερά, έναν αδιάβλητο θεσμό γύρω από τον οποίο συγκεντρωνόμαστε κάθε χρόνο εκατοντάδες νέοι.
Μια προσομοίωση μιας ενεργής και ζωντανής κοινότητας, ένα μικρό πυρήνα μνήμης και συνέχειας του ποντιακού ελληνισμού που απευθύνεται και γίνεται πλέον κοινό κτήμα ολοκλήρου του ελληνισμού.
Ένα θεσμό για τον οποίο οι νεολαίοι αγωνιζόμαστε και συσπειρωμένοι, ακηδεμόνευτοι, αδιάσπαστοι και πιστοί στις αξίες και τα ιδανικά της ποντιακής παράδοσης κρατώντας την ποντιακή φλόγα άσβεστη. Ως συνεχιστές της ποντιακής παράδοσης βρισκόμαστε στο φάρο του ποντιακού ελληνισμού, την Παναγία Σουμελά όπου το φως και τα οράματα των κτητόρων συνεχίζουν σήμερα να φωτίζουν τις καρδιές μας και να μας μπολιάζουν με καινούριες ιδέες.
Για την ενότητα του Ποντιακού χώρου
Εμείς οι νέοι στηρίζοντας το έργο της Παναγίας Σουμελά επιμένουμε με βάση τη νομιμότητα στο αυτοδιοίκητο του Ιδρύματος Παναγία Σουμελά με τη συμμετοχή και την παρουσία της εκκλησίας της Ελλάδος. Έτσι, απαιτούμε από όλους τους φορείς να συνεχίζουν να στηρίζουν το έργο της Σουμελιώτισσας, Κυράς του Πόντου, έργο που με τόσο κόπο και αγώνα όλες οι διοικήσεις του προσέφεραν διαχρονικά.
Στηρίζουμε το έργο του Μητροπολίτη Βεροίας- Ναούσης και Καμπανίας και τιμούμε την προσφορά και τη συμπαράστασή του στο συντελούμενο έργο, ζητώντας τη συμμετοχή του στα διοικητικά πράγματα του Ιδρύματος Παναγία Σουμελα.
Καλούμε την Πολιτεία σε συνεργασία με την Εκκλησία και τα Δ.Σ. του Σωματείου και του Ιδρύματος «Παναγία Σουμελά» να ενισχύσει την πορεία του Ιδρύματος Παναγία Σουμελά με σεβασμό προς το έργο που έχει συντελεστεί και έχει αγκαλιασθεί από τον Ελληνισμό στο συνολό του.
Ενισχύουμε, υποστηρίζουμε και προωθούμε με κάθε δυνατό τρόπο και ειδικά μέσα από αυτήν την συνάντηση των νέων την ενότητα του οργανωμένου ποντιακού χώρου στην πράξη και αντιτιθέμεθα σε ηγεμονικές και ωφελιμιστικές πρακτικές ώστε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο να καταθέσει ο ποντιακός ελληνισμός, αδιάσπαστο μέρος του συνόλου του ελληνισμού, την δική του δυναμική στη πορεία ανάκαμψης της Ελληνικής οικονομίας και αποκατάστασης του κοινωνικού κράτους και της αξιοπιστίας της πατρίδας μας.



Σταυρωτά στις Ρίζες…
Συσπειρωμένοι γύρω από το Προσκύνημα της <<Παναγίας Σουμελά>>.
Γαντζωμένοι στις Ρίζες του Πολιτισμού και της Παράδοσης μας.




12o ΣΥΝΑΠΑΝΤΗΜΑ
Η ΝΕΟΛΑΙΑ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΑΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ

Καστανιά 18-07-2010






ΕΚΛΟΓΗ ΝΕΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ Π.Ο.Π.Σ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ
ΠΟΝΤΙΑΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ
Αντιγονιδών 19 – τ.κ. 546 30 Θεσσαλονίκη, τηλ. (2310) 548526, 543611, fax 548922
e-mail: pops_1972@yahoo.gr


ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ


Θέμα: ΕΚΛΟΓΗ ΝΕΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ Π.Ο.Π.Σ

Θεσσαλονίκη 20-7-2010

Μετά την Εκλογοαπολογιστική Τακτική Γενική Συνέλευση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων η οποία πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 11-7-2010 στις 15.00΄, στην αίθουσα συνεδριάσεων του Ιερού Ιδρύματος «Παναγία Σουμελά», συνήλθαν το Σάββατο 17-7-2010 στα γραφεία της Π.Ο.Π.Σ. Αντιγονιδών 19, η εκλεγμένη από τις εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στο Λεκανοπέδιο Αττικής στις 25-6-2010 κα. Σοφία Παπαδοπούλου και οι 14 πρώτοι επιτυχόντες των εκλογών της 11-7-2010, για να προχωρήσουν στην συγκρότηση σώματος.
Ο κ. Χαράλαμπος Αποστολίδης, ανακοίνωσε τα αποτελέσματα της εκλογικής διαδικασίας, με το πρακτικό της εφορευτικής επιτροπής και το καταστατικό.
Στην συνέχεια άρχισαν οι διαδικασίες εκλογής του νέου προεδρείου, με μυστική ψηφοφορία.
΄Ετσι συγκροτήθηκε σε Σώμα το Νέο Διοικητικό Συμβούλιο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων για την περίοδο 2010-2013, όπως παρακάτω:

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ : ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ
ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Α΄ : ΣΑΧΙΝΙΔΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ
ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Β΄ : ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΣΟΦΙΑ
ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ : ΣΑΒΒΙΔΟΥ ΒΙΚΤΩΡΙΑ
ΕΙΔΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ : ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΤΑΜΙΑΣ : ΚΕΣOΠΟΥΛΟΥ ΕΙΡΗΝΗ
ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΤΑΜΙΑΣ : ΖΗΛΕΛΙΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ-ΝΕΟΛ. : ΑΡΖΟΥΜΑΝΙΔΗΣ ΙΣΑΑΚ
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ : ΤΣΑΜΤΣΙΔΗ ΒΕΝΙΕΡΑ
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ : ΤΣΙΡΙΔΗΣ ΜΩΫΣΗΣ
ΜΕΛΟΣ : ΕΥΘΥΜΙΑΔΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ
ΜΕΛΟΣ : ΚΑΦΑΝΤΑΡΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
ΜΕΛΟΣ : Αρχιμ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΚΕΙΜ
ΜΕΛΟΣ : ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΡΘΕΝΑ
ΜΕΛΟΣ : ΧΑΪΤΙΔΟΥ ΣΤΕΛΛΑ


Τα μέλη του νέου Διοικητικού Συμβουλίου έβαλαν ως προτεραιότητες τα παρακάτω:

Την συνέχιση των προσπαθειών για την διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού.
Τον σεβασμό των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ποντιόφωνων Μουσουλμάνων του Ιστορικού Πόντου.
Το πέρασμα της ιστορίας του Ελληνισμού του Πόντου, της Μικρασίας και γενικά της Ανατολής στα σχολικά εγχειρίδια της ελληνικής εκπαίδευσης.
Τον σεβασμό των μνημείων και κειμηλίων που οι πρόγονοί μας εγκατέλειψαν παρά τη θέλησή τους στον ιστορικό Πόντο.
Την εκπόνηση συνολικού σχεδίου δράσης από μέρους της ελληνικής πολιτείας, για την επίλυση των προβλημάτων που απασχολούν τους συμπατριώτες μας ομογενείς από τις χώρες της π. ΕΣΣΔ σχετικά με την απόκτηση ελληνικής ιθαγένειας.
Τη διάδοση και διάσωση της ποντιακής διαλέκτου.
Τη διατήρηση και διάδοση των ηθών και εθίμων, μέσα από μεγάλες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, σε συνεργασία με Νομαρχίες, Δήμους και Ποντιακά Σωματεία.



ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ & ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΤΗΣ Π.Ο.Π.Σ.

Πόντιοι και η Γενοκτονία των Ελλήνων - Νικόλαος Χλαμίδης


Πόντιοι και η Γενοκτονία των Ελλήνων



Νικόλαος Χλαμίδης
Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο 
hlamides@gmail.com


(Ελληνική μετάφραση Φανούλα Αργυρού)

Ιούνιος 2010

Το Μάρτιο του τρέχοντος έτους το Σουηδικό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα, το οποίο ανεγνώρισε την Γενοκτονία που διαπράχθηκε εναντίον ορισμένων μειονοτήτων κατά την διάρκεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, συγκεκριμένα η «δολοφονία Αρμενίων, Ασσυρίων/Συρίων/Χαλδαίων και Ποντίων Ελλήνων» αναγνωρίζεται πλέον ως πράξη γενοκτονίας. Καθώς πολλοί χαιρέτησαν το ψήφισμα ως μεγάλη νίκη, για όσους μελετούν τα ιστορικά αρχεία ήλθε ως μια έκπληξη το γεγονός ότι ένα τέτοιο περιεκτικό ψήφισμα δεν περιέλαβε όλους τους Έλληνες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας παρά μόνο τους Έλληνες της περιοχής του Πόντου.1

Η μεγάλη πλειοψηφία των Ποντίων Ελλήνων εκτιμούν τις γενοκτονικές εμπειρίες των υπολοίπων Ελλήνων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, όμως πολλοί ακόμα προτιμούν να θεωρούν την τύχη των δικών τους ανθρώπων ως ξεχωριστή. Διαχρονικά έχουμε επισημάνει αρκετές θέσεις που υποστηρίζουν ότι μια διάκριση πρέπει να γίνεται μεταξύ των εμπειριών των Ποντίων Ελλήνων και των άλλων Ελλήνων της αυτοκρατορίας κατά την διάρκεια της Γενοκτονίας.2

Οι πιο συνηθισμένες θέσεις είναι:





  1. Οι Πόντιοι έχουν μια ξεχωριστή ιστορία, κουλτούρα, τρόπο ζωής και διαλέκτου, που τους κάνει να ξεχωρίζουν από τις υπόλοιπες Οθωμανικές Ελληνικές κοινότητες.





  2. Πολλοί Πόντιοι Έλληνες, αντίθετα με Έλληνες άλλων περιοχών της αυτοκρατορίας, πήραν τα όπλα εναντίον εκείνων που τους καταδίωκαν και, επομένως, η ιστορία των καταδιώξεων στη περιοχή αξίζει ειδικής αναφοράς.





  3. Αντίθετα με τον Πόντο, η δυτική Μικρά Ασία ήταν εμπόλεμη ζώνη όπου Ελληνικά και Τουρκικά στρατεύματα αντιμάχονταν. Αγριότητες που διεπράχθησαν στα πλαίσια του Ελληνο-Τουρκικού πολέμου δεν μπορούν να θεωρηθούν ως μέρος της Γενοκτονίας.





  4. Για δύο δεκαετίες οι Πόντιοι Έλληνες της Διασποράς εργάζονται ασταμάτητα για να κατορθώσουν την αναγνώριση της Γενοκτονίας και, επομένως, δεν είναι υπερβολικό να αναμένουν μια αποκλειστική προσέγγιση για τους Έλληνες του Πόντου.

Θα προσφέρουμε μια απάντηση στα προαναφερθέντα αλλά πρώτα θα θέλαμε να δηλώσουμε ότι αμφότεροι αναγνωρίζουμε πλήρως ότι οι Πόντιοι Έλληνες έτυχαν γενοκτονίας και σε όλα τα κατωτέρω, που θα παραθέσουμε με κανένα τρόπο δεν σκοπεύουμε στο να υποβαθμίσουμε τα γεγονότα και το βαθμό της εκστρατείας καταδίωξης στην περιοχή του Πόντου.






  1. Ο ισχυρισμός της μοναδικότητας είναι κάπως απλοποιημένος γιατί παραγνωρίζει τη μεγάλη και πλούσια ποικιλία κουλτούρας που διατηρούσαν οι ελληνικές κοινότητες της περιοχής. Το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών στην Αθήνα έχει εντοπίσει μέχρι και 1,500 καθαρώς ελληνικούς Ορθόδοξους οικισμούς στην περιοχή του Πόντου, τον κάθε ένα με τη δική του ξεχωριστή κουλτούρα, έθιμα, και τρόπο ζωής.3 Ο ισχυρισμός της ξεχωριστής Ποντιακής διαλέκτου επίσης χρήζει κάποιας διευκρίνισης. Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει μία και μόνο Ποντιακή Ελληνική διάλεκτος—θα πρέπει να μιλάμε για διαλέκτους, στον πληθυντικό. Η μελέτη του Richard M Dawkins αναφέρεται στις πάρα πολλές διαφορές μεταξύ των πάρα πολλών διαλέκτων, όχι μόνο του Πόντου αλλά συνολικά της Μικράς Ασίας.4 Η προφορά διέφερε από το ένα μέρος στο άλλο, καθώς κάποιες λέξεις ήταν ιδιάζουσες μιας περιοχής και ήταν εντελώς άγνωστες σε άλλες. Βέβαια, και άσχετο με την επιρροή της τοπικής φρασεολογίας και προφοράς, η γλώσσα της κοινότητας των Ελλήνων του Πόντου ήταν Ελληνική.5 Και παρόλο που η φυσική απομόνωση του Πόντου από την Ελλάδα είχε ως αποτέλεσμα την διαμόρφωση ενός χαρακτήρα για την περιοχή που ήταν διαφορετικός από την κυρίως Ελλάδα, οι ελληνικές κοινότητες του Πόντου είχαν μια κοινή ταυτότητα όσον αφορά την εθνικότητα και θρησκεία με τις ελληνικές κοινότητες σε άλλες περιοχές της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ακόμα περισσότερο, οι Έλληνες του Πόντου δε θεωρούσαν τους εαυτούς τους διαφορετικούς από τους Έλληνες της υπόλοιπης αυτοκρατορίας. Αποκαλούνταν όχι Πόντιοι αλλά Έλληνες ή Ρωμιοί, βασιζόμενοι στην θεωρία τους ότι ήταν απόγονοι της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Όπως και οι άλλοι Έλληνες της Μικράς Ασίας, πίστευαν ότι οι απόγονοι τους ήταν αρχαίοι Έλληνες που είχαν εποικίσει τις ακτές της Μικράς Ασίας πολλούς αιώνες νωρίτερα. Ούτε οι Οθωμανοί Τούρκοι δεν ξεχώριζαν τις διάφορες Ελληνικές κοινότητες, τις οποίες θεωρούσαν όλες ως μέλη του Οθωμανικού Μιλέτ των Ρωμιών.






  1. Η άποψη του δευτέρου ισχυρισμού είναι απλά λανθασμένη. Παρόλο που αληθεύει ότι υπήρχαν κάποιες εστίες ένοπλης αντίστασης στην περιοχή του Πόντου σε σχέση με την Γενοκτονία, δεν αληθεύει ο ισχυρισμός ότι κοινότητες σε άλλες περιοχές που αντιμετώπισαν σφαγές και εκτοπισμούς, δεν έφεραν αντίσταση. Αν και υπάρχουν πολλές περιπτώσεις στις οποίες μπορούμε να αναφερθούμε, ένα μόνο παράδειγμα είναι αρκετό: Η ελληνική αντίσταση στην περιοχή Νικομήδειας/Ιζμίτ ορισμένες εκατοντάδες χιλιόμετρα από τον Πόντο.6 Μολονότι το γεγονός αυτό αντικρούει και καταρρίπτει τον ισχυρισμό περί του αντιθέτου, ας υποθέσουμε για μια στιγμή ότι ο ισχυρισμός είναι αληθής. Η πράξη της γενοκτονίας δεν είναι θέμα διαφοροποίησης εξαρτώμενης από την ένοπλη αντίσταση αλλά ένας συλλογικός στόχος, ο οποίος στην περίπτωση της Ελληνικής Γενοκτονίας στόχευε ολόκληρο τον Οθωμανικό ελληνικό πληθυσμό. Αν η ιστοριογραφία του Εβραϊκού Ολοκαυτώματος αναφερόταν αποκλειστικά στην αντίσταση στα γκέτο, ή της Αρμενικής Γενοκτονίας, π.χ., στην αντίσταση στο Βαν τότε αμφότερες οι γενοκτονίες θα παρουσιάζονταν άκρως παρερμηνευμένες. Εν πάση περιπτώσει, επειδή οι Έλληνες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας αποτελούσαν έναν πληθυσμό μειονότητας, διασκορπισμένης σε ολόκληρη την επικράτεια της αυτοκρατορίας, στις πλείστες περιπτώσεις—περιλαμβανομένων και εκείνων του Πόντου—οι ελληνικές αυτές κοινότητες δεν ήταν εις θέση να προσφέρουν καμία οργανωμένη ένοπλη αντίσταση.






  1. Συμφωνούμε ότι στην περίπτωση του Ελληνο-Τουρκικού πολέμου, σποραδικές αγριότητες που διαπράχθηκαν από την μία στρατιωτική δύναμη εναντίον της άλλης εν καιρώ πολέμου σε μια εμπόλεμη ζώνη, δεν μπορούν να θεωρηθούν ως ένα κεφάλαιο στην ιστορία της Ελληνικής Γενοκτονίας. Τουναντίον, η Ελληνική Γενοκτονία δεν σχετίζεται με κανένα είδος πολεμικής δραστηριότητας. Εκτός τούτου, η Ελληνική Γενοκτονία ήταν αποτέλεσμα φυσικής εξουδετέρωσης άοπλων πληθυσμών, ανδρών, γυναικών και παιδιών, εν καιρώ ειρήνης και μακριά από εμπόλεμες ζώνες.

Μεταξύ Μαΐου 1919 και Σεπτεμβρίου 1922, η Ελλάδα διατηρούσε στρατιωτική παρουσία σε ορισμένες περιοχές της δυτικής Ανατολίας. Είναι σημαντικό να θυμούμαστε ότι η παρουσία της οφειλόταν μερικώς στην μεταχείριση των Ελλήνων κατά την διάρκεια των πέντε χρόνων πριν τη Συμμαχική απόφαση σε σχέση με την Σμύρνη: «Με σκοπό την αποφυγή ταραχών και σφαγών των Χριστιανών στη Σμύρνη και στις πέριξ περιοχές, η κατοχή της πόλης και φρουρίων από τις Συμμαχικές Δυνάμεις αποφασίστηκε από τον Πρόεδρο [Γουίλσον] και τον Πρωθυπουργό [Λόιτ Τζιώρτζ] και τον κ. Κλεμανσώ», αποκάλυψε ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών λίγες μέρες πριν την άφιξη των ελληνικών στρατευμάτων στη Σμύρνη.7 Επομένως, αγνοώντας εξ΄ολοκλήρου την περιοχή αυτή, αφαιρούνται πέντε χρόνια ιστορίας (1914-1919) συστηματικών εκτοπισμών και σφαγών εναντίον εκατοντάδων ελληνικών κοινοτήτων τον καιρό που δεν υπήρχε καμία ξένη στρατιωτική παρουσία. Με τον ίδιο τρόπο, παραβλέπεται και η περίοδος κατά την οποία έλαβε χώρα η εκκένωση των Ελλήνων και άλλων Συμμαχικών στρατιωτικών δυνάμεων από την Μικρά Ασία την οποία ακολούθησε το Ολοκαύτωμα της Σμύρνης και η τελευταία φάση της καταστροφής και η εξουδετέρωση των Οθωμανικών Χριστιανικών κοινοτήτων.

Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι ο ισχυρισμός αυτός φαίνεται να αντανακλά σε μια λανθασμένη εντύπωση πως οι μόνες κοινότητες που ήταν στόχος ήταν εκείνες στο Πόντο και στην περιοχή της Σμύρνης στην δυτική Ανατολία και ότι η επιλογή είναι απλά αν θα περιλαμβάνεται η Σμύρνη ή όχι. Εκείνο που παραμένει ανεξήγητο είναι γιατί οι εκατοντάδες χιλιάδες Ελλήνων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας που ζούσαν κατά μήκος όλων των παραλιών της Τουρκίας, εκείνοι που ζούσαν σε απομονωμένα χωριά στην ενδοχώρα, εκείνοι που ζούσαν στα νησιά καθώς και μεγάλοι αριθμοί που κατοικούσαν στην Θράκη, έχουν όλοι αποκλειστεί; Αυτές οι κοινότητες δεν ήταν λιγότερα θύματα από τους Έλληνες του Πόντου ή της Σμύρνης.

Σε μια συνέντευξή του ένας ιστορικός εξηγεί πως ο λόγος για τον οποίο αποκλείει τις καταδιώξεις των υπολοίπων Ελλήνων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας από την εξίσωση της γενοκτονίας είναι γιατί «υπάρχει δικαιολογία για την σφαγή τους, ενώ για την περιοχή του Πόντου δεν υπάρχει δικαιολογία.»8 Στην ουσία, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά για τον Πόντο, ο οποίος έτυχε και Ρωσικής στρατιωτικής κατοχής, Βρετανικής στρατιωτικής παρουσίας, βομβαρδισμό από το Ελληνικό Ναυτικό και μια κίνηση από σποραδική ένοπλη αντίσταση, όπως αναφέραμε ήδη, μεταξύ άλλων πολλών. Εκείνο που απομένει από πλευράς μας να τονίσουμε είναι ότι το καθήκον των ιστορικών είναι να παρουσιάζουν με ακρίβεια και αλήθεια τα γεγονότα και να είναι αμερόληπτοι.9 Το να διαστρεβλώνεται η ιστορία για να εξυπηρετηθεί μια θέση έναντι άλλης, άσχετα από τα κίνητρα του οποιουδήποτε, αποτελεί ενέργεια σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος.







  1. Η αναγνώριση της Γενοκτονίας δεν πρέπει να θεωρείται ως τιμητική για όσους κάνουν το μεγαλύτερο θόρυβο. Η αναγνώριση πρέπει να χρησιμεύει στο να επιβεβαιώνεται η ιστορία με τρόπο που να αντανακλά επακριβώς τα ιστορικά αρχεία και με κανένα τρόπο δεν πρέπει να τροποποιείται κατά το δοκούν. Τα ιστορικά αρχεία—περιλαμβανομένων διεθνών αρχείων, εφημερίδων, αναφορών, μαρτυριών διασωθέντων και αυτόπτων μαρτύρων—επιβεβαιώνουν ότι οι ελληνικές κοινότητες σε ολόκληρη την Οθωμανική αυτοκρατορία αποτέλεσαν στόχο Γενοκτονίας. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα, τα περισσότερα ψηφίσματα Γενοκτονίας ήταν αποτέλεσμα πιεστικού λόμπυ από πλευράς των Ποντιακών οργανώσεων και, ως εκ τούτου, φαίνεται να περιορίζονται στην «Ποντιακή Γενοκτονία» και την τύχη των Ποντίων Ελλήνων μόνο. Όμως μια γρήγορη ματιά στα ψηφίσματα φανερώνει κάποια θετικά στοιχεία. Π.χ., το ψήφισμα που εγκρίθηκε στο Οχάϊο τον Μάιο του 2005 μιλά για μια «τραγική γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και της Μικράς Ασίας».10 Και πέρσι στο Κοινοβούλιο της Νοτίου Αυστραλίας εγκρίθηκε ψήφισμα το οποίο, και παρόλο ότι περιοριζόταν στους Έλληνες του Πόντου, έθιξε και τις εμπειρίες γενοκτονίας και άλλων Ελλήνων της Μικράς Ασίας.11 Αυτές οι απόπειρες, να περιλαμβάνονται και άλλοι Έλληνες είναι ένα βήμα προς την σωστή κατεύθυνση, και δίχως να φαινόμαστε κυνικοί, υπάρχουν ακόμα δύο σημεία που πιστεύουμε χρειάζονται να αναφέρουμε: Πρώτον, αφού ο Πόντος είναι μέρος της Μικράς Ασίας, εκφράσεις όπως «Πόντος και Μικρά Ασία», παρόλο ότι λογικώς δεν είναι λανθασμένες, δεν είναι λιγότερο παραπλανητικές από το να λέγει ένας «θα περάσω το σαββατοκύριακο στη Βαυαρία και μια εβδομάδα στην Γερμανία». Δεύτερον, στόχος της Γενοκτονίας ήταν όλες οι Οθωμανικές Ελληνικές κοινότητες σε όλη τη χώρα, επομένως το να αναφέρεται ένας σε μια περιοχή όπως τη Μικρά Ασία δεν αρκεί. Η Μικρά Ασία είναι ένας ιστορικός όρος που καθορίζει την ανατολική πλευρά όμως δεν περιλαμβάνει ολόκληρη τη Θράκη, περιλαμβανομένης και της Ευρωπαϊκής Κωνσταντινούπολης, τα νησιά καθώς και την περιοχή ανατολικά του Ευφράτη.

Παρεμπιπτόντως, θα θέλαμε να προσθέσουμε ότι αναγνώριση από τρίτους δε θα ήταν αναγκαία αν δεν ήταν για την αναιδή άρνηση της τουρκικής επίσημης πλευράς. Από την άλλη, οι στόχοι της Διασποράς δεν πρέπει να είναι η εξασφάλιση της αναγνώρισης για χάρη αναγνώρισης και μόνο. Θα πρέπει να γίνουν προσπάθειες και για την συλλογική κατανόηση της περιόδου μέσω έρευνας και σοβαρής ακαδημαϊκής δουλειάς. Τότε η αναγνώριση μπορεί να υιοθετήσει ένα πολύ καλύτερο ρόλο βασισμένη σε ένα ακαδημαϊκό σώμα με ακαδημαϊκή μελέτη.

Επομένως γιατί ακαδημαϊκοί και ενδιαφερόμενα μέρη να μην περιορίζονται μόνο σε μια περιοχή ειδικά; Στην ιστοριογραφία της Αρμενικής Γενοκτονίας, π.χ., ακαδημαϊκοί έχουν προσφέρει μελέτες που περιορίζονται στην Γενοκτονία εναντίον των Αρμενίων σε συγκεκριμένες περιοχές, τότε γιατί να μην κάνουν το ίδιο για την Ελληνική Γενοκτονία;12 Οι περιοχικές μελέτες είναι πολύ σημαντική συνεισφορά στη συλλογική κατανόηση της Γενοκτονίας και δεν θα θέλαμε να αποθαρρύνουμε τέτοια έργα. Από την άλλη, όμως δεν είμαστε πεπεισμένοι ότι μια περιοχική μελέτη περιορισμένη στον «Πόντο» θα είναι αρκετή. Ο Πόντος είναι μια ιστορική λέξη για μια αρχαία περιοχή τα σύνορα της οποίας διαφοροποιούνται σημαντικά δια μέσου των αιώνων και το να καθορίζεται ο Πόντος ως η πατρίδα των Ποντίων στις αρχές του 20ου αιώνα είναι προβληματικό, αν ένας θέλει να είναι ακριβής. Ακόμα πιο σημαντικό, το θέμα εδώ δεν αφορά μια περιοχική μελέτη αλλά προσδιορίζει γενοκτονικές εκστρατείες ξεχωριστά και γι'αυτό η συζήτηση περιστρέφεται στο κατά πόσο αυτό αντανακλά σωστά τα ιστορικά αρχεία. Με τη θέση της λεγόμενης «Ποντιακής Γενοκτονίας», αποτυγχάνεται η συμπερίληψη της ευρύτερης ιστορίας και το μέγεθος της εκστρατείας εναντίον ολόκληρου του πληθυσμού των Ελλήνων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Είναι μια θέση με στόχο να καθορίσει μια μοναδική γενοκτονία στη περιοχή δίχως καν να αναφέρεται στην ύπαρξη άλλων Οθωμανών Ελλήνων, πόσο μάλλον την κοινή τους μοίρα. Εδώ, ελπίζουμε οι αναγνώστες να συμφωνήσουν ότι υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ εκείνου του όρου, και ας πούμε της έκφρασης «Πόντος: μια περιοχική μελέτη της Ελληνικής Γενοκτονίας».

Για όσους ακόμα διαφωνούν, θα θέλαμε να θίξουμε ένα τελευταίο σημείο: Τυχόν αποτυχία να περιληφθεί η ευρύτερη ιστορία ίσως να συνιστά απειλή για τα ίδια τα Ποντιακά συμφέροντα. Ας υποθέσουμε για μια στιγμή τα ακόλουθα χαρακτηριστικά, ειδικά όσο αφορά την περιοχή του Πόντου: (1) Το αναφερθέν κίνημα αντίστασης, (2) Η Ρωσική κατοχή μεταξύ 1916–1918, (3) Η Βρετανική στρατιωτική παρουσία, (4) Ο ελληνικός ναυτικός βομβαρδισμός των λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας, (5) Οι εδαφικοί ισχυρισμοί για την περιοχή του Πόντου και οι απόπειρες ίδρυσης Ποντιακού κράτους. Οι αναθεωρητές, που στόχο έχουν να σπιλώσουν την ιστορική πραγματικότητα της Γενοκτονίας, έχουν εντοπίσει όλες αυτές τις καταστάσεις μοναδικών στην περιοχή για να διαστρεβλώσουν την ιστορία των καταδιώξεων στο Πόντο. Για παράδειγμα, εκδόσεις όπως Το Ποντιακό ζήτημα και η πολιτική της Ελλάδας από το Κέντρο Ερευνών Ατατούρκ και το μνημόνιο Διορθώνοντας τα γεγονότα της Ποντιακής προπαγάνδας εναντίον της Τουρκίας του Τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών έχουν εκμεταλλευθεί—αρκετά αποτελεσματικά θα λέγαμε—τις καταστάσεις αυτές.13 Αν δεν ληφθεί υπόψη η μοίρα των Ελλήνων και στις υπόλοιπες περιοχές της αυτοκρατορίας, καταντά σχεδόν αδύνατη η αποτελεσματική προώθηση των θέσεων για γενοκτονία αλλά μόλις κάποιος είναι διατεθειμένος να διευρύνει το πλαίσιο της εκστρατείας της γενοκτονίας, η θέση όσων αρνούνται τα γεγονότα καταρρέει. Δίνουμε μόνο ένα παράδειγμα, το να μπορούμε να υποδείξουμε τους εκτοπισμούς των Ελλήνων ανδρών, γυναικών και παιδιών από, ας πούμε, το Ικόνιο στην κεντρική Τουρκία, υποσκάπτει πλήρως τις θεωρίες των ιστορικών αναθεωρητών που ισχυρίζονται ότι οι εκτοπισμοί ήταν αποτέλεσμα στρατιωτικής αναγκαιότητας. Υπό το φως των ανωτέρω, πιστεύουμε ότι οι απόπειρες να καθοριστεί μια ξεχωριστή και τοπική γενοκτονία στην περιοχή του Πόντου είναι ηθικά και ιστορικά αστήρικτη και ενθαρρύνουμε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να δώσουν προτεραιότητα κυρίως στα ιστορικά αρχεία.14


1 Ειρωνικά, ενόσω το ψήφισμα απέτυχε να αναφερθεί σε άλλους Οθωμανούς Έλληνες, εντούτοις στα έγγραφα στα οποία βασίστηκε το ψήφισμα σύμφωνα με τα Σουηδικά αρχεία και τα οποία αναφέρονται στους Έλληνες, στην πραγματικότητα οι αναφορές γίνονται για εκτοπισμούς των Ελλήνων στις δυτικές περιοχές της αυτοκρατορίας και όχι του Πόντου. Δεν θέλουμε να εισηγηθούμε ότι υπήρξε σκόπιμη απόπειρα εκ μέρους εκείνων που συνέταξαν το ψήφισμα ώστε να αποκλείσουν άλλους Οθωμανούς Έλληνες καθώς παρουσίασαν έγγραφο που αναφερόταν σε όλες εκείνες τις άλλες κοινότητες εις υποστήριξη της Ελληνικής Ποντιακής θέσης, έστω και αν αυτό είναι το άμεσο συμπέρασμα που εξάγεται.
2 Για περισσότερες πληροφορίες για τη γένεση της «Ποντιακής Ελληνικής Γενοκτονίας» την δεκαετία του 1980, βλέπε ιστοσελίδα http://www.pontiangenocide.com (Πρόσβαση έγινε την 1 Ιουνίου 2010) ή συμβουλευθείτε Michel Bruneau (ed.), Η Διασπορά του Ποντιακού Ελληνισμού (Θεσσαλονίκη: Ηρόδοτος, 2000), σελ. 40, 47-49 για μια περιληπτική περιγραφή του πως εξελίχθηκε. Επίσης σχετικό είναι και το άρθρο «Η Ομάδα Χαραλαμπίδη-Φωτιάδη και το ποντιακό κίνημα» από τον ιστορικό Βλάση Αγτζίδη το Μάρτιο του 2006. Για τους σκοπούς μας, απλώς αναφέρουμε ότι το κίνημα ξεκίνησε στην Ελλάδα, με πρωτοβουλία ενός πολιτικού με ελληνο-ποντιακή καταγωγή σε συντονισμό με την Ελληνική Ποντιακή κοινότητα και δεν είχε σχεδόν καμία απολύτως ακαδημαϊκή διάσταση.
3 Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, Ο τελευταίος Ελληνισμός της Μικράς Ασίας (Αθήνα: Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, 1974), σελ. 277-278. Ο αριθμός των ελληνικών οικισμών ήταν 1,454 και οι 795 από αυτές είχαν μελετηθεί από το Κέντρο. Βλέπε επίσης σελ. 17 Αλέξη Αλεξανδρή και Πασχάλη Κιτρομηλίδη, «Ethnic Survival, Nationalism and Forced Migration: The Historical Demography of the Greek Community of Asia Minor at the close of the Ottoman era [Εθνική Επιβίωση, Εθνικισμός και Εξαναγκασμένη Μετανάστευση: Η Ιστορική Δημογραφία της Ελληνικής Κοινότητας της Μικράς Ασίας προς το τέλος της Οθωμανικής περιόδου]» στο: Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών (Τόμος 5, 1984-85, σελ. 9-44).
4 Βλέπε, π.χ., R. M. Dawkins [Ρ. Μ. Ντόκινς], «Modern Greek in Asia Minor [Νέα Ελληνικά στην Μικρά Ασία]» στο: The Journal of Hellenic Studies [Το Περιοδικό Ελληνικών Μελετών] (Τόμος 30, 1910, σελ. 109-132, 267-291).
5 Ως παραπλεύρως σημείωση, τα περισσότερα σχολεία στο Πόντο ενεθάρρυναν την αυστηρή προσήλωση στην Ελληνική γλώσσα. Στο πλέον φημισμένο εκπαιδευτικό ινστιτούτο της περιοχής, το Φροντιστήριο Τραπεζούντας, απαγορευόταν στους φοιτητές ακόμα να μιλούν τις Ποντιακές διαλέκτους. Βλέπε Αντώνη Παυλίδη, Το Φροντιστήριο Τραπεζούντας (1900-1914) και η ιδεολογική κυριαρχία των Ελλήνων στον Πόντο (Αθήνα: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών, 2004).
6 Ioannis K. Hassiotis [Ιωάννης Κ. Χασιώτης], «The Armenian Genocide and the Greeks: Response and Records (1915-1923) [Η Αρμενική Γενοκτονία και οι Έλληνες: Αντίδραση και Αρχεία (1915-1923)]» στο: The Armenian Genocide: History, Politics, Ethics [Η Αρμενική Γενοκτονία: Ιστορία, Πολιτική, Ήθη] (Νέα Υόρκη: St. Martins Press, 1992, σελ. 129-151), σελ. 141.
7 Nikolaos Hlamides [Νικόλαος Χλαμίδης], «The Smyrna Holocaust: The Final Phase of the Greek Genocide [Το Ολοκαύτωμα της Σμύρνης: Η Τελική Φάση της Ελληνικής Γενοκτονίας]» στο: The Genocide against the Ottoman Greeks: Studies on Mass Violence and Its Aftermath [Η Γενοκτονία εναντίον των Οθωμανών Ελλήνων: Μελέτες για τη Μαζική βία και το Αποτέλεσμα] [ετοιμάζεται] (New Rochelle, Νέα Υόρκη & Αθήνα: Εκδοτικός Οίκος Καρατζάς/Μέλισσα, 2010).
8 Πηγή από κείμενο κοινής συνέντευξης μεταξύ Νεοκλή Σαρρή, Κώστα Φωτιάδη, Μιχάλη Χαραλαμπίδη τον Μάιο 1999.
9 Έχουμε εμπνευσθεί από την αναφορά στο The Ingenious Gentleman: Quixote de la Mancha: «(...) θα πρέπει το καθήκον των ιστορικών να είναι ακριβές, αληθές και δίχως μανία, και ούτε συμφέρον ούτε φόβος ούτε μνησικακία πρέπει να τους στρέψει μακριά από το μονοπάτι της αλήθειας, η μητέρα της οποίας είναι η ιστορία, η αντίπαλος του χρόνου, κατάθεση πράξεων, μαρτυρία του παρελθόντος, και σύμβουλος του μέλλοντος.» Ευχαριστηρία στον A.D. Krikorian και τον E.L. Taylor οι οποίοι έφεραν στην αντίληψή μας το παραπάνω απόσπασμα.
10 «Resolution of Recognition [Ψήφισμα Αναγνώρισης]» από τη πόλη του Κλέβελαντ, Οχάιο, 11 Μαΐου 2005.
11 Βλέπε ψήφισμα «Genocide of the Armenians, Pontian Greeks, Syrian Orthodox, Assyrian Orthodox and other Christian Minorities [Γενοκτονία των Αρμενίων, Ποντίων Ελλήνων, Συρίων Ορθοδόξων, Ασσυρίων Ορθοδόξων και άλλων Χριστιανικών μειονοτήτων]» στα πρακτικά της Βουλής της Νοτίου Αυστραλίας, 30 Απριλίου 2009.
12 Βλέπε, π.χ., Vahakn N. Dadrian [Βαχάκν Ν. Νταντριάν], «The Agency ofTriggering Mechanismsas a Factor in the Organization of the Genocide Against the Armenians of Kayseri District [Ο Παράγοντας της «Πρόκλησης Μηχανισμών» ως παράγοντα στην Διοργάνωση της Γενοκτονίας εναντίον των Αρμενίων της περιοχής Καϊσερί]» στο: Genocide Studies and Prevention [Μελέτες Γενοκτονίας και Αποτροπής] (Τόμος 1, Αριθμός 2, Σεπτέμβριος 2006, σελ. 107-126).
13 Berna Turkdogan (ed.), The Pontus Issue and the Policy of Greece [Το Ποντιακό Ζήτημα και η πολιτική της Ελλάδας] (Άγκυρα: Atatürk Research Center [Κέντρο Ερευνών Ατατούρκ], 2000) & «Setting The Record Straight On Pontus Propaganda Against Turkey [Διορθώνοντας τα ιστορικά γεγονότα για την Ποντιακή Προπαγάνδα εναντίον της Τουρκίας]», http://www.mfa.gov.tr/setting-the-record-straight-on-pontus-propaganda-against-turkey.en.mfa (Πρόσβαση έγινε την 1 Ιουνίου 2010).
14 Για περισσότερες πληροφορίες, συμβουλευθείτε: Αριστείδης Τσιλφίδης, «Άλλη μια χρονιά πέρασε...» στο: Ελληνική Γνώμη (Μάιος 2000, σελ. 12) ή Σάββας Καλεντερίδης, «Μια γενοκτονία, πολλές στρατηγικές!» στο: Ποντιακή Γνώμη (Έτος 1, Φύλλο 7, Σεπτέμβριος 2009, σελ. 1).